Fransa’da Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un ve hükümetin “Fransa İslamı” projesi kapsamında bazı Müslüman kuruluşları ve İslam düşüncesini “Cumhuriyet’in prensiplerine ve laikliğe göre şekillendirme çabası” sonucu, 2003’ten bu yana faaliyet gösteren ve Müslümanların çatı kuruluşu olarak gösterilen Fransa İslam Konseyinin (CFCM) etkisiz kaldı.

CFCM’nin yerini alacak Fransa İslamı Forumu (FORIF), yarın başkent Paris’te yapılacak ilk toplantıyla faaliyete geçecek. FORIF’in bünyesinde oluşturulan 4 çalışma grubunda İçişleri Bakanlığının ve valilerin belirlediği Müslümanlar, din görevlileri ve Müslüman kuruluşların temsilcileri yer alıyor.

Çalışma gruplarında imamların eğitimi, cezaevleri, hastaneler ve ordudaki din görevlileri, camilerin güvenliği ve “ayrılıkçı” yasasının uygulanması konuları ele alınacak.

Fransa İçişleri Bakanı Gerald Darmanin, FORIF’in amacına ilişkin, Fransa’da İslam’ı “Cezayir, Türkiye ve Fas’ın etkisinden kurtarmak” istediklerini belirterek “İslam Fransa’da yabancıların dini değil, Fransız dinidir, ne paraya ne yabancı yetkililere bağlı olması gerekiyor.” ifadesini kullandı.

“Müslümanların soru işaretleri var”

FORIF’te yer alan ve isminin açıklanmasını istemeyen Müslüman bir kuruluşun başkanı, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Paris Camisi, Fransa Müslümanları ve Afrika Müslüman Dernekleri Birliğinin (FFAİACA) Fransa’daki Türk Müslüman Dernekleri Koordinasyon Komitesinin (CCMTF) ve İslam Toplumu Milli Görüşün (CIMG) “Fransa İslamı Prensipler Tüzüğü”nü imzalamadığı için İslam Konseyinden ayrıldığını söyledi.

Tüzükte eksiklerin bulunduğunu ancak terör saldırıları sonrası Fransız toplumuna “pozitif mesaj” vermek için bunun imzalanması gerektiğini savunan başkan, “Fransız yetkililer artık (CFCM’deki) kuruluşları muhatap almak istemiyor.” dedi. Başkan, bir dönem başında olduğu CFCM’nin kötü yönetildiğini, bünyesindeki kuruluşlar arasında iletişimin ve birlikte çalışma isteğinin kalmadığını aktardı.

Fransız hükümetinin İslam ile ilgili somut dosyalar üzerinde çalışmak istediğini ileri süren Başkan, FORIF’in bünyesinde 4 çalışma grubu oluşturulduğunu, her bir grupta İçişleri Bakanlığı veya valiler tarafından 15 kişinin seçildiğini söyledi.

Başkan, FORIF’in Fransız yetkilileri ile Müslümanların arasında diyalog oluşturmayı hedeflediğini savundu. “CFCM, bazı sorunları ve eksikleri olmasına rağmen Fransa’daki Müslümanları ilgilendiren sorunlarla ilgilenmeye devam etmesi gerekiyordu. Maalesef bu kuruluş artık düzgün çalışmıyor. (Kapatılırsa) Elbette bir boşluk oluşacak.” diyen başkan, Müslümanların FORIF’e yaklaşımına ilişkin, “Soru işaretleri var. (FORIF’in) Nasıl oluştuğunu, kimlerin yer aldığını, hangi kriterlerle seçildiğini bilmiyorlar.” dedi.

FORIF’in oluşmasına giden süreç

Macron’un talebiyle hazırlanan söz konusu tüzüğü ve ülkede imamların dini bilgilerine, öğretim becerilerine ve insani niteliklerine göre görevlerini yerine getirme konusunda onay süreci oluşturacak Ulusal İmamlar Konseyine (CNI) ilişkin tartışmalar yaşandı.

CFCM’nin yönetim kurulunda yer alan CCMTF ve CIMG’nin tüzüğü imzalamadığı gerekçesiyle Mart 2021’de İslam Konseyinin başkan yardımcılığı görevinden istifa eden Paris Camisi Yöneticisi Chems-Eddine Hafız, bu süreçte İslam Konseyi ve Türk kuruluşları hedef alan açıklamalarda bulundu.

Bununla beraber Darmanin’in Aralık 2021’de CFCM’yi “ölü” olarak nitelendirerek, söz konusu tüzüğü imzalamayan CCTMF ve CIMG’nin yanı sıra CFCM’yi resmi muhatap kabul etmediklerini belirtmesi, gerginliği artırdı.

Buna karşılık CFCM Başkanı Muhammed Moussaoui, yaptığı açıklamada, Darmanin’in açıklamalarının kabul edilemez olduğu belirtti.

CFCM’nin 19 Şubat’ta düzenleyeceği toplantıda Konseyin kendini feshetmesi bekleniyor.

Türk kuruluşlar tüzüğü imzaladı

CCMTF Başkanı ve CFCM Başkan Yardımcısı İbrahim Alcı ile CIMG Fransa Başkanı ve CFCM Genel Sekreteri Fatih Sarıkır, Müslümanları ötekileştirdiği gerekçesiyle Mart 2021’de tüzüğü imzalamaması nedeniyle hedef tahtasına koyuldu. Ancak Alcı ve Sarıkır, yaşanan gerginlikte Müslüman kuruluşların arasında birlik oluşması ve yaklaşan cumhurbaşkanı seçimi öncesinde Müslümanların zarar görmemesi gerekçesiyle geçen aralık sonunda tüzüğü imzaladı.

Başkanlık tartışması

Paris Camisi Yöneticisi Hafız, İslam Konseyi Başkan Yardımcılığı görevinden istifa ettikten sonra geçen ay başkanlığa talip olması gerginliğe neden oldu. Moussaioui, yaptığı açıklamada, CFCM’ye yönelik tavrı nedeniyle Hafız’ın talebine karşı çıktı.

Hafız da Moussaoui’yi kendi “kişisel çıkarlarına hizmet etmekle” ve “yasa dışı” şekilde CFCM’nin başında kalmakla suçlamıştı.

2019’da yapılan çalışma sonucunda CFCM’nin başkanlığının Muhammed Moussaoui, Hafız ve Alcı tarafından dönüşümlü ve 2’şer yıllık şeklinde yapılması planlanmıştı.