Ailenin açıklamasında, “Kraliçe bu öğleden sonra Balmoral’da huzur içinde yaşamını yitirdi.” ifadesi kullanıldı. Kraliçenin cenazesinin bugün başkent Londra’ya götürüleceği belirtildi.

Elizabeth’in, 20 Şubat’ta Kovid-19 testi pozitif çıkmış, soğuk algınlığına benzer hafif belirtiler gösterdiği açıklanmıştı. Geçen sonbahardan bu yana hareket sorunları yaşayan Elizabeth, o tarihten bu yana düzenli olarak baston kullanıyordu. Kraliçe, sağlık problemleri nedeniyle son dönemde parlamentonun açılışı ve tahta çıkışının 70’inci yılı kutlamaları gibi çeşitli etkinliklere katılamamıştı.

Camilla’nın “kraliçe” olmasını istedi

Elizabeth, tahttaki 70’inci yıl dönümüne ilişkin paylaştığı mesajında, veliaht Prens Charles kral olduğunda, eşi Camilla’nın “kraliçe” olmasını istediğini belirtmişti. Prens Charles kral olduğunda, halkın kendisine verdiği desteğin aynısını Charles’a ve eşi Camilla’ya vereceklerini bildiğini dile getiren Kraliçe, tahttaki 70 yılı boyunca kendisine verdiği destek için de halka teşekkür etmişti.

21 Nisan 1926’da Londra’nın Mayfair semtinde Bruton Sokağı’ndaki 17 numaralı dairede dünyaya gelen Elizabeth, 6 Şubat 1952’de babasının ölümü üzerine kraliçe olmuş, 2 Haziran 1953’te resmi törenle taç giymişti.

İngiltere tarihinin en uzun süre tahtta kalan hükümdarı

İskoçya’daki Balmoral Kalesi’nde 96 yaşında hayatını kaybeden İngiltere tarihinin “en uzun süre tahtta kalan monarkı” olan Kraliçe 2. Elizabeth, 70 yıllık görev süresi boyunca 15 İngiltere başbakanı gördü.

21 Nisan 1926’da Londra’nın Mayfair semtinde Bruton Sokağı’ndaki 17 numaralı dairede dünyaya gelen ve 6 Şubat 1952’de babasının ölümü üzerine kraliçe olan Elizabeth’in tam adı “Elizabeth Alexandra Mary Windsor”.

Babası Kral 6. George’un 1952’de ölümünü takiben 26 yaşında tahta çıkan Kraliçe Elizabeth, 2 Haziran 1953’te ise resmi törenle taç giydi. Kraliçe Elizabeth, İngiliz Monarşisinde 70 yıllık hükümdarlığıyla, “İngiltere tarihinin en uzun süre tahtta kalan hükümdarı” unvanına sahip oldu. Kraliçe, 1952’de tahta çıktığında Joseph Stalin hala Sovyetler Birliği’nin lideriydi, ABD Başkanı ise Harry Truman’dı.

Kraliçe’nin 1953’teki taç giyme töreni, “televizyondan canlı yayımlanan ilk kraliyet taç giyme töreni” oldu.

Elizabeth’in evliliği

Elizabeth, 10 Haziran 1921’de Korfu Adası’nda dünyaya gelen ve doğumunda “Danimarka ve Yunanistan Prensi” unvanı verilen Philip ile 1934’te tanıştı. 2. Dünya Savaşı sırasında Akdeniz ve Pasifik filolarında gören alan Philip’in, savaşın ardından o dönem prenses olan Elizabeth ile evlenmesine izin verildi.

1947’deki nişan töreni öncesi “Danimarka ve Yunanistan Prensi” unvanından feragat eden Philip, İngiliz vatandaşı oldu, anne ve büyükbabasının soyadı olan Mountbatten’i aldı. Elizabeth ve Philip, 20 Kasım 1947’de Londra’nın en büyük kiliselerinden Westminster Abbey’de evlendi. Çift, dünyanın dört bir yanından 2 bin 500’den fazla düğün hediyesi ve 10 binden fazla tebrik telgrafı aldı.

Düğünden hemen önce kendisine Kral 6. George tarafından “Edinburgh Dükü, Merioneth Kontu ve Greenwich Baronu” unvanları verildi. Elizabeth 1952’de Kraliçe olurken, Philip de “komutan” rütbesine ulaştığı ordudan ayrılarak 1957’de “İngiliz Prensi” unvanını aldı.

Çiftin Charles, Anne, Andrew ve Edward adları verilen biri kız 4 çocuğu oldu. Elizabeth’i tahttaki yaklaşık 69 yıllık görevi sırasında yalnız bırakmayan Prens Philip, kraliçeye nereye giderse eşlik etti. Kraliçe Elizabeth, 9 Nisan 2021’de eşi Prens Philip’in 99 yaşında hayatını kaybetmesiyle 95 yaşında dul kaldı.

Kraliçe 2. Elizabeth, tahtta bulunduğu süre içinde Winston Churchill’den Liz Truss’a kadar toplam 15 İngiliz başbakanı gördü. Kraliçenin tahtta kaldığı süre içinde Soğuk Savaş başlayıp biterken, Berlin Duvarı inşa edildi ve yıkıldı.

İngiltere dışında 16 ülkenin devlet başkanıydı

İngiltere Kraliçesi 2. Elizabeth, aralarında Kanada, İngiltere, Avustralya, Yeni Zelanda ile Karayipler ve Pasifik Okyanusu’ndaki diğer irili ufaklı birkaç ülke dahil olmak üzere 16 ülkenin devlet başkanı konumunda yer alıyordu. İngiltere dışındaki bu ülkelerde, devlet başkanı yerine Kraliçe’yi temsilen genel valiler görev yapıyor.

Elizabeth, 2015 yılında 89 yaşındayken büyükannesi Kraliçe Victoria’nın en uzun süre tahtta kalma rekorunu kırdı. 1901 yılında 81 yaşındayken hayatını kaybeden Kraliçe Victoria, 63 yıl 7 ay tahtta kalmıştı.

Kraliçe Victoria 1837 yılında tahta çıktığında nüfusu 16 milyon olan Birleşik Krallık’ta, Kraliçe Elizabeth 1952’de tahta çıktığında 50 milyon kişi yaşıyordu.

Elizabeth’in tahtta kalma rekoru, en büyük oğlu Galler Prensi Charles’ın da “İngiltere’de en uzun süredir tahtı bekleyen varis” olmasına neden oldu.

Elizabeth’in tahttaki 25. yılı “Gümüş Yıl Dönümü” adıyla 1977’de, 50. yılı “Altın Yıl Dönümü” adıyla 2002’de, 60. yılı “Pırlanta Yıl Dönümü” adıyla 2012’de ve 65. yılı “Safir Yıl Dönümü” adı altında 2017’de kutlandı.

Kraliçenin imtiyazları

Görev süresi boyunca, 110’dan fazla ülkeyi ziyaret eden Elizabeth, “dünyanın en çok seyahat eden devlet başkanı” unvanına sahip ancak İngiltere’de pasaportlar Kraliçe adına düzenlendiği için, Kraliçe Elizabeth’in pasaportu bulunmuyor.

Aynı zamanda, İngiltere’de ehliyetsiz araç kullanmasına izin verilen tek kişi de Kraliçe Elizabeth.

Kraliçe, tahtta bulunduğu süre boyunca 1971 ve 2008’de Türkiye’ye resmi ziyaretler gerçekleştirdi; Ankara, İstanbul, İzmir, Kuşadası ve Bursa gibi şehirleri gezdi.

Kraliçe, son yıllarda iş yükünü azaltmasına rağmen, hala kraliyet görevlerinin büyük bir bölümünü sürdürüyordu. Geçen yıl “The Oldie” dergisi tarafından “Yılın yaşlısı” seçilen Kraliçe Elizabeth, bu ödülü kabul etmedi. Kraliyet ailesi yaptığı açıklamada, “Majesteleri, hissettiğiniz yaşta olduğunuzu düşünüyor. Bu nedenle Kraliçe, bu ödülü kabul edebilmek için ilgili kriterleri karşıladığını düşünmüyor.” ifadesi kullanıldı.

Yeni Başbakan Truss: “Tanrı, Kral’ı korusun“

İngiltere Başbakanı Liz Truss, Elizabeth’in hayatını kaybetmesinin ardından Downing Street’te yaptığı konuşmada “O, bizim en uzun süre hüküm süren hükümdarımızdı. 70 yıl boyunca böyle bir haysiyet ve zarafetle liderlik etmek olağanüstü bir başarıdır.” diye konuştu.

Truss “Kraliçe 2. Elizabeth, modern İngiltere’nin üzerine inşa edildiği kayaydı. Ülkemiz onun saltanatı altında büyüdü ve gelişti. İngiltere, onun sayesinde bugün büyük bir ülke.” değerlendirmesini yaptı.

Elizabeth’in hem ülke içinde hem tüm dünyada sevilen ve hayranlık duyulan bir şahsiyet olduğunu vurgulayan Truss, “O, benim için kişisel bir ilham kaynağı oldu.” dedi.

Truss, Kraliçe’nin 96 yaşında dahi görevlerini ihmal etmeyerek kendisini 15’inci başbakan olarak atadığına dikkati çekti.

Elizabeth’in 100’den fazla ülkeyi ziyaret ettiğini ve dünya çapında milyonlarca insanın hayatına dokunduğunu dile getiren Truss, “Önümüzdeki zor günlerde onun ömrü boyunca ettiği olağanüstü hizmeti kutlamak için Birleşik Krallık, ‘Commonwealth’ ve dünyadaki dostlarımızla bir araya geleceğiz.” ifadelerini kullandı.

Truss, bin yıldan fazla süredir olduğu gibi tacın yeni hükümdara, oğlu 3. Charles’a geçtiğini belirterek, “Kral’ın ailesiyle birlikte annesinin yasını tutuyoruz. Yas tutarken bir halk olarak bir araya gelip onun şimdi hepimiz için taşıdığı müthiş sorumluluğu üstlenmesine yardım etmek için onu desteklemeliyiz. Ona sadakatimizi ve bağlılığımızı sunuyoruz.” diye konuştu.

İngiltere Başbakanı Truss, sözlerini “Tanrı, Kral’ı korusun” diyerek bitirdi.

Diğer devletlerden taziye mesajları

Elizabeth’in ölümü dolayısıyla birçok devletten taziye mesajları yayınlandı.

Beyaz Saray Sözcüsü Karine Jean-Pierre, günlük basın toplantısı düzenlediği sırada, Kraliçe 2. Elizabeth’in 96 yaşında öldüğünün açıklanması üzerine taziyelerini bildirdi. Jean-Pierre, “Dualarımız ve kalplerimiz Kraliçe’nin ailesi ve İngiltere halkıyla. Başkan Joe Biden’ın söyleyeceklerinin önüne geçmek istemem. Önce ondan bir şeyler duyun.” dedi. ABD ve İngiltere arasındaki bağların her geçen gün güçlendiğini belirten Jean-Pierre, “İngiltere bizim en yakın müttefiklerimizden biri. Tekrar söylüyorum kalbimiz İngiltere ile.” diye konuştu.

Öte yandan Beyaz Saray, Biden’ın bugün Kovid-19 konusunda yapmayı planladığı konuşmanın iptal edildiğini duyurdu.

ABD Başkanı Joe Biden, eşi Jill Biden ile ortaklaşa yayımladığı taziye mesajında “Kraliçe 2. Elizabeth bir hükümdardan fazlasıydı. Bir çağı belirledi.” değerlendirmesini yaptı. Elizabeth’in 70 yıl tahtta kaldığını ve bir tarihe tanıklık ettiğini hatırlatan Biden, Kraliçe’nin, tüm hayatını hizmete adadığının altını çizdi. Biden, eşi Prens Philip’in de desteğiyle Kraliçe 2. Elizabeth’in birçok zorluğa göğüs gerdiğini aktararak “Kraliçe 2. Elizabeth, eşsiz şerefi ve sebatıyla ABD ve İngiltere arasındaki bağları güçlendiren bir devlet kadınıydı. İlişkimizi özelleştirmede bize yardımcı oldu.” ifadelerini kullandı. 2. Elizabeth ile 1982’deki İngiltere ziyaretinde tanıştığını belirten Biden, son olarak 2021 Haziran’daki İngiltere ziyaretinde Kraliçenin, kendisi ve eşini ağırladığını anlattı. Biden, Kraliçe 2. Elizabeth’in 14 ABD başkanı gördüğünü ve 11 Eylül saldırılarının ardından ülkenin acısını paylaştığını aktardı. Kraliçe’nin vefatının ardından tahta oturan Kral 3. Charles ve eşiyle çalışmayı sabırsızlıkla beklediğini belirten Biden, şunları söyledi: “Bugün dualarımız ve kalplerimiz İngiltere ve Commonwealth halkının yanında. Kraliyet Ailesi’ne en içten taziyelerimiz iletiyoruz. Sadece Kraliçe için değil, ailenin sevgili annesi, büyük annesi ve büyük büyük annesi için de yastayız. Kraliçe’nin mirası İngiltere ve dünya tarihinin sayfalarında yaşayacak.”

Öte yandan eski ABD Başkanları Jimmy Carter, Bill Clinton, George W. Bush, Barack Obama ve Donald Trump da sosyal medya hesaplarından Kraliçe 2. Elizabeth için taziye mesajı yayımladı.

Avrupa Birliği

Avrupa Birliği (AB) Konseyi Başkanı Charles Michel, kalbinin Kraliçe 2. Elizabeth’in ailesi ve sevenleriyle olduğunu belirterek Kraliçe’nin modern dünyanın değişmeyecek değerlerini her zaman gösterdiğini kaydetti.

AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen de Kraliçe Elizabeth’in dünyanın en uzun süre görev yapan devlet başkanı olduğunu, Avrupa’da savaşlara, barışlara, derin dönüşümlere tanıklık ettiğini hatırlattı. Kraliçe’nin bu değişimlerde yol gösterici olduğunu ifade eden von der Leyen, İngiltere Kraliçesi’nin aynı zamanda sükunetini ve adanmışlığını hiçbir zaman bırakmadığını kaydetti.

Avrupa Parlamentosu Başkanı Roberta Metsola ise çok az kişinin Kraliçe Elizabeth gibi dünya tarihini şekillendirdiğini belirtti. Metsola, “Dünya, İngiltere’de ve ötesinde Kraliçe’nin halkı ile yas tutuyor. O gerçekten Büyük Kraliçe Elizabeth’ti. Huzur içinde uyusun.” dedi.

NATO

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Kraliçe’nin ölümünden derin üzüntü duyduğunu kaydetti. Elizabeth’in 70 yıldan fazla süre içinde özverili liderlik ve kamu hizmetinin örneği olduğunu dile getiren Stoltenberg, Kraliyet Ailesi, NATO müttefikleri İngiltere ve Kanada ile İngiliz Milletler Topluluğu halkına başsağlığı diledi.

Fransa

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Twitter’dan yaptığı açıklamada, Kraliçe 2. Elizabeth’in 70 yıla aşkındır İngiliz ulusunun devamlılığını ve birliğini temsil ettiğini belirtti. Macron,”Onu, Fransa’nın dostu, ülkesine ve asrına iz bırakan iyi kalpli bir kraliçe olarak hatırlıyorum.” ifadesini kullandı.

Paris Belediye Başkanı Anne Hidalgo ise Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, Kraliçe 2. Elizabeth’in anısına Eyfel Kulesi’nin ışıklarının bu gece söndürüleceğini açıkladı.

Almanya

Almanya Cumhurbaşkanı Frank Walter Steinmeier, Elizabeth için taziye mesajı yayımladı. Steinmeier Instagram’dan yayınladığı mesajda, Kraliçe’nin vefatı dolayısıyla İngiliz Kraliyet Ailesi’ne en derin taziyelerini iletti. Almanya Cumhurbaşkanı, “Sadece Birleşik Krallık’ta değil, tüm dünyada büyük saygı ve itibar görüyordu. Almanya da Majesteleri’nin yasını tuttu. Bugün milyonlarca Alman, Birleşik Krallık halkıyla yas ve yürekten sempati duygularıyla birbirine bağlı hissediyor. Onun engin deneyimi ve görevini örnek bir şekilde yerine getirmesi yaşayan hafızamızda kalacaktır. Onun ölümü derin bir yaradır, bir dönemin sonudur.” ifadelerini kullandı.

Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock ise ülkesinin, İngiltere Kraliçesi 2. Elizabeth’e minnettar kalacağını belirtti. Baerbock Twitter’dan, “Neredeyse 100 yıl boyunca ülkesi için bir güç ve güven kaynağı olan Kraliçe 2. Elizabeth’in yasını İngiliz dostlarımızla birlikte tutuyoruz. Almanya, İkinci Dünya Savaşı’nın dehşetinden sonra bize el uzattığı için ona sonsuza kadar minnettar kalacaktır.” paylaşımında bulundu.

İspanya

İspanya Başbakanı Pedro Sanchez de İngiltere Kraliçesinin ölümü dolayısıyla başsağlığı mesajı yayımladı. Sanchez, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, “Birleşik Krallık ve İngiliz Milletler Topluluğu’nun tüm kraliyet ailesine, hükümetine ve vatandaşlarına başsağlığı diliyorum. Dünya çapında önemli bir figür, İngiliz ve Avrupa tarihinin tanığı ve yazarı.” ifadelerini kullandı.

İtalya

İtalya Cumhurbaşkanı Sergio Mattarella ise yayınladığı mesajda, şunları kaydetti: “Olağanüstü öneme sahip bir figür tarihteki yerini aldı. İngiliz Milletler Topluluğu ailesine ve İngiliz vatandaşlarının hizmetine adadığı uzun hükümdarlık yaşamı boyunca her şeyden önce yetkili bilgeliği ve çok yüksek bir sorumluluk duygusuna sahip olmasıyla hatırlanacaktır.”

İsviçre

İsviçre Konfederasyonu Başkanı Ignazio Cassis, Elizabeth’in vefatı dolayısıyla taziye mesajı paylaştı. Cassis, “Kraliçe II. Elizabeth’in vefatından derin üzüntü duydum. Federal Konsey ve İsviçre adına Kraliyet Ailesine en içten taziye dileklerimi iletiyorum. Güçlü ve istikrarlı liderliğe sahip bir kadın olarak anılacak.” değerlendirmesini yaptı.

Finlandiya

Finlandiya Cumhurbaşkanı Sauli Niinistö, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, Elizabeth’in vefatı nedeniyle derin üzüntü duyduğunu belirterek onun 70 yıllık saltanatında tarihe tanıklık edip şekillendirdiğini kaydetti. Niinistö, “(Kraliçe 2. Elizabeth’in) Görev bilinci ve göreve bağlılığı hepimize örnek. Kraliyet ailesi ve Birleşik Krallık halkına en derin başsağlığı dileklerimi sunarım.” dedi,

Norveç

Norveç Dışişleri Bakanı Anniken Huitfeldt, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, Kraliçe Elizabeth’in başarılarının üç kuşağa yayıldığı ve dünya genelinde hatırlanacağını belirtti. Huitfeldt, mesajında, “Kraliyet Ailesi’ne, Birleşik Krallık halkına ve İngiliz Milletler Topluluğu’na en içten taziyelerimi sunuyorum.” ifadesine yer verdi.

Hindistan

Hindistan Başbakanı Narendra Modi, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, Elizabeth’in gözü pek biri olarak hatırlanacağını belirterek “Milletine ve halkına ilham veren bir liderlik yaptı. Sosyal hayatta haysiyet ve dürüstlüğün simgesi oldu.” değerlendirmesinde bulundu. Modi, Kraliyet ailesi ve İngiltere halkına taziye dileklerini sunduğunu bildirdi.

KKTC

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, 96 yaşında ölen Elizabeth için başsağlığı mesajı yayımladı. Cumhurbaşkanı Tatar, mesajında, “İngiltere Kraliçesi 2. Elizabeth’in vefatını üzüntü ile öğrenmiş bulunmaktayım. Kraliyet Ailesi’ne, Birleşik Krallık halkına ve İngiliz Milletler Topluluğu’na en derin taziyelerimi iletirim.” ifadelerini kullandı.

Türkiye

Rusya

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Elizabeth’in ölümü üzerine tahta geçen İngiltere Kralı 3. Charles’a taziye mesajı gönderdi. Kremlin’den yapılan açıklamaya göre, Putin gönderdiği taziye mesajında 2. Elizabeth için en derin taziyelerini sunarak Birleşik Krallık’ın yakın tarihindeki en önemli olayların Kraliçe’nin adıyla ayrılmaz bir şekilde bağlantılı olduğunu hatırlattı. Onlarca yıl boyunca, 2. Elizabeth’in dünya sahnesinde otorite sahibi olduğunu, bunun yanı sıra tebaasının sevgisini ve saygısını haklı olarak yaşadığını kaydeden Putin, “Size bu ağır, telafisi imkansız kayıp karşısında güç ve sebat diliyorum. Kraliyet ailesinin üyelerine ve Büyük Britanya halkına destek ve içten taziyelerimi iletmenizi rica ederim.” ifadelerine yer verdi.

İsrail

İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog, Elizabeth’in ölümü dolayısıyla İngiliz Kraliyet Ailesine, İngiliz halkına ve İngiliz Milletler Topluluğuna en derin taziyelerini iletti. Mesajda, “Majesteleri Kraliçe II. Elizabeth, her yerde ve basitçe ‘Kraliçe’ olarak biliniyordu. Onun gidişi bir devrin sonudur. Kraliçe Elizabeth tarihi bir şahsiyetti; tarihi yaşadı, tarih yazdı ve ölümüyle birlikte muhteşem, ilham verici bir miras bıraktı.” ifadesini kullandı. Herzog, mesajında şu ifadelere yer verdi: “Uzun ve önemli saltanatı boyunca dünya dramatik bir şekilde değişirken Kraliçe, istikrarlı ve sorumlu liderliğin bir simgesi ve ahlak, insanlık ve vatanseverliğin bir alameti olarak kaldı. Kraliçe, hayatı ve halkına hizmeti boyunca bütünlük, görev ve kadim gelenek ruhunun vücut bulmuş haliydi.”

Yunanistan

Yunanistan Cumhurbaşkanı Katerina Sakelaropulu, taziye mesajında Kraliçe’nin ailesine ve İngiliz halkına başsağlığı diledi. Kraliçe Elizabeth’in hükümdarlığının, İngiltere’nin modern tarihine damgasını vurduğunu belirten Sakelaropulu “Ülkesinin temel direklerinden biri oldu, sevgi ve saygıyla ödüllendirildi.” dedi.

Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis ise Elizabeth’in ölümü için Twitter’da yayınladığı mesajda, “Tahtta bulunduğu süre boyunca sergilediği görev, hizmet ve özveri sadece örnek alınası değil, aynı zamanda olağanüstüydü.” ifadesine yer verdi.

Almanya

Almanya Başbakanı Olaf Scholz Twitter’da yayınladığı taziye mesajında Kraliçe’nin ailesi ve İngiliz halkına başsağlığı diledi. Scholz, paylaşımında şunları kaydetti: “Almanya’da da milyonlarca kişi için bir rol model ve ilham kaynağı olan Kraliçe 2. Elizabeth’in vefatının yasını tutuyoruz. İkinci Dünya Savaşı’nın dehşetinden sonra Alman-İngiliz uzlaşmasına verdiği destek unutulmayacaktır. Onu özleyeceğiz, özellikle de harika mizah anlayışını.”

Brezilya

Brezilya Devlet Başkanı Jair Bolsonaro, Elizabeth için ülkesinde 3 gün yas ilan edildiğini açıkladı. Twitter hesabından yaptığı açıklamada Bolsonaro, “Dünya için bu üzücü tarihte, üç günlük resmi yas ilan ediyoruz ve tüm Brezilya halkını Kraliçe 2. Elizabeth’i anmaya davet ediyoruz.” ifadelerine yer verdi.

Güney Afrika

Güney Afrika Cumhurbaşkanı Cyril Ramaphosa, taziye mesajında, Kraliçe’nin ailesi ve İngiliz halkına başsağlığı diledi. Ramaphosa, “Majesteleri, sıra dışı bir hayat yaşamış, olağanüstü ve dünyaca ünlü bir halk figürüydü. Hayatı ve mirası, dünyanın dört bir yanından birçok kişi tarafından sevgiyle hatırlanacak.” değerlendirmesini yaptı.