İnsan Hak ve Hürriyetleri (İHH) İnsani Yardım Vakfı’ndan yapılan açıklamaya göre, İnsani ve Sosyal Araştırmalar Merkezi’nin (İNSAMER) hazırladığı “İslam Dünyasında İnsani Durum” raporu yayımlandı.

Raporda, yaşam standartlarını etkileyen unsurlar arasında üç başlık öne çıkarken gıda güvenliği, sağlık altyapısı ve siyasi istikrarın önemine dikkat çekildi.

Bugün 1,5 milyarlık İslam dünyasında 216 milyon kişinin yetersiz beslendiği vurgulanan raporda, bu rakamın dünyadaki tüm yetersiz beslenen nüfusun yüzde 27’sine denk geldiği kaydedildi.

Raporda, özellikle sahra altı Afrika ve Güney Asya’daki Müslüman ülkelerde insani durumun kritik olduğu, bu bölgelerde anne-çocuk ölümlerinin de dünya ortalamasının çok üzerinde bir oran olan yüzde 49’a ulaştığı belirtildi.

Ana neden, bitmeyen savaşlar

İslam dünyasına ilişkin insani göstergelerin dünya ortalamasının gerisinde kalmasını etkileyen önemli sebepler içerisinde süregiden savaşlara da dikkat çekilen raporda, dünyadaki çatışmaların yüzde 60’ının İslam dünyasında yaşandığı ve 2010’dan itibaren savaşlarda ölenlerin yüzde 80’inin Müslüman ülke vatandaşları olduğu aktarıldı.

Kişi başı gelirde dünya ortalaması 17 bin 225 dolar iken İslam ülkelerinde bu oranın 11 bin 137 dolar düzeyinde olduğuna işaret edilen raporda, işsizlikte de İslam ülkelerinin, yüzde 5,5 olan dünya ortalamasının üzerinde yüzde 7,5 gibi bir orana sahip olduğu vurgulandı.

Ağır borçlar

Bu olumsuz tablonun oluşumunda rol oynayan en önemli problemlerden birinin dış borç meselesi olduğu belirtilen raporda, bugün İslam ülkelerinin 1,6 trilyon dolarlık borcunun olduğu ve 21 İslam ülkesinin “Ağır Borçlu Yoksul Ülke” kategorisinde yer aldığı kaydedildi.

Raporda, “Coğrafi olarak her biri farklı bölgede bulunan İslam ülkeleri için çözüm konusunda toptancı tek bir formül bulunmuyor ama tüm insani sorunlar için ortak tedbirler 4 noktada düğümleniyor. İstikrarlı siyasi kurumlar oluşturmak, fiziki altyapıyı güçlendirmek, sosyal adaleti sağlamak ve eğitim kalitesini yükseltmek. Bu konularda İslam ülkeleri arasında, gerek ekonomik gerekse beşeri potansiyel olarak oldukça avantajlı ülkeler bulunuyor. İyi planlanmış iş birlikleri ile bunlar çözümlenebilir.” değerlendirmesi yapıldı.

Raporda, şu sonuçlara yer verildi: “Dünya nüfusunun yüzde 25’ini oluşturmasına karşın İslam dünyasındaki sağlık harcamaları küresel sağlık harcamalarının sadece yüzde 4’ünü oluşturmaktadır. İslam ülkelerinde kişi başına düşen sağlık harcaması 202 dolar iken dünya ortalaması bunun 5 katından fazla, 1114 dolar. Dünyada her 10 bin kişiye ortalama 15 doktor düşerken İslam dünyasında bunun yarısı kadar (8) doktor düşmektedir. Dünyada ortalama yaşam beklentisi 72, İslam ülkelerinde ise sadece 67 yaş. İslam dünyasının genelinde 19,5 milyon çocuk ilkokula gidemiyor. İslam dünyasında her 5 kız çocuğundan biri okula gitmiyor. Okuryazarlıkta dünya ortalaması yüzde 82,5 iken İslam ülkelerinde yüzde 70,3. Kadınlarda okuryazarlık dünya ortalaması yüzde 79, İslam ülkelerinde yüzde 64. Dünyadaki kadın nüfusunun yüzde 25’ini oluşturmasına rağmen anne ölümlerinin yüzde 49’u İslam ülkelerinde gerçekleşmektedir. Dünyadaki çocuk nüfusunun yüzde 30’unu İslam ülkelerindeki çocuklar oluştursa da 5 yaş altı ölümlerin yüzde 47’si İslam dünyasında görülmektedir.”