Osmanlı Anayasasına Dair, Elmalılı’nın hem 1909 yılındaki Kanun-ı Esâsî tadilatının gerekçelerini ortaya koymak amacıyla kaleme aldığı raporunu, hem de Şer’î Mahkemeler Kanunu’nun gerekçelerini ortaya koyduğu mazbatayı içermektedir.
Osmanlı Devleti’nin tek anayasası olan Kanun-ı Esasî üzerinde 1909 (1325) yılında gerçekleştirilen kapsamlı değişikliklerde etkin rol oynayan bir hukukçu, döneminin çeşitli dergilerinde neşrettiği ilmî makalelerle genç bir İslâm âlimi ve düşünür olarak öne çıkan, II. Meşrutiyet döneminde milletvekili ve bakan olan ve Cumhuriyet döneminde çekildiği inziva yılları boyunca Hak Dini Kur’an Diliisimli tefsirini kaleme alan Elmalılı M. Hamdi Yazır (1878-1942), XX. yüzyılın ilk yarısında farklı sahalardaki faaliyetleriyle etkili olmuş çok yönlü bir şahsiyettir.
Osmanlı Anayasasına Dair, onun hem 1909 yılındaki Kanun-ı Esâsî tadilatının gerekçelerini ortaya koymak amacıyla kaleme aldığı raporunu hem de Şer’î Mahkemeler Kanunu’nun gerekçelerini ortaya koyduğu mazbatayı içermektedir. Bu iki metin fıkıh tarihi kadar, Türk anayasa düşüncesinin gelişimi açısından da büyük önem taşımaktadır.
Hakkında akademik çalışma bulunmayan, hatta Elmalılı Hamdi Yazır’a ait olduğu dahi pek bilinmeyen bu iki metnin fıkhî, hukukî ve siyasî tarihimiz açısından öneminin anlaşılmasına katkı sağlayacak konuyla ilgili ek metinler ve Elmalılı’nın fıkıh ve siyaset düşüncesine dair geniş bir tahlil de okuyucunun bu iki raporu doğru bir bağlama yerleştirmesini mümkün kılmak üzere kitaba eklenmiştir.
Osmanlı Anayasasına Dair:
Dağıtım Tarihi 16 Şubat 2018 Cuma
İslam Medeniyeti Araştırmaları dizisi sayı: 31
Yayına Hazırlayan: Asım Cüneyd Köksal
Editörler: Eyyüp Said Kaya (İstanbul Şehir Üniversitesi)
Hızır Murat Köse (İstanbul Şehir Üniversitesi)
İslâm Medeniyeti Araştırmaları Dizisi, İslâm medeniyetini tarihî sürekliliği içinde bir bütün olarak incelemektedir. Kültür havzaları arasında fark gözetmeden İslâm tarihinin tüm dönemlerini kuşatmayı amaçlayan bu dizi, hem Müslümanların kendi dünyalarını tartışmak için ihdas ettiği problem alanlarına hem de İslâm medeniyetinin diğer medeniyetlerle mukayesesi sonucunda ortaya çıkan sorulara ve bakış açılarına yer vermektedir. İslâm medeniyetini idrakin anahtarı olan İslâm ilimlerine ait meseleleri Müslümanların entelektüel gündeminin esaslı unsurları olarak yeniden kazanmayı hedefleyen dizi, aynı zamanda modernleşme sürecinde İslâm’a dair gerek Batı’da gerek İslâm dünyasında inşa edilen tasavvur ve bilgiyi tartışan çalışmalardan oluşmaktadır.
Leave a Comment
Your email address will not be published. Required fields are marked with *