Nükleer silahlanma gerilimi İkinci Dünya Savaşı sonrası zirvede

Birleşmiş Milletler (BM) uzmanları, son yıllardaki silahlanma yarışı ve küresel güçler arasında rekabetin artmasıyla nükleer silah kullanma ihtimalinin İkinci Dünya Savaşı’ndan sonraki en riskli sürece girdiğini vurguluyor.

BM Silahsızlandırma Araştırmaları Enstitüsü (UNIDIR) Direktörü Renata Dwan, dünyada nükleer silahların kullanılma riskinin İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana en yüksek seviyede olduğunu açıkladı.

Yeni savaş türlerinin ortaya çıkmasının geleneksel silah kontrol düzenlemelerini geçersiz kıldığını vurgulayan Dwan, nükleer silah sahibi tüm devletleri meseleyi çok ciddiye alması konusunda uyardı.

İlk olarak ABD kullandı

Dünyadaki en büyük caydırıcı güç olarak görülen nükleer silahların bir kenti yok etme, yüz binlerce kişiyi öldürme, uzun süreli etkileriyle de çevreyi ve gelecek nesillerin hayatlarını tehlikeye atma özelliği bulunuyor. Nitekim ABD’nin İkinci Dünya Savaşı sürerken 6 ve 9 Ağustos 1945’te Japonya’nın Hiroşima ve Nagazaki kentlerine atom bombası atmasıyla yaklaşık 200 bin insan hayatını kaybetti. Tarihteki ilk ve tek nükleer silah kullanımı olarak gösterilen bu saldırılar sembol olarak gösteriliyor. Birçok uzmana göre, son yıllarda dünyada artan silahlanma yarışı ve ABD’nin Çin ve Rusya ile yaşadığı gerginlikler ise nükleer silahların bir kez daha kullanılması ihtimali endişelerini artırıyor.

AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, ortadan kaldırılması için yürütülen çalışmalara rağmen yarattığı yıkım açısından “en tehlikelisi” olduğu belirtilen nükleer silahlara 9 ülkenin sahip olduğu tahmin ediliyor.

Stockholm Barış Araştırmaları Enstitüsünün (SIPRI) 2018’de yayınladığı “SIPRI Yıllık 2018” raporunda, ABD, Rusya, Birleşik Krallık, Fransa, Çin, Hindistan, Pakistan, İsrail ve Kuzey Kore’nin yaklaşık 14 bin 465 nükleer silah bulundurduğu belirtiliyor.

Nükleer silahların yüzde 92’si ABD ve Rusya’da

ABD ve Rusya dünyadaki toplam nükleer silah başlığı sayısının yüzde 92’sini elinde tutuyor.

Şu anda yaklaşık 6 bin 450 nükleer başlığa sahip olduğu tahmin edilen ABD yönetimi, ilk nükleer denemesini 16 Temmuz 1945 tarihinde “Trinity” adıyla New Mexico’da gerçekleştirdi.

1945 ile 1992 yılları arasında toplam bin 54 nükleer test gerçekleştiren ABD, 1 Kasım 1952’de Trinity’nin 500 katı gücündeki ilk hidrojen bombası denemesini yaptı.

Bazı NATO üyesi ülkelerde de nükleer silah konuşlandırdığı düşünülen ABD’nin 1984’e kadar Kanada’da, 1991’e kadar Güney Kore’de, 1992’ye kadar Birleşik Krallık’ta ve 2001’e kadar Yunanistan’da nükleer silah bulundurduğu biliniyor.

Sovyetler Birliğinde 6.850 nükleer başlık

Sovyetler Birliği’nin (SSCB) mirasçısı Rusya’nın ise bugün yaklaşık 6 bin 850 nükleer silah başlığına sahip olduğu tahmin ediliyor.

İlk nükleer denemesini 29 Ağustos 1949’da Kazakistan’ın Semipalatinsk şehrinde gerçekleştiren SSCB, 22 Kasım 1955’te ilk hidrojen bombasını yaptı. Ülke ayrıca 1949 ile 1990 yılları arasında 715 deneme gerçekleştirdi.

Fransa’da 300 nükleer başlık

Yaklaşık 300 adet nükleer başlık bulundurduğu belirtilen Fransa, ilk nükleer denemesini 13 Şubat 1960’ta yaptı. 1996 yılına kadar 210 ayrı test gerçekleştiren ülke, 24 Ağustos 1968’de hidrojen bombası elde etti.

Nükleer cephanesini “Trident” olarak adlandıran İngiltere de ilk nükleer denemesini 3 Ekim 1952’de gerçekleştirirken 8 Kasım 1957’de de hidrojen bombası elde etti.

İngiltere’de 215 nükleer başlık

Son verilere göre halen İngiltere yaklaşık 215 adet nükleer silah başlığı bulunduruyor.

Çin’de 280 nükleer başlık

ABD ile küresel alanda rekabet eden bir diğer nükleer güç Çin ve uzun yıllardır aralarında gerilim yaşanan Hindistan ile Pakistan da nükleer silahlanmasını artırıyor.

16 Ekim 1964’te ilk denemesini başarıyla gerçekleştiren Çin, 1996 yılına kadar 45 nükleer test yaptı. Ülkenin şu anda 280 adet nükleer silah başlığına sahip olduğu tahmin ediliyor.

Hindistan’da 130-140, Pakistan’da 140-150 nükleer başlık

Hindistan 18 Mayıs 1974’te ilk nükleer testlerini gerçekleştirirken Pakistan ise 28 Mayıs 1998’de ilk nükleer testini yaptı.

Nükleer silahlanma yarışındaki iki ülkeden Hindistan’ın 130-140, Pakistan’ın ise 140-150 arasında nükleer başlığa sahip olduğu düşünülüyor.

Kuzey Kore’de 10-20 nükleer başlık

Kuzey Kore, Asya’da nükleer silahlanma yarışına daha sonra dahil olan ülkeler arasında. 9 Ekim 2006’da ilk nükleer denemesini yer altında gerçekleştirdiğini açıklayan Kuzey Kore’nin “başarılı” olarak addedilen düşük güçteki testi Rusya tarafından da doğrulandı.

10 ila 20 nükleer silaha sahip olduğu düşünülen Kuzey Kore’nin 25 Mayıs 2009 tarihli ikinci nükleer denemesi ABD, Rusya ve Güney Kore’ye göre başarılı ve ilk denemeye göre daha güçlü gerçekleştirildi.

İsrail’de 80 nükleer başlık

Nükleer silahlara sahip olup olmadığı konusunda hiçbir zaman resmi açıklama yapmayan İsrail’in yaklaşık 80 adet nükleer silah başlığına sahip olduğu tahmin ediliyor.

Her ne kadar İsrail’in nükleer politikaları hakkında çok az bilgi olsa da uluslararası toplum bu ülkenin nükleer silaha sahip olduğundan şüphe etmiyor.