Çin’in Anhui eyaletinin Afganistan sorununun çözümünde iki önemli toplantıya ev sahipliği yapıyor. Tunxi kentinde çarşamba günü başlayan Afganistan’a Komşu Ülkeler Dışişleri Bakanları Toplantısı’nı, Çin, Rusya, Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve Pakistan’ın katıldığı “Troika Plus” buluşması izleyecek. Afganistan sorunlarını dört ülkenin ele alacağı toplantıda Katar ve Endonezya’da gözlemci statüsü ile masada hazır bulunacak.

Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Wang Wenbin toplantı öncesi yaptığı basın açıklamasında toplantıya Çin’i temsilen Afganistan Özel Temsilcisi Yue Xiaoyong’un katılacağını duyurdu.

PEKİN-MOSKOVA İŞ BİRLİĞİ DEVAM EDECEK

Çin Devlet Konseyi Üyesi ve Dışişleri Bakanı Wang Yi’nin Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile bir araya gelmesi de iki gün süren zirveyi daha önemli hale getirdi.

Özel görüşmeye dair Rusya tarafından yapılan ve “Rusya ve Çin Dışişleri Bakanları, istikrarsız ve gergin olan dış politik durumlara rağmen dinamikleri bir şekilde devam eden Rus-Çin yüksek ilişkilerini ele aldı. Rusya ve Çin bağlamındaki anlaşmaların uygulanması konusu gibi güncel konular görüşüldü.” ifadelerinin kullanıldığı açıklama şöyle devam etti:

“Bakanlar Ukrayna çevresindeki durum hakkında bilgi alışverişinde bulundu. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Çinli mevkidaşına Rusya Silahlı Kuvvetleri’nin ilerleyişi ve Kiev rejimi ile müzakere süreci ve müzakere dinamikleri ile ilgili bilgi verdi. ABD tarafından Rusya’ya uygulanan tek taraflı ekonomik yaptırımların zarar verici olduğuna dikkat çekildi. Görüşmede Afganistan, Orta Asya’daki mevcut durum, İran nükleer programı etrafındaki durum ve Kore Yarımadası dâhil olmak üzere küresel ve bölgesel gündemde bir dizi önemli konu ele alındı. Rusya tarafından, ABD’nin Ukrayna’daki askeri biyolojik faaliyetlerine ve çok taraflı platformlardaki çabalara dikkat çekildi.”

ÇİN’İN DİPLOMASİ KAPASİTESİNİ GÖSTERİYOR

Çin’de devam eden zirveyi yorumlayan Lanzhou Üniversitesi Afganistan Çalışmaları Merkezi’nden Zhu Yongbiao, Ukrayna krizi vesilesiyle karşı karşıya gelen Rusya ve ABD’nin Çin’de buluşmasını anımsatarak Beijing yönetiminin diplomatik kabiliyetinin altını çizdi. Zhu, Afganistan konulu toplantı için “Rusya, Afganistan meselesinde önemli bir taraftır ve Çin ile pek çok ortak çıkar var. Lavrov’un ziyareti ayrıca Çin ile Rusya arasındaki bölgesel güvenlik noktasında Çin ve Rusya’nın stratejik koordinasyonunu gösteriyor.”  diye konuştu.

Zhu ayrıca Çin Devlet Konseyi ve Dışişleri Bakanı Wang Yi’nin geçen hafta Hindistan ziyaretini anımsatarak, toplantıya Delhi yönetiminin de davet edilmiş olabileceğini tahmininde bulundu.

Çin Çağdaş Uluslararası İlişkiler Araştırma Akademisi Güney Asya, Kuzeydoğu Asya ve Okyanusya Enstitüsü Dekan Yardımcısı Wang Shida ise Global Times gazetesine yaptığı değerlendirmede şunları kaydetti:

“Afganistan’ın Orta Asya’nın güvenlik durumuna etkisi göz önüne alınırsa Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un Çin’deki toplantıya katılmasının sürpriz olmadığı görülür. Rusya, Afganistan konusunda tutarlı ve pozisyonu Ukrayna’daki kriz dolayısıyla değişmiş değil. Afganistan ve komşu ülkelerinin geliştirdikleri mekanizma komşu ülkelerin Afganistan’da barışçıl geçişi teşvik etmek için yaratıcı bir işlev görüyor. Bundan önceki iki toplantıda da ortak açıklamalar yapılmış, komşu ülkelerin temel endişelerine değinilmiş ve bir miktar ilerleme kaydedilmişti.”

(Cri Turk)