İsrail hükümeti, Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği’nin (OHCHR), yerleşim yerlerinde faaliyet gösteren İsrail ve yabancı şirketlerin listesini yayınlama kararı sonrasında “boykota boykotla” karşılık verme kararı aldı.

Dışişleri Bakanı Israel Katz, OHCHR ile ilişkilerin kesildiğini ve bu şirketlerin korunması için bir dizi önlem alacaklarını açıkladı. Kantz, bu şirketleri boykot edenlerle mücadele etmek ve cezalandırmak için karşı plan geliştirilmesini istemek için ABD yönetimiyle görüşecek. Katz, Komisyon’un şirket isimlerini yayınlama kararının “Yahudi aleyhtarı olan BTS hareketinin gündemine hizmet ettiğini” söyledi.

Komisyon, Çarşamba günü, 4 yıldan fazla açıklaması ertelenen raporu açıkladı ve Airbnb, Expedia gibi 18 uluslararası şirket de dahil olmak üzere, İsrail yerleşimlerinde faaliyet gösteren 112 şirketin uluslararası hukuk açısından yasadışı olduğunu düşündüğü bir liste yayınlamıştı.

Coca-Cola’nın da olduğu bu listedeki şirketlerin 94’ü İsrail şirketi. Rapor, 2016 yılında BM İnsan Hakları Konseyi tarafından yayınlanan ve “işgal altındaki Filistin topraklarındaki İsrail yerleşimleriyle ilgili özel faaliyetler yürüten tüm şirketlerin veri tabanını” isteyen bir karar nedeniyle açıklandı. Bu tarihten beri İsrail, listenin yayınlanmasını önlemek için Amerikan desteği ve baskısını yanına almıştı.

Ve İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, söz konusu listenin bu dönemde yayınlanmasını Yüzyılın Anlaşmasına savaş ilanı olarak kabul ettiklerini dile getirdi. Netanyahu, BM Komisyonuna ağır bir şekilde saldırarak Komisyonu önyargılı ve etkili olmayan bir organ olarak nitelendirdi ve ekledi: “ABD ve İsrail’in, dünyadaki insan hakları ihlallerini ele almak yerine İsrail’in itibarını zedelemekle ilgilenen bu organla ilişkilerini koparmaları tesadüf değil.”

Netanyahu, OHCHR ile tüm irtibatın kesilmesi için talimat verdiğini doğruladı ve ekledi: “ABD Başkanı Donald Trump’ın yönetimi de benzer bir adım attı.” Netanyahu, 2016’dan beri böyle bir harekete hazırlandığını açıklayarak şunları söyledi: “Geçtiğimiz yıllarda tüm ABD eyaletlerinde İsrail’i boykot etmeye çalışanlara karşı sert önlemler alınması gerektiğini belirten yasaları düzenlemek için çalıştık. Bu çabalara direnmemiş olsaydım, bugün daha sert yaptırımlara maruz kalırdık. Ama bu boykotu tüm gücümüzle engelleyeceğiz.”

İsrail Başbakanı konuşmasına şöyle devam etti: Yüzyılın Anlaşması planı uygulandığında boykot kararları zayıflayacaktır. ABD’nin Ürdün Vadisi ve Kuzey Ölü Deniz bölgesi üzerindeki İsrail egemenliğini ve Batı Şeria’daki İsrail yerleşimlerini tanımasıyla, işgal altında bir alan kalmayacağı için, BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği’nin kararı geçersiz olacaktır. Karar basitçe iptal edilecek, çünkü ABD, BM’den daha önemli. Ayrıca, ABD Senatosu Dış Komitesi Komite’nin bu adımını kınadı ve Temsilciler Meclisi’nin çok sayıda Cumhuriyetçi üyesi de aynı şekilde karara karşı geldi. Komisyonun bu adımı Ortadoğu’daki barışa katkıda bulunmayacaktır.”

İsrail Cumhurbaşkanı Reuven Rivlin, kara listenin yayınlanması hakkında “tarihimizdeki karanlık dönemleri hatırlatan utanç verici bir girişim” olarak nitelendirdi ve “Alman Nazizmi ile karşılaştırıldığında, bu listenin yaptırımlar veya gerçek bir boykot ya da kesinlikle gaz fırınlarını içermediğini hatırlamakta fayda var” dedi. Mavi-Beyaz Koalisyonu lideri Benny Gantz ise kara listenin yayınlandığı günün “insan hakları için kara bir gün” olduğunu söyledi.

İsrail yayın kuruluşu KAN, İsrail hükümetinin BM raporunu yayınlamadan bir saat önce Amerikalılar aracılığıyla uyarıda bulunduğunu açıkladı. Ayrıca yapılan haberde, BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Michel Bachelet’in raporu hazırlarken İsrailli yetkililerle görüşmeyi reddettiği de belirtildi.

Avrupa’da yaşayan yerel bir Arap gazetesi muhabiri Gideon Coates, “Kara liste ABD, Fransa, İngiltere, Hollanda, Lüksemburg ve Tayland’dan gelen uluslararası şirketler üzerinde ekonomik baskı oluşturuyor. Bazıları faaliyetlerini sadece (işgal altındaki) bölgelerde değil, İsrail’de de kendi inisiyatifleriyle durdurdu, örneğin AirBNB şirketi. Daha sonra Amerikan baskısı nedeniyle kararını geri aldı” ifadelerini kullandı. Coates, “Yüzyılın Anlaşması”nın yayınlanmasından hemen sonra bu kararın açıklanması İsrail’e bir uyarı ve ilhakın uluslararası kararlara karşı bir adım olduğunu göstermesi açısından anlamlı” dedi.