“Kazakistan’a bu açıdan da bakın… Arap Baharı out kripto baharı in” başlığını taşıyan yazısına Serdar Cebe, 2010’da yaşanan Arap baharı eylemlerini hatırlatarak başladı. Bu eylemlerle birçok Arap liderin değiştiğini ancak ‘demokrasi’ taleplerinin karşılanmadığını vurguladı. Bu bağlamda Kazakistan olaylarını da sadece ‘demokrasi’ talebi olarak açıklanamayacağını belirten Cebe, ayrıca Çin’in kripto madenciliğini yasaklamasının ardından Kazakistan’ın bu alanda yıldızının yükseldiğini anlattı.

“Kripto para madenciliği artık dünyanın görünmez gücü” ifadesini kullanan Serdar Cebe’nin Odatv’deki yazısı şöyle:

Takvimler 2010 yılını gösterdiğinde Arap dünyasını sarsan yönetim karşıtı eylemler, protestolar, ayaklanmalar ve silahlı isyanlar dünya genelinde demokrasi arayışlarının habercisi olarak yorumlanmıştı. Baskıcı Arap yönetimleri karşısında halkların “biz de varız demokrasi istiyoruz” talepleri yıllar içinde bence pek bir karşılık bulamadı. O zamanlar Arap dünyasında yaşanan en büyük değişim olarak yorumlandı bu gelişmeler. Birçok Arap lideri değişti peki özgürlük, demokrasi, insan hakları talepleri yeterince yerine getirildi mi bence yine hayır.

Kazakistan’da başlayan halk ayaklanması da onun için sadece bir demokrasi talebi olarak açıklanamaz. Bu ayaklanmanın bana göre değişik parametreleri var. Ve onlardan birsi de kripto paranın ulusal paralar karşısındaki gücünün son 5 yılda artmasıdır.

Cambridge Alternatif Finans Merkezine verilerine göre Çin’in kripto para madenciliği faaliyelerini kısıtlamasının ardından Asya’nın parlayan yıldızı Kazakistan oldu. Çin’in bıraktığı yerden kripto para madenciliğini aldı ve dünyada ABD’den sonra kripto konusunda ikinci büyük merkez oldu. Fortune Dergisi’ne göreyse Kazakistan Ağustos 2021’de küresel bazda Bitcoin madenciliğinin yüzde 18’ine ev sahipliği yapıyordu.

KRİPTO MADENCİLİĞİ VE ENERJİ İLİŞKİSİ 

Artık belli ki kripto paralar ve “blockchain” teknolojisi geleceğin finansal sisteminde önemli bir yere sahip olacaklar. Hatta şimdiden yerini almış durumda.  Bir de bunu yenilebilir enerji destekli sürdürürlerse kripto madenciliğinin önünde hiç bir güç duramaz. Eğer geleceği inşa ediyorsanız sistemi de sürdürülebilir olarak inşa etmeniz gerekiyor.

Ama eski enerji sistemleriyle bu işi götürüyorsanız sıkıntılarınız var demektir. Bunu başta Çin gördü. Hem ulusal para birimini korumak hem de enerji tüketimini azaltmak için kripto madenciliğine kısıtlamalar getirdi.

Başka bir örnek daha vereyim en son Kosova yönetimi küresel fiyatlardaki hızı yükseliş sebebiyle enerji krizine girdi. Elektrik kesintilerinin de artmasıyla birlikte tüketimi kısmak amacıyla kripto madenciliğini yeni yılın ilk haftasında yasakladı.

Ve dünyanın konuştuğu Kazakistan… Geçtiğimiz yıl içinde kripto madenciliğinin neden olduğu enerji açığı Kazakistan’ı büyük bir ekonomik krize sürükledi. Hatta Kazakistan enerji kriziyle mücadele etmek amacıyla nükleer santral inşa etmeyi planlamaya başladı. Kazakistan’daki santrallerin yaklaşık yüzde 70’i kömürle çalışıyor.

Çin’in kripto para madenciliğini kısıtlamasının ardından kriptocular Asya’da Kazakistan’ı yeni merkez olarak seçti çünkü elektirik ucuzdu. Ama bu karar Kazakistan’da enerji açığına sebep oldu ve yönetim Rusya’dan elektrik almak zorunda kaldı.

Hatırlatayım kripto para madenciliği yapıyorsanız hesaplamalı matematik problemlerini çözmek için elektrik ve yüksek güçlü bilgisayarlara ihtiyacınız vardır. Kazakistan yukarıda belirttiğim gibi yenilebilir enerji ile yürüyen bir ülke olmadığı için kripto para madenciliği içinden uzun vadede doğru bir ülke olmayacaktı.

Kazakistan’daki artan enerji ve yakıt fiyatları halkı sokağa indirdi. Ve ülkedeki kripto para madenciliği de bundan nasibini aldı. Ülke çapında internet ve telekomünikasyon kesintileri dünya kripto borsasını da etkiledi. Büyük düşüşler yaşanıyor. Kazakistan’da internet hizmetlerinin ne zaman sürekli verilebileceği belli değil. Cuma günü 36 saatlik bir kesinti yaşanmıştı.

DIŞ GÜÇLERİ KAZAK YÖNETİMİ GETİRDİ

Kripto para madenciliği artık dünyanın görünmez gücü.  Temel bankacılık sistemlerini altüst eden kripto para piyasası baskıcı yönetimlerin de en büyük korkusu haline geliyor. Ayaklanmanın yaşandığı Kazakistan küresel bazda kripto madenciliğinin en önemli merkezlerinden. Halkı sokağa indiren sebepler arasında demokrasi eksikliği parametrelerden birisi olabilir ana en güçlüsü değil.

Sadece kripto madencileri değil iş adamları da sermayelerini kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya. Halen var olan mevduatlarına ulaşamıyorlar. Kripto madenciliği geçtiğimiz yılın ilk üççeyreğinde yüzde 7’lik elektrik açığına neden oldu. Uzmanlar bir kripto çiftliğinin harcadığı elektriğin 24 bin eve denk geldiğini işaret ediyorlar.

Aslına bakarsanız Kazakistan yönetimi başlarda kripto madenciliğine sıcak yaklaşmış piyasanın gelişmesi için kriptoculara kolaylıklar sağlamıştı. Ve Kazakistan her şey yolunda gitseydi önümüzdeki 5 yıl içinde ekonomisine kripto madenciliği sayesinde 1,5 milyar dolar gelir bekliyordu.

BİTCOİN KAZAKİSTAN’DAN ÇIKMAYI HENÜZ DÜŞÜNMÜYOR

Ülkedeki elektrik kesintileri, protesto gösterileri, can kayıpları kripto madencilerini hala korkutmadı.

Kazakistan’daki hükümet karşıtı protestoların ortasında büyük internet kesintilerine rağmen, ülkede faaliyet gösteren bazı Bitcoin (BTC) madencileri henüz ülkeyi terk etmeyi planlamıyor. Çünkü madencilik yapılan bilgisayarların ve donanımların başka bir yere taşınması çok kolay görülmüyor.  Kripto paraların geçtiğimiz hafta içinde büyük değer kaybetmesinin iki sebebi FED ve Kazakistan’daki olaylar olarak görülüyor. Kazakistan’daki Bitcoin yöneticileri Çin basınına yaptıkları açıklamalarda ülkedeki elektrik kesintilerinden etkilendiklerini ama sistemlerinin büyük bölümünü çalıştırabildiklerini söyledi. Kriptocular burada uyanık davranarak Çin’den aldıkları telefonlarla 4G hatlarını kullanarak işlemleri devam ettiriyorlar.