Helal Akreditasyon Kurumundan gelen tebliğ, bugün Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. “Helal Akreditasyonun Askıya Alınması, Kapsamının Daraltılması veya Geri Çekilmesine İlişkin Usul ve Esaslara Dair Tebliğ” başlığı ile yayımlanan tebliğde, kurumun ‘objektif deliller’ ışığında karar vereceği vurgulandı.

Tebliğde şu ayrıntılar yer aldı:

HELAL AKREDİTASYONUN ASKIYA ALINMASI, KAPSAMININ DARALTILMASI VEYA GERİ ÇEKİLMESİNE İLİŞKİN USUL VE ESASLARA DAİR TEBLİĞ

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Amaç

MADDE 1 – (1) Bu Tebliğin amacı, Kurum tarafından helal akreditasyon statüsünü belirtmek için helal uygunluk değerlendirme kuruluşu adına düzenlenen helal akreditasyonun, helal uygunluk değerlendirme kuruluşu talebi ile ya da Kurum tarafından askıya alınması, kapsamının daraltılması veya geri çekilmesine ilişkin usul ve esasları belirlemektir.

Kapsam

MADDE 2 – (1) Bu Tebliğ, Kurum tarafından akredite edilen helal uygunluk değerlendirme kuruluşlarının helal akreditasyonunda Kurum tarafından ya da helal uygunluk değerlendirme kuruluşu talebi doğrultusunda yapılacak olan askıya alma, kapsam daraltma ya da geri çekme işlemlerine dair usul ve esasları kapsar.

Dayanak

MADDE 3 – (1) Bu Tebliğ, 1/11/2017 tarihli ve 7060 sayılı Helal Akreditasyon Kurumu ile İlgili Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanunun 3 üncü maddesi, 15/7/2018 tarihli ve 30479 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 4 sayılı Bakanlıklara Bağlı, İlgili, İlişkili Kurum ve Kuruluşlar ile Diğer Kurum ve Kuruluşların Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin on beşinci bölümüne ve 16/10/2019 tarihli ve 30920 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Helal Uygunluk Değerlendirme Kuruluşlarının Akreditasyonu Hakkında Yönetmeliğin 6 ncı maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

MADDE 4 – (1) Bu Tebliğde geçen;

a) Denetim: Bir helal uygunluk değerlendirme kuruluşunun faaliyetlerinin, sistemlerinin ve personelinin helal uygunluk değerlendirme alanında ulusal ve uluslararası kabul görmüş teknik kriterlere, standartlara ve ilgili mevzuata uygun olup olmadığının belirlenmesini,

b) Düzeltici faaliyet: Mevcut uygunsuzluk, kusur veya diğer istenmeyen durumların yeniden meydana gelmesini önlemek amacıyla sebeplerin yok edilmesi için alınan önlemlerle ilgili faaliyeti,

c) Gözetim: Akredite edilmiş helal uygunluk değerlendirme kuruluşunun helal akreditasyon şartlarını yerine getirmeye devam edip etmediğinin takibini içeren denetim faaliyetlerini,

ç) HAK helal akreditasyon markası: Helal uygunluk değerlendirme kuruluşu tarafından helal akreditasyon durumunu belirtmek için kullanılan, şekli ve kullanım şartları Kurum tarafından belirlenen işareti,

d) Helal akreditasyon sözleşmesi: Helal uygunluk değerlendirme kuruluşunun helal akreditasyon süreci boyunca ve akredite olduktan sonra uyacağını beyan ettiği şartların yer aldığı sözleşmeyi,

e) Helal akreditasyonun askıya alınması: Mevcut helal akreditasyon kapsamının tamamının ya da bir kısmının geçici olarak durdurulmasını,

f) Helal akreditasyonun geri çekilmesi: Helal akreditasyonun tümüyle iptal edilmesini,

g) Helal akreditasyonun kapsamının daraltılması: Mevcut helal akreditasyon kapsamının bir kısmının geri çekilmesi sonucu doğan hali,

ğ) Helal uygunluk belgesi: Helal ürün/hizmet/proses ve/veya yönetim sistemlerinin belgelendirilmesi amacıyla helal uygunluk değerlendirme kuruluşu tarafından yürütülen faaliyetler neticesinde düzenlenen dokümanı,

h) Helal uygunluk değerlendirme kuruluşu (HUDK): Ulusal ve uluslararası kabul görmüş teknik kriterlere göre helal uygunluk değerlendirme faaliyeti gösteren kuruluşu,

ı) İtiraz: Helal akreditasyon kararının yeniden değerlendirilmesi talebiyle HUDK’nın yapmış olduğu başvuruyu,

i) Kurum: Helal Akreditasyon Kurumunu,

j) Objektif delil: Doğrulanabilen kayıtları, gerçeği ortaya koyan beyanları veya diğer bilgileri,

k) Şikâyet: Gerçek veya tüzel kişilerin, Kurumun akredite ettiği bir kuruluşun helal akreditasyon kapsamında yaptığı faaliyetler ile ilgili herhangi bir konuya ilişkin yaptıkları, cevabı beklenen, sözlü veya yazılı memnuniyetsizliği ifade eden, objektif delillere dayalı başvuruyu,

l) Üçüncü taraf: HUDK’nın belgelendirdiği tarafı,

m) Yönetim Kurulu: Helal Akreditasyon Kurumu Yönetim Kurulunu,

n) Yönetmelik: Helal Uygunluk Değerlendirme Kuruluşlarının Akreditasyonu Hakkında Yönetmeliği,

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Helal Akreditasyonun Askıya Alınması, Kapsamının Daraltılması ve Geri Çekilmesi

Helal akreditasyonun askıya alınması 

MADDE 5 – (1) Helal akreditasyon aşağıdaki hallerde Kurum tarafından kısmen ya da tamamen askıya alınır:

a) HUDK’nın Kuruma ilettiği helal akreditasyonun askıya alınması yönündeki talebi.

b) Kurum ile imzalanan helal akreditasyon sözleşmesindeki hükümlerin ihlal edilmesi.

c) HUDK’nın standartlarla temel hatları belirlenen yeterliliğinin ortadan kalkması.

ç) Standartlarla temel hatları belirlenen tarafsızlık şartlarının HUDK tarafından ihlal edilmesi.

d) HUDK’nın, çevrim içerisinde akredite olunan kapsamlarda gerekli asgari uygulamayı gösterememesi, gözetimlerinde tespit edilen uygunsuzluklara yönelik düzeltici faaliyetleri zamanında gerçekleştirememesi, bu faaliyetlerin kayıtlarını zamanında Kuruma sunamaması.

e) HUDK’nın, helal akreditasyon kapsamı dâhilinde yürütülen helal uygunluk değerlendirme faaliyetlerinin Kurum tarafından HUDK müşterisinin sahasında gözlemlenmesine yönelik denetimleri organize edememesi.

f) Helal akreditasyonla ilgili yeni şartlara ve kriterlere, verilen süre içerisinde uygunluk sağlanamaması.

g) HUDK’nın helal akreditasyon kapsamındaki faaliyetlerini etkileyen personel, yerleşim, teçhizat ve yönetim değişikliklerinin Kurum tarafından potansiyel risk olarak değerlendirilmesi.

ğ) Planlanan gözetimin mücbir sebep veya zorunluluk hali olmaksızın HUDK tarafından reddedilmesi.

h) Gözetim esnasında HUDK veya HUDK çalışanlarından kaynaklanan sebeplerden dolayı denetimin yarıda kesilmesi.

ı) HUDK’nın, helal akreditasyon sertifikasını ve HAK helal akreditasyon markasını yanıltıcı şekilde kullanması.

i) Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin üçüncü fıkrasındaki değişikliklerin helal akreditasyon sözleşmesindeki sürelerde Kuruma bildirilmemesi.

j) HUDK’nın, Kurumun helal akreditasyon faaliyetlerinde dayanak olarak kullandığı ulusal ve uluslararası standartlar kapsamında helal akreditasyon veya yeterlilik verme gibi faaliyetlerde bulunması.

(2)  Kurum, helal akreditasyonun kısmen veya tamamen askıya alınmasında kendi gerçekleştirdiği gözetimleri, aldığı şikâyetleri ve buna benzer diğer yollar vasıtasıyla elde ettiği objektif delilleri göz önüne alır.

(3)  Helal akreditasyonun askıya alınmasına ilişkin işlemler Yönetmeliğin 5 inci maddesinin ikinci fıkrasına göre oluşturulan düzenlemeler çerçevesinde yürütülür.

(4)  HUDK, Yönetmeliğin 5 inci maddesinin ikinci fıkrasına göre oluşturulan düzenlemeler çerçevesinde helal akreditasyonun askıya alınması kararına itirazda bulunabilir.

(5)  Askıya alma süresi, Yönetim Kurulunun kararında altı (6) ayı geçmeyecek şekilde belirtilir ve Yönetim Kurulundan nihai kararın çıktığı tarih ile başlar.

(6)  Helal akreditasyonu askıya alma kararının ardından Kurum, askıya alma nedenlerini HUDK’ya bildirir. Kurum, askıya alma sebeplerinin giderilmesine dair düzeltici önlemleri ve zamanını gösterir çizelgeyi HUDK’dan talep eder.

Askıya alma halinin kaldırılması 

MADDE 6 – (1) HUDK, askıya alma halinin kaldırılmasını istediği takdirde, denetim sırasında tespit edilen uygunsuzluklarla ilgili gerekli düzeltici faaliyetleri belirler ve Kuruma bildirir.

(2) Kurum tarafından uygun bulunan düzeltici faaliyetler 5 inci maddenin beşinci fıkrasında belirtilen süre içerisinde tamamlanır.

(3) Kurumun tesis edeceği denetim ekibi, düzeltici faaliyetlerin sonuçlarını değerlendirir, gerekli görürse HUDK’ya askıya alma sebepleriyle sınırlı olarak takip denetimi uygular.

(4) Askıya alma hali, denetim ekibi tarafından düzeltici faaliyetlerin sonuçlarının ya da gerekli görüldüğü takdirde gerçekleştirilen takip denetimi sonucunda oluşturulan denetim raporunun değerlendirilmesi sonrasında Yönetim Kurulu kararı ile son bulur.

(5) Gerçekleştirdiği düzeltici faaliyetlerin sonucu yeterli bulunmayan HUDK’nın helal akreditasyonunun kapsamı daraltılır veya helal akreditasyonu geri çekilir.

(6) Bu kapsamda yapılacak değerlendirmeler ve takip denetimleri, HUDK’dan kaynaklanan bir sebepten dolayı 5 inci maddenin beşinci fıkrasında belirtilen sürede gerçekleştirilemezse HUDK’nın helal akreditasyonu ile ilgili kapsamlar daraltılır veya helal akreditasyon geri çekilir.

(7) Düzeltici faaliyetler ile ilgili işlemler Yönetmeliğin 5 inci maddesinin ikinci fıkrasına göre oluşturulan düzenlemeler çerçevesinde yürütülür.

Helal akreditasyonun kapsamının daraltılması veya geri çekilmesi 

MADDE 7 – (1) Aşağıdaki hallerde Kurum tarafından helal akreditasyonun kapsamı daraltılır ya da geri çekilir:

a) HUDK’nın, Kuruma ilettiği helal akreditasyonun kapsamının daraltılması veya geri çekilmesi ya da bir akreditasyon çevrimi içerisinde aynı kapsamda ikinci defa helal akreditasyon sertifikasının askıya alınması yönündeki talebi.

b) HUDK’nın akredite olduğu helal uygunluk değerlendirme alanında gerçek dışı kayıt/rapor/belge oluşturması veya düzenlemesi.

c) HUDK’nın, Kurumu kasıtlı olarak yanlış/gerçek dışı deliller ile bilgilendirmesi.

ç) HUDK’nın, akredite olduğu kapsamlar özelinde, Kurumun itibarını zedeleyici beyanlarda ve/veya eylemlerde bulunması.

d) HUDK’nın sahibi, ortağı ve/veya yöneticisi olan kişinin zimmet, ihtilas, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, her türlü sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas gibi yüz kızartıcı suçlara karıştığı veya kaçakçılık, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama, ihaleye ve edimin ifasına fesat karıştırma suçlarından ve/veya anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlardan biriyle mahkûm olması.

e) HUDK’nın akredite olmadığı kapsamlarda veya alanlarda kasten HAK helal akreditasyon markasını kullanması veya Yönetmeliğin 5 inci maddesinin ikinci fıkrasına göre oluşturulan düzenlemeler ile belirtilen esasları kasıtlı olarak ihlal etmesi.

f) HUDK’nın helal uygunluk değerlendirme faaliyetlerinde yönetici, karar verici, tetkikçi, değerlendirici, sınav yapıcı, belge düzenleyici, belge/sertifika/rapor onaylayıcı olarak görevlendirilmiş kişilerin birinci fıkranın (b) ila (e) bentlerindeki eylemlerde bulunmak suretiyle helal akreditasyona ve helal uygunluk değerlendirmeye olan güveni sarsıcı nitelikteki iş ve işlemlerde son üç (3) yıl içinde bulunduğunun objektif delillerle tespit edilmesi.

g) Helal akreditasyonun askıya alınmasını gerektiren sebeplerin süresi içerisinde giderilmemesi veya belirtilen süre içerisinde HAK’ın yapacağı değerlendirmeler neticesinde düzeltici faaliyetlerin yeterli bulunmaması.

ğ) Güvenlik sorunları, doğal afet ve benzeri durumlar neticesinde belirli bir sektörde/ülkede/bölgede veya akredite olduğu sektörde/ülkede/bölgede helal akreditasyona olan güveni zafiyete uğratacak şartların oluşması.

h) HUDK’nın fiili olarak helal uygunluk belgesi veremiyor hale gelmesi.

(2) Kurum, helal akreditasyonun kapsamının daraltılmasında veya geri çekilmesinde kendi gerçekleştirdiği gözetimlerini, aldığı şikâyetleri ve buna benzer diğer yollar vasıtasıyla elde ettiği objektif delilleri göz önüne alır.

(3) Helal akreditasyonun kapsamının daraltılmasına veya geri çekilmesine ilişkin işlemler Yönetmeliğin 5 inci maddesinin ikinci fıkrasına göre oluşturulan dokümanlar çerçevesinde yürütülür.

(4) HUDK, Yönetmeliğin 5 inci maddesinin ikinci fıkrasına göre oluşturulan düzenlemeler çerçevesinde helal akreditasyonun kapsamının daraltılması veya geri çekilmesi kararına itirazda bulunabilir.

(5) Kurum tarafından helal akreditasyonu geri çekilen HUDK ya da yetkilileri ve/veya yetkililerle bağlantısı olan başka kişilerce kurulmuş olan HUDK’lar, birinci fıkrada sayılan haller için;

a) (b) ila (e) bentlerinde sıralanan haller kaynaklı kapsam daraltma veya geri çekme durumunda üç (3) yıl,

b) (a) ile (f) bentlerinde belirtilen halden kaynaklı kapsam daraltma veya geri çekme durumunda altı (6) ay,

c) (g) ila (h) bentlerinin söz konusu olduğu hallerde ise mevzubahis uygunsuzluğun ortadan tamamen kalktığının objektif delillerle tespit edilmesine kadar,

helal akreditasyon için tekrar başvuruda bulunamaz.

(6)  Helal akreditasyonun kapsamının daraltılması veya geri çekilmesi kararının ardından Kurum, HUDK’ya helal akreditasyonu daraltma veya geri çekme nedenlerini ve yükümlülüklerini bildirir. Kurum, konuya ilişkin güncel bilgileri internet sitesinde yayımlayabilir.

HUDK’nın yükümlülükleri 

MADDE 8 – (1) HUDK, askıya alma, kapsam daraltma veya geri çekme kararının bildirim teyidinin alındığı tarihten itibaren, teyit alınamaması halinde ise karar bildiriminin HUDK’nın Kurumda kayıtlı adresine posta ile gönderim tarihinden itibaren üç (3) işgünü sonrasında aşağıdaki yükümlülükleri yerine getirir:

a) HUDK, helal akreditasyonun askıya alınması, kapsamının daraltılması veya geri çekilmesi durumunda ilgili helal akreditasyona dair HAK helal akreditasyon markalı rapor/belge düzenleyemez, dokümanlarında HAK helal akreditasyon markasını kullanamaz ve helal akreditasyonuna atıf yapamaz.

b) Askıya alma, kapsam daraltma veya geri çekme karar tarihinden tebliğ tarihine kadarki sürede düzenlenmiş olan HAK helal akreditasyon markalı rapor/belge varsa bu belgeler helal akreditasyon kapsamında olmadığından HUDK tarafından iptal edilir ve HUDK, buna yönelik gerçekleştirdiği tüm faaliyetlerin kayıtlarını Kuruma iletir.

c) HUDK; askıya alma, kapsam daraltma veya geri çekme kararını helal akreditasyon kapsamında hizmet sunduğu üçüncü taraflara taahhütlü mektup, tebligat ya da e-tebligat ile bildirmekle yükümlüdür ve bu kapsamda yapacağı eylemlere ilişkin kayıtları, talep edilmesi halinde Kuruma sunar.

ç) Helal akreditasyonun geri çekilmesi kararını tebellüğ eden HUDK, helal akreditasyon sertifikasını ikinci bir bildirimi beklemeksizin Kuruma iade eder.

d) HUDK, daha önce helal uygunluk belgesi verdiği üçüncü tarafların haklarını korumak için gerekli tedbirleri alır, bu doğrultuda yapmış olduğu tüm faaliyetlerin kayıtlarını talep edilmesi üzerine Kuruma sunar.

e) Kapsam daraltma veya geri çekme durumunda, HUDK bu fıkranın (d) bendinde belirtilen tedbirler için yürürlükte olan helal uygunluk belgelerinin diğer bir akredite HUDK’ya aktarılması amacıyla Kurum tarafından uygulama dokümanlarında belirtilmiş usul ve esasları da dikkate alarak gerekli prosedürleri oluşturur ve uygular.

f) Helal akreditasyon kapsamı daraltılan ya da geri çekilen HUDK, bu fıkranın (e) bendi uyarınca, daraltılan ya da geri çekilen kapsamlarda düzenlemiş olduğu helal uygunluk belgelerinin başka bir akredite HUDK üzerinden devamının sağlanmasına yönelik olarak yaptığı aktarımı, helal uygunluk belgesinin geçerlik süresi sonuna kadar sonlandırmalıdır. Her halükarda söz konusu süre altı (6) ayı geçemez.

g) Helal uygunluk belgesinin aktarımı yapıldığında Kuruma ve ilgili üçüncü taraflara bildirim yapılır.

ğ) Helal uygunluk belgesinin aktarımına ilişkin işlemler Yönetmeliğin 5 inci maddesinin ikinci fıkrasına göre oluşturulan düzenlemeler çerçevesinde yürütülür.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Çeşitli ve Son Hükümler

Yetki

MADDE 9 – (1) Bu Tebliğde yer alan hususlarda uygulamaya yönelik önlem almaya, özel ve zaruri durumları inceleyip sonuçlandırmaya, inceleme ve denetleme kriterlerini belirlemeye ve gerekli düzenlemeleri yapmaya Yönetim Kurulu yetkilidir.

Yürürlük

MADDE 10 – (1) Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme 

MADDE 11 – (1) Bu Tebliğ hükümlerini Yönetim Kurulu yürütür.