Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığına bağlı TCDD Taşımacılık AŞ’nin verdiği bilgiye göre, 29 Ekim 2013’te açılarak Kazlıçeşme-Ayrılık Çeşmesi arasında İstanbul’un toplu taşımacılığına büyük konfor ve rahatlık getiren Marmaray, 12 Mart 2019’da tamamının hizmete girmesiyle Gebze-Halkalı Hattı’nda salgın öncesinde günde ortalama 350-420 bin kişiye hizmet verdi. Marmaray, esas olarak yüksek hızlı trenlerin (YHT) ve yük trenlerinin Avrupa-Asya kıtalarına kesintisiz ulaşımını da sağlıyor.

Transit yük taşımacılığından önemli güzergah

İşletmeye alındığı günden bugüne kadar kıtalar arasında kesintisiz demir yolu taşımacılığı sağlayan ve “100 yıllık rüya” olarak nitelendirilen Marmaray, şehir içi ve şehirler arası yolcu taşımacılığının yan sıra yurt içi, yurt dışı ve transit yük taşımacılığına hizmet veriyor.

Marmaray Boğaz Tüp Geçişi’nden son bir yılda 845 yük treni ve 15 bin 255 vagon ile net 370 bin ton, brüt 700 bin ton yük ulaştırıldı. Bu trenlerden 451’i Avrupa yönüne, 394’ü ise Asya yönüne hareket etti ve çoğu ihracat yükü taşıdı.

Asya ile Avrupa kıtaları arasında kesintisiz demir yolu ulaşımı sağlayan Marmaray Boğaz Tüp Geçişi, gündüz saatlerinde Gebze-Halkalı arasında kent içi toplu ulaşıma ve yüksek hızlı trenlerle şehirlerarası yolcu, gece saatlerinde ise yurt içi, yurt dışı ve transit yük taşımacılığına hizmet veriyor.

Geçişler gece saatlerinde yapılıyor

Bakü-Tiflis-Kars Demir Yolu Hattı ve Orta Koridor’dan gelip Avrupa’ya devam eden uluslararası trenler ve Trakya Bölgesi’nden Ortadoğu’ya gönderilen ihracat trenlerinin tamamı yolcu taşımacılığının yapılmadığı 00.00 ila 05.00 saatlerinde Marmaray Boğaz Tüp Geçişi’nden kıtalar arasında kesintisiz geçiş yapıyor.

Uluslararası trenlerin yanı sıra Anadolu’nun farklı birçok noktasından gelen yük trenleri de Marmaray Hattı’nı kullanarak İstanbul ve Trakya’daki fabrika ve sanayi bölgelerine ulaşıyor.

Ayrıca yükler, Kapıkule üzerinden demir yoluyla Avrupa ülkelerine ve Tekirdağ Asya Port Limanı üzerinden deniz yoluyla başka ülkelere ulaştırılıyor. Aynı şekilde tersi yönde Avrupa’dan demir yoluyla gelen ve Tekirdağ Asya Port Limanı’na deniz yoluyla gelen ithalat yükleri de Marmaray’dan geçerek Anadolu’ya taşınıyor.

Düzenli seferlerin başlatıldığı tarihten bu yana geçen yaklaşık bir yıl içinde ise aralıksız her gün Asya’dan Avrupa’ya 2, Avrupa’dan Asya’ya 2 olmak üzere ortalama 4 yük treni geçerken bu rakam, yük yoğunluğuna bağlı olarak günlük 7’ye kadar çıkıyor.

Marmaray Hattı’nda yolcu trenlerinin yer almadığı 00.00-05.00 saatlerinde yük treni kapasitesi günlük 21 çift trene kadar çıkabiliyor.

Orta Koridor’un altın halkası

17 Nisan 2020’den itibaren düzenli olarak her gün yük taşımacılığı başlatılan Marmaray Boğaz Tüp Geçişi’nden 6 Kasım 2019‘da Çin transit treninin geçmesi uluslararası demir yolu yük taşımacılığında milat oldu. Çin’den Avrupa’ya ilk transit tren, Demir İpekyolu olarak adlandırılan Orta Koridor ve Bakü-Tiflis-Kars Demir Yolu Hattı’nı kullanarak Türkiye’ye 12 günde, Marmaray Boğaz Tüp Geçişi ile de Çekya’nın başkenti Prag’a toplam 18 günde ulaştı.

Dünyanın üretim merkezi halen Çin

Halen dünyanın üretim merkezi Çin ile Avrupa arasında Rusya üzerinden geçen ve Kuzey Demiryolu Koridoru olarak bilinen söz konusu hattan yılda 5 bin trenin gittiği dikkate alındığında bunların bir bölümünün Orta Koridor yani Türkiye üzerinden Avrupa’ya ulaşmasının Türkiye’yi lojistikte önemli konuma getirmesi bekleniyor.

Marmaray Boğaz Tüp Geçişi’yle yük taşımacılığında tarihi bir döneme adım atılırken ulaşım maliyetleri ve zaman açısından önemli avantaj sağlandı.

Marmaray öncesi deniz yoluyla aktarmalı olarak sağlanan yük taşımacılığında ulaşım maliyetleri ve zaman kaybının yüksek olmasının yanı sıra feribotların kapasitesinin sınırlı olması nedeniyle birçok sıkıntılar yaşanıyordu.

Dünya lojistik planlamasının ana unsuru

İstanbul Boğazı’nın 60 metre derinliğinde iki kıtayı kavuşturan Marmaray Boğaz Tüp Geçişi ile Bakü-Tiflis-Kars Demir -Yolu Hattı ve Orta Koridor, sadece Türkiye’de değil tüm dünya genelinde lojistik sektöründe geleceğin lojistik planlamalarının ana unsurunu oluşturuyor.

Türkiye Çin ilişkileri, Uygur Türkleri dolayısıyla zaman zaman gerilime uğrasa da ekonomik ve siyasi olarak güçlü bir şekilde yürütülüyor. Bu ilişkiler, son olarak, Sinovac aşısının Türkiye’de üretimi konusunda yapılan anlaşma ile birlikte daha ileri bir aşamaya taşınmış durumda.