İslami olduğu iddiasındaki bankalar alkol, domuz eti ve kumar gibi ”günah” olarak kabul edilen bazı alanlara yatırım yapmadıkları ve faiz adı altında faaliyet göstermedikleri için Müslüman toplumlar tarafından kabul görüyor. Konuyu takip eden kredi derecelendirme kuruluşlarından Moodys, İslami bankacılığın Afrika kıtasının finans merkezi Güney Afrika’da çoğunluğunu Güney Asyalı nüfusun oluşturduğu Müslüman toplum arasında da giderek daha çok rağbet gördüğünü bildirdi.

Amerika’nın Sesi’nden Anita Powel’ın haberi

Ferhan Mottiar aile şirketinin başına geçtiğinde farklı bir yol izleme kararı almış. Mottiar, Johannesburg’un en eski Hint alışveriş merkezinde 40 yıldır gelinlik mağazası işleten ve uzun zamandır geleneksel bankalarla çalışan babasını İslami bankacılık sistemine geçmeye ikna etmiş.

Geçiş, pürüzsüz gerçekleşmiş. Ülkedeki büyük bankaların İslami bankacılık hizmeti de sunması nedeniyle banka bile değiştirmesine gerek kalmamış: ”Fark yaratan birkaç değişiklikle geleneksel bankacılıktan İslami bankacılığa geçtik. Geleneksel bankalarla İslami bankalar arasındaki en büyük farklardan biri, borçlanma alanında. Geleneksel bankalar borç veriyor, İslami bankalarsa kar üzerinden yatırım yapıyor. Biri kar paylaşımı, diğeriyse faiz.”

Güney Afrika’daki First National Bank’in İslami bankacılık bölümü başkanı, talebin çok yoğun olduğunu, ancak özel şirket olan bankaların birçok ayrıntıyı gizli tuttuğunu söylüyor.

FNB İslami Bankacılık CEO’su Amman Muhammed, ”İslami bankacılığın büyüdüğünü görüyoruz. Bunu sadece kendi bankamızda değil, sektördeki başka bankalarda da gözlemliyoruz,” şeklinde konuşuyor.

Muhammed, İslami bankacılığın daha geniş kapsamlı yararları da olduğunu söylüyor ve buna örnek olarak 2014’te Güney Afrika’da 500 milyon dolarlık sukuk yani İslami tahvil çıkarılmasını gösteriyor: ”İslami bankacılık uygulamalarının Doğu Afrika’da yükselmeye başladığını görüyoruz. Tanzanya hükümeti ilk kez sukuk çıkarılmasından bahsetmeye başladı. Kenya hükümeti de sukuk uygulamasını gündeme getirdi. Bu, Nijerya’da da uygulanıyor. Sukuk uygulaması yaygınlaşmaya ve elde ettiği başarı gözle görülmeye başladıkça bunu kendi ülkeleri içinde altyapıyı geliştirmek için bir mekanizma olarak kullanan Afrika ülkelerinin arttığını göreceğiz.”

Ancak kimileri farklı görüşte. Tüccar İmtiyaz Han, İslam bankacılığının faiz ve karı birbirinden ayrı tutmasının simgesel olduğunu çünkü İslam bankalarının da faizle işlediğini söylüyor.

Tüccar İmtiyaz Han, ”Hayır, İslam bankacılığını kullanmıyorum, İslami bankaların da temelinde normal bankaların işleyiş ilkeleri yatıyor. Bunun temeli de faiz. Faizsiz bankacılık diye bir şey yok,” diyor.

Ferhan Mottiar ise iş sahibi tanıdıklarını İslami bankacılığa geçmeleri konusunda ikna etmeye çalışıyor: ”Ben bir Müslüman olarak doğru olanı yapmanın daha hayırlı olacağını düşünüyorum. Bu nedenle geleceğin İslam bankacılığında olduğuna inanıyorum.”

Kimi Müslüman iş sahipleri şüpheyle karşılasa da diğerleri İslami bankacılık üzerinde düşüneceklerini söylüyor. Bir yandan İslam’ın gereklerini yerine getirirken diğer yandan kar etmek, akıllarına yatan bir fikir.