ABD’nin Arnavutluk Büyükelçiliği, ülkede İran rejim muhalifi Halkın Mücahitleri Örgütü’nü hedef alan tehdit konusunda ABD vatandaşlarına uyarıda bulundu. ABD Büyükelçiliği tarafından yapılan açıklamada, “ABD hükümeti, 23-34 Temmuz’da yapılması planlanan Özgür İran Zirvesi’nin hedef alan potansiyel tehdidin farkında” denildi. ABD vatandaşlarının konferansa katılmaması, konu hakkında yerel medyayı takip etmesi ve dikkatli olması istendi.

Açıklamada ‘potansiyel tehdidin ne olduğu’ hakkında bir yorum yapılmadı.

Arnavutluk da konu hakkında açıklama yapmadı.

ABD’nin uyarısı, Arnavutluk hükümetinin konferansın süresiz olarak ertelemesine neden oldu. İran rejim muhalifi Halkın Mücahitleri Örgütü (HMÖ), Arnavutluk hükümetinin tavsiyeleri doğrultusunda ‘terör tehdidi ve komplosu nedeniyle’ yıllık konferansın bir sonraki duyuruya kadar ertelendiğini belirtti. HMÖ Sözcüsü, Şarku’l Avsat’a şu açıklamada bulundu:

“Son 40 yıldır, İran’ı yöneten faşistler siyasi mahkumların katliamından terör dosyalarına kadar çeşitli davalarda HMÖ’yü hedef almaktan geri durmadı. 2018 yılında Paris’teki büyükelçilik saldırısında biz suçlanmıştık. Dolayısıyla rejimin tehditleri bizim için yeni değil.”

ABD’den örgüt kampına ziyaretler

Eski ABD Başkan Yardımcısı Mike Pence geçtiğimiz yıl, örgütün Arnavutluk’un başkenti Tiran’ın 30 kilometre batısında bulunan karargahı Eşref 3 Kampı’nı ziyaret etmişti.

Eski Dışişleri Bakanı Mike Pompeo da HMÖ Lideri Meryem Recavi ile bir araya gelmişti. Tahran, geçtiğimiz hafta sürgün edilen HMÖ’yü desteklediği için Pompeo da dahil 61 ABD’li yetkiliye yaptırım uygulayacaklarını açıklamıştı.

Yaptırım uygulanan ABD’li diplomatlar arasında eski Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ile eski Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton’ın yanı sıra eski ABD Başkanı Donald Trump’ın kişisel avukatı Rudy Giuliani‘nin de yer aldığı 61 kişi vardı.

İran, geçtiğimiz ocak ayında 51 ABD vatandaşına yaptırım uygulamıştı. Tahran, nisan ayında 24 ABD vatandaşını kara listeye alarak bu adımın, İran Devrim Muhafızları Ordusu Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani’nin öldürülmesi ile ilgili olduğunu bildirmişti.

ABD Başkanı Joe Biden yönetimi, politik farklılıklara rağmen kendisine yaptırım uygulanan veya kara listeye alınan ABD vatandaşlarını destekleyeceğini vurguladı.

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü, “ABD, tüm vatandaşlarını koruyacak ve savunacaktır. ABD’ye geçmişte hizmet eden ve hizmet ediyor olan vatandaşlarımız korumamız altındadır” açıklamasında bulundu. Bakanlık Sözcüsü yaptığı açıklamada ‘tehditlere ve provokasyonlara karşı ülke kesiminin kararlı olduğunu ve İran’ın olası bir saldırısına yanıt vermek için müttefikleri ile birlikte çalışacaklarını’ ifade etti.

Belçika’da tutuklu İranlı diplomat

ABD, Belçika’da 20 yıl hapis cezası alan İranlı diplomat Esedullah Esedi’nin serbest bırakılması konusunda endişelerin olduğunu bildirerek Brüksel ve Tahran arasındaki mahkum değişimi anlaşmasının onaylamasının ardından uyarı yaptı. Esedi, Fransa’daki İranlı muhalif bir grup olan İran Ulusal Direniş Konseyi’ne (İUDK) yönelik suikast planına karışmakla suçlanmıştı.

50 yaşındaki Esedi, Belçika’nın kuzeyinde bulunan Antwerp mahkemesi tarafından 30 Haziran 2018’de Brüksel yakınlarında son dakikada önlenen terör saldırısını planlamaktan suçlu bulunmuştu. Belçika polisi, İran uyruklu Belçikalı bir çifti de göz altına almıştı. Yanlarında patlayıcılar da ele geçirilmişti.

Çift, İran rejimine muhalif grup olan İUDK’nın Paris yakınlarındaki Villepinte’de yapılacak yıllık toplantısına katılmak için Fransa’ya gidiyordu.

Tahran ve Belçika arasında kriz

Yargıçlar, Esedi’nin saldırıyı İran istihbaratı adına planladığına karar vermişti. Büyükelçilikte görevli olan Esedi, 1 Temmuz 2018 yılında Almanya’da göz altına alınmış ve üç ay sonra Belçika’ya iade edilmişti. Duruşma, Esedi’nin koşulsuz bir şekilde serbest bırakılmasını talep eden Tahran’ı kızdırmıştı.

Tahran ve Belçika arasında büyük tartışmalara neden olan anlaşma mecliste iki gün süren görüşmelerin ardından 41’e karşı 79 oyla kabul edildi. 11 ise milletvekili çekimser oy kullandı.

İran ve Belçika arasında mart ayında imzalanan anlaşma, 6 Temmuz’da prensipte onaylanmıştı.

İçeriği 3 hafta önce açıklanan anlaşma, İranlı muhalif grupların konu hakkında endişelerini dile getirmesine neden oldu. Belçika parlamentosu, anlaşma hakkında iki gün boyunca tartıştı.

İran’da rejim muhalifi binlerce mahkumun idam edilmesiyle ilişkisi olduğu gerekçesiyle eski savcı Hamid Nuri, 2019 yılında Stockholm Havalimanı’nda göz altına alınmış ve İsveç’te ifade vermişti. HMÖ, 1988 yılında Hamid Nuri’nin Tahran’ın batısındaki Kerec kentinde bulunan Gohardeşt Hapishanesi’nde savcı yardımcısı olduğu katliamların suçlusu olarak görüyor.

İran Yargı Erki İnsan Hakları ve Uluslararası İlişkiler Genel Sekreteri Kazım Garib Abadi, yaptığı açıklamada İsveç’in Nuri’nin davasında HMÖ’yü desteklemek için bir fırsat bulduğunu açıkladı. Abadi, İran’ın da İsveç’in kararına yanıt vermek için birçok seçeneği olduğunu belirtti.

İran yönetimi, Şah rejimine karşı birlikte hareket ettiği sosyalist ve komünist grupları daha sonraki dönemde ülke yönetimine karşı faaliyetleri nedeniyle tasfiye sürecine başlamıştı. 1979’daki devrimin ardından İran-Irak savaşı dönemine rastlayan süreçte İran’a karşı Irak saflarında savaşan Halkın Mücahitleri Örgütünün cezaevlerindeki mensupları idam edilmişti.

(Şarku’l Avsat)