Amerikan NBC televizyonu, Beyaz Saray’ın, Türk-Amerikan ilişkilerindeki en önemli pürüzlerden biri olan ve Pennsylvania’da yaşayan Fethullah Gülen’in iadesi ya da Amerika’dan gönderilmesi konusunda hukuki bazı yolları araştırdığını iddia etti.
Haberde, amacın İstanbul’da Suudi Arabistan Başkonsolosluğu’nda öldürülen gazeteci Cemal Kaşıkçı cinayeti konusunda Türkiye’yi yatıştırmak olduğu ileri sürüldü.
Beyaz Saray, “haber doğru değil” açıklaması yaparken, Dışişleri Bakanlığı da, “Gülen konusunda Türkiye’den birçok kez talep geldi. Bu meseleyle Adalet Bakanlığı ilgileniyor. Kaşıkçı ve Gülen konularının birbiriyle bağlantısı yok” dedi. Üst düzey bir Türk yetkili de iki konu arasında bağlantı olmadığını savundu.
NBC, üç muhabiri Carol E. Lee, Julia Ainsley ve Courtney Kube imzalı haberini iki üst düzey Amerikalı yetkiliye ve konuyla ilgili bilgi sahibi olan iki kişiye dayandırdı. Bu dört kaynağa göre, Trump yönetimi yetkilileri Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı Suudi yönetimi üzerindeki baskıyı azaltmaya ikna etmek amacıyla geçen ay federal birimlerden Gülen’in Amerika’dan çıkarılmasına ilişkin yasal yolları incelemesini istedi.
Bu kapsamda, Adalet Bakanlığı ve FBI’dan Türkiye’nin Gülen’in iadesi talebi dosyasını yeniden açmaları istendi, İç Güvenlik Bakanlığı’ndan da Gülen’in yasal statüsü hakkında bilgi talep edildi.
NBC’ye konuşan dört kaynağa göre, Beyaz Saray özellikle Gülen’in Amerika’da oturma iznine ilişkin ayrıntıları talep etti. Fethullah Gülen’in Amerika’da daimi oturma ve çalışma izni hakkı sağlayan Yeşil Kartı (Green Card) bulunuyor ve Gülen 1990’lardan bu yana da Pennsylvania eyaletinde yaşıyor.
NBC’nin haberine göre, Trump yönetiminden gelen talepler sonrası meslekten yetişme yetkililer Beyaz Saray’ın bu taleplerine direniş gösterdi. NBC’ye konuşan ve süreç konusunda bilgi sahibi olan üst düzey bir Amerikalı yetkili, “Önce bazıları gelen talepler karşısında gözlerini devirdi ama ciddi bir talep olduğunu anlayınca, öfkelenenler oldu” diye konuştu.
Beyaz Saray: “Haber doğru değil”
Beyaz Saray’dan bir yetkili, “Haber doğru değil. Beyaz Saray Gülen’in iadesini Kaşıkçı’nın ölümüyle ilişkilendiren herhangi bir görüşmede bulunmamıştır” şeklinde açıklama yaptı.
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Heather Nauert da günlük basın brifinginde bir soru üzerine, “Gülen konusunda Türkiye’den birçok kez talep geldi, bu meseleyle Adalet Bakanlığı ilgileniyor. Türkiye’nin Gülen’in iadesi talebi değerlendiriliyor. Kaşıkçı ve Gülen konularının birbiriyle bağlantısı yok” diye konuştu. Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Beyaz Saray yetkilisinin “Gülen’in iadesini Kaşıkçı’nın ölümüyle ilişkilendiren herhangi bir görüşmede bulunmamıştır” açıklamasına atıfta bulundu.
VOA Türkçe’nin ulaştığı bir Adalet Bakanlığı yetkilisi de, bakanlığın bu konuda yorum yapmayacağını belirtti.
NBC’nin haberine Ulusal Güvenlik Danışmanlığı, FBI, Dışişleri Bakanlığı ve İç Güvenlik Bakanlığı’ndan da açıklama gelmedi. Gülen’in avukatı da konuyla ilgili olarak açıklama yapmayı reddetti.
Fethullah Gülen hareketiyle bağlantılı “The Alliance for Shared Values” (Ortak Değerler İttifakı) adlı örgüt de yaptığı yazılı açıklamada, “Yönetimin Fethullah Gülen’in ABD’den gönderilme seçeneğini araştırdığı yönündeki haberlerden kaygı duyuyoruz” dedi.
Türk hükümetinin ABD’ye Gülen’in 15 Temmuz darbe girişiminden sorumlu olduğuna ilişkin uygun deliller sunmada defalarca başarısız kaldığını savunan örgüt, “Şimdi medyada çıkan haberlere göre, Türk hükümeti Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın trajik cinayetini yasadışı talebi için pazarlık unsuru haline getirmeye çalışıyor. Sayın Gülen’i Türkiye’ye göndermenin onun ölümüne neden olacağı neredeyse kesin. ABD hükümetinin adil yargı sürecinin izlenmesini teminen yasaları ve sözleşmelerindeki tüm şartlara uyacağını umuyor ve bekliyoruz” ifadelerini kullandı.
Türk yetkili: İki konu birbiriyle bağlantılı değil
NBC’ye konuşan bir Türk yetkili de Türk hükümetinin Kaşıkçı cinayetine ilişkin kaygılar ve Gülen’in iadesi talebi arasında bağlantı kurmadığını vurguladı. Türk yetkili “İkisi arasında bir bağlantı görmüyoruz. Gülen’in iadesi konusunda Amerika tarafından bir adım atıldığını görmek istiyoruz. Kaşıkçı davasında da soruşturmamıza devam edeceğiz” diye konuştu.
Üst düzey Türk yetkili, “Türkiye’nin Gülen’in iadesi talebi ve Suudi gazeteci Kaşıkçı’nın öldürülmesine yönelik soruşturma iki farklı konudur. Birbirleriyle hiçbir şekilde bağlantılı değildir. Türkiye Gülen’in iadesi konusunda Kaşıkçı soruşturmasında geri durmayı önermemiştir” dedi. Türk yetkili “Herhangi bir siyasi ya da hukuki adım karşılığında Kaşıkçı soruşturmasına müdahale etme niyetimiz yoktur” dedi.
Türkiye Fethullah Gülen’in iki yıl önce 15 Temmuz’daki darbe girişiminin arkasında olduğunu savunuyor ve Amerika’dan Gülen’in iadesini talep ediyor. Gülen ise darbe girişimi konusundaki iddiaları reddediyor.
Amerikalı yetkililer ve konuyla ilgili bilgi verilen kişilere göre Türk hükümeti ve Trump yönetimi yetkilileri arasındaki görüşmelerde gündeme gelen seçeneklerden biri, Gülen’in doğrudan Türkiye’ye iadesi mümkün değilse, Gülen’in Güney Afrika’ya gönderilmesi. Ancak NBC’ye konuşan yetkililer, Amerika’nın Gülen’i Güney Afrika’ya göndermek için hukuki bir dayanak olmadığı, o nedenle de Gülen kendi isteği doğrultusunda Güney Afrika’ya gitmedikçe, bu seçeneğin değerlendirme dışı kalacağı belirtiliyor.
NBC’ye göre Türk ve Amerikalı yetkililer iki ülke arasındaki gerilimi düşürmek amacıyla İran’a yönelik ambargonun delinmesi davasında hüküm giyen eski Halkbank Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Hakan Atilla’nın serbest kalması seçeneğini de görüştü.
NBC’ye konuşan Amerikalı yetkililere göre, Kaşıkçı cinayetinin ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan Trump yönetimi üzerinde Gülen konusundaki baskıyı arttırma fırsatını gördü. Konuyla ilgili bilgi sahibi olan kişilere göre, Türk yetkililer 17 Ekim’de Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ile Ankara’da yaptıkları görüşmede Trump yönetiminden Gülen’in idaesini beklediklerini net şekilde dile getirdi. Ankara’daki o görüşmeye ilişkin bilgi sahibi olan bir kişi “Bir numaralı talepleri bu oldu” ifadesini kullandı.
Pompeo “Konu Adalet Bakanlığı’nı ilgilendiriyor” demişti
NBC’ye konuşan Amerikalı yetkiliye göre, Pompeo, Gülen’in terör bağlantısı olduğu iddiasını kanıtlanması için Erdoğan’a ellerinde Gülen’in darbe girişiminde rolü olduğuna ilişkin bir delil olup olmadığını sordu.
Pompeo, Türkiye’deki temaslarıyla ilgili olarak uçakta gazetecilere Gülen konusunun gündeme geldiğini doğrulamış, “Türklerin bize sıklıkla hatırlattıkları bir konu. Ancak bu mesele Dışişleri Bakanlığı değil daha çok Adalet Bakanlığı’nı ilgilendiren bir konu” demişti.
O seyahatte Riyad’da Suudi yetkililerle de görüşen Pompeo Washington’a döndükten sonra Başkan Trump’a bilgi vermisti. NBC’ye göre Trump yönetimi daha sonra Erdoğan’a Gülen konusunu yeniden inceleyecekleri mesajını gönderdi.
Adalet Bakanlığı yetkilileri Beyaz Saray’ın talebine, Türkiye’nin Gülen konusundaki iddialarının iki yıl önce Gülen’in iadesi için bir zemin oluşturmadığı ve iddiaları haklı çıkaracak hiçbir delilin de ortaya çıkmadığı yanıtını verdi.
Amerikalı yetkililere göre Trump yönetimi yetkilileri de Gülen’in yasal yollarla Amerika’dan çıkarılmasına yönelik seçeneklere bakılması talimatının verildiğini söyledi. Federal yetkililer Beyaz Saray’ı Gülen’in Amerika yasalarını çiğnediğine ilişkin bir kanıt olmadığı konusunda bilgilendirdi.
Amerika’nın Sesi
Leave a Comment
Your email address will not be published. Required fields are marked with *