Ülkesinin Türkiye, İran ve Arap ülkeleri ile ilişkileri konusunda istekli olduğunu söyleyen Gargaş, komşusu İran’ı işaret ederek, “BAE, komşu bir ülkeye zarar veren bir üs olmayacak.” dedi. Gargaş, “BAE, her zaman İran ile olan farklılıklarını siyaset ve diplomasi yoluyla çözmeye ve bu farklılıkların boyutunu azaltmaya çalışacak.” ifadelerini kullandı.

İstikrar ve refah gündemi inşa etmenin tüm bölge ülkelerinin çıkarına olduğunu dile getiren Gargaş, “Türkiye ve İran dahil olmak üzere bölge ülkeleri arasında iş birliği ve diyalog için bölgesel platformlara duyulan ihtiyaca” vurgu yaptı.

Gargaş ayrıca, BAE’nin, Türkiye ve Suudi Arabistan’dan sonra Orta Doğu’nun üçüncü büyük ekonomisi ve 10 milyonluk nüfusu, 430 milyar dolarlık GSYİH’si ile dünyanın en büyük ekonomilerinden biri olduğunu ifade etti.

BAE-Türkiye ilişkileri

2010’da Arap Baharı’nın patlak vermesiyle gerilmeye başlayan Türkiye ile Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) arasındaki ilişkiler, Türkiye’nin iyi bağlar kurduğu Mısır’ın seçilmiş ilk lideri Muhammed Mursi’ye karşı yapılan darbeye BAE’nin verdiği açık destekle daha da kötüleşti. Özellikle Türkiye’deki 15 Temmuz başarısız darbe girişimine gizliden destek iddiaları, Medine Müdafaası kahramanı olarak bilinen Osmanlı Paşası Fahreddin Türkkan ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a sosyal medya üzerinden yapılan hakaretler, Doğu Akdeniz ve Libya’da zıt pozisyonlar ve ABD’de yapılan Türkiye karşıtı lobicilik faaliyetlerinin ardından ilişkiler çıkmaza girdi. (Yeni Şafak/Hamdullah Baycar/17 Şubat 2021)

Abu Dabi Veliaht Prensi Muhammed bin Zayid’in Kasım 2021’de Türkiye’yi ziyaret etmesinin ardından iki ülke ilişkilerinde önemli ilerleme kaydedildi. BAE Dış Ticaretten Sorumlu Devlet Bakanı Sani ez-Zuyudi, 13 Ocak’ta, ülkesinin Türkiye ile ticaret hacmini iki veya üç katına çıkarmayı hedeflediğini belirtti. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da şubat ayında 10 yıl aradan sonra ilk kez BAE’ye resmi ziyaret düzenledi.

Türkiye’nin Körfez bölgesindeki en büyük ticaret ortağı olan BAE, Türkiye’deki doğrudan yatırımlar açısından da Körfez bölgesinde ikinci sırada yer alıyor.

BAE ve İran Dışişleri Bakanları görüşmesi

Geçen hafta Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Dışişleri Bakanı Şeyh Abdullah Bin Zayed Al Nahyan ve İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan bir telefon görüşmesi gerçekleştirmişti.

BAE resmi haber ajansı WAM’da yer alan habere göre, görüşmede ikili ilişkiler ve ortak çıkarları geliştirmenin yolları ele alındı. İkilinin görüşmede çeşitli alanlarda iş birliğini ele aldığı aktarılmıştı.

İran resmi haber ajansı IRNA’ya göre de Abdullahiyan’ın mevkidaşına ülkesinin BAE ile ilişkilerini ilerletme yönünde devam ettiğini söylemişti. Abdullahiyan ayrıca, iki ülke arasındaki ilişkileri güçlendirmek için ortak komiteler oluşturmanın gerekliliğini dile getirmişti.

İki ülke arasındaki gerginlik ve yumuşama

BAE açısından İran’la çatışma, jeopolitik nitelikli olup, Suudi-İran örneğinde olduğu gibi mezhepsel veya ideolojik değildir. Hatta İran konusunda BAE’yi oluşturan iki emirlik olan Abu Dabi ile Dubai arasında önemli yaklaşım farkları bulunmaktadır. Petrol zengini Abu Dabi açısından İran bir rakip iken, zenginliğini önemli ölçüde ticaret ve turizme borçlu olan Dubai açısından İran önemli bir partner olabilir. 2008 yılındaki finansal krizde önemli ölçüde gücünü kaybeden Dubai Emirliği, petrol zengini Abu Dabi Emirliği’nin sağladığı destekle ayakta kalabildi. Bu tarihten sonra Abu Dabi ve onun yöneticisi konumundaki Muhammed bin Zayed’in BAE yönetimindeki profili hızla yükselmeye başladı. (Anadolu Ajansı / 8 Temmuz 2021)

2021 yılı sonlarına doğru yumuşamaya başlayan ilişkiler doğrultusunda karşılıklı ziyaretler de başladı. 24 Kasım 2021’de İran Dışişleri Bakan Yardımcısı Ali Bakıri, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, BAE ziyaretine ilişkin bilgi verdi. BAE Devlet Başkanı Diplomasi Danışmanı Enver Gargaş ve Devlet Bakanı Halife Şahin el-Marar ile görüştüğünü aktaran Bakıri, “İran-BAE ilişkilerinde yeni bir sayfa açma konusunda anlaştık.” ifadelerini kullandı. BAE resmi ajansı WAM’da yer alan haberde, Bakıri’nin Gargaş ve Marar ile bir araya geldiği görüşmede, “ortak çıkarlar doğrultusunda iyi komşuluk temeline dayalı ilişkileri geliştirmenin teyit edildiği” kaydedildi.