Gine‘de Cumhurbaşkanı Alpha Conde’yi alıkoyduğu belirtilen bir grup asker, devlet televizyonu RTG’de darbe bildirisi okudu.

Gine’de Özel Kuvvetler Birliklerinin (GFS) başındaki Mamady Doumbouya ve beraberindeki bir grup asker, RTG’de canlı yayına çıktı.

Doumbouya, anayasayı, hükümeti, kurumları feshettiklerini ve en kısa sürede halkın da katılımıyla yeni bir anayasa hazırlayacaklarını belirtti.

Hava ve kara sınırlarının kapatıldığını kaydeden Doumbouya, en kısa sürede bir geçiş hükümeti oluşturmak için çalışmalara başlayacaklarını söyledi.

Cumhurbaşkan Conde’nin nerede olduğuna ilişkin açıklama yapılmadı.

Doumbouya, gün içinde Twitter’da paylaşılan videosunda, Conde’nin ellerinde olduğunu söylemişti.

Birliğinin Savunma Bakanlığından ayrılarak bağımsız hale gelmesini isteyen Doumbouya’nın bir süredir hükümetle bazı sorunlar yaşadığı biliniyordu.

Doumbouya, Fransız Yabancı Lejyonunda bir süre görev yaptıktan sonra 2018’de Conde tarafından oluşturulan GFS’nin başına getirilmişti.

Darbe sonrası sokağa çıkma yasağı ilan edildi

Darbeyi gerçekleştiren askerlerin oluşturduğu Ulusal Birlik ve Kalkınma Komitesinden (CNRD) yapılan açıklamada, vali ve kaymakamların görevlerinin bölge komutanları tarafından devralındığı kaydedildi.

Açıklamada, Alpha Conde hükümetinin tüm unsurları ve kurum temsilcilerinin, 6 Eylül Pazartesi yerel saat ile 11.00’de cumhurbaşkanlığı sarayına çağrıldığı ve toplantıya katılmamanın CNRD’ye isyan olarak kabul edileceği bildirildi.

Memurlara, pazartesi itibarıyla işlerine gitmesi çağrısında bulunulan açıklamada, 20.00 itibarıyla ikinci bir emre kadar tüm ülkede sokağa çıkma yasağı uygulandığı da duyuruldu.

Açıklamada, Cumhurbaşkanı Alpha Conde’nin durumunun iyi olduğu ve doktoruyla da iletişim kurduğu kaydedildi.

“Saçının teline bile dokunmadık değil mi?”

Nerede tutulduğu henüz bilinmeyen Conde’nin Twitter’da paylaşılan videosunda, bir grup askerle bir odada beklediği ve askerlerden birinin bitkin haldeki Conde’ye “Saçının teline bile dokunmadık değil mi?” dediği görülmüştü.

Cumhurbaşkanı Alpha Conde’ye karşı, 19 Temmuz 2011’de de darbe girişiminde bulunulmuş ve konutuna roketli saldırı düzenlenmişti.

Conde, 18 Ekim 2020’de yüzde 59,49 oy alarak 3’üncü kez cumhurbaşkanı seçilmişti.

Üçüncü dönem adaylık tartışmaları

Ülkenin 1958’de bağımsızlığını kazanmasından bu yana ilk demokratik güç değişimiyle Aralık 2010’da 5 yıllığına seçilerek göreve gelen Conde, 2015’te yeniden Cumhurbaşkanlığı koltuğuna oturmuştu.

Cumhurbaşkanının en fazla 2 dönem üst üste görev yapabildiği ülkede ikinci dönemi 2020 Aralık’ta sona eren Conde’nin üçüncü dönem de seçilebilmesine imkan sağlayacak anayasa değişikliği referandumu 22 Mart 2020’de yapılmıştı.

83 yaşındaki Conde’nin 3’üncü dönem adaylığı, ülkenin en çok tartışılan gündem maddesi olmuştu.

Gine, 1958’de bağımsızlığını kazandı

Batı Afrika ülkesi Gine nüfusunun yüzde 87’sini Müslümanlar oluştururken, yüzde 4’ünü Hıristiyanlar, yüzde 9’unu ise diğer dinler oluşturuyor. 14 milyon nüfusa sahip Gine’nin yönetim şekli cumhuriyet, resmi dili ise Fransızca, para birimi ise Gine frangı. Başlıca dış ticaretini ise Çin’le gerçekleştirmektedir. Eskiden Fransız Gine’si olarak anılan ülke, bağımsızlığın ilân edildiği 2 Ekim 1958’e kadar Fransa’nın idaresi altında kalmıştır. 1965’ten itibaren Çin Halk Cumhuriyeti’nden ekonomik ve teknik yardım almaya başladı.

Fransa’dan kınama

Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, Fransa’nın Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu’nun (ECOWAS), 5 Eylül Pazar günü Gine’de yönetimin zorla ele geçirilmesinin kınanması çağrısına katıldığı belirtildi.

ECOWAS’ın anayasal düzene geri dönülmesi ve alıkonulan Cumhurbaşkanı Alpha Conde’nin derhal ve koşulsuz şekilde serbest bırakılması çağrısı yinelenen açıklamada, “Fransa, Afrikalı ve uluslararası müttefikleriyle yakın temas içerisindedir.” ifadesi kullanıldı.

Daha önce, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, Afrika Birliği ve ECOWAS Gine’deki darbeyi kınamıştı.

Gine’nin başkenti Konakri’de Cumhurbaşkanlığı Sarayı Sekoutoureya ve idari binaların bulunduğu Kaloum bölgesinden sabah silah sesleri duyulmuştu.

Olaydan birkaç saat sonra, Özel Kuvvetler Birliklerinin (GFS) başındaki Albay Mamady Doumbouya’nın, yönetime el koyduklarına ilişkin açıklamalarının yer aldığı bir video sosyal medyada dolaşıma sokulmuş, aynı saatlerde Cumhurbaşkanı Conde’nin de askerler tarafından alıkonulmasına ilişkin görüntüler paylaşılmıştı.

Fransız okulları pazartesi günü kapalı

Diğer yandan Fransa’nın Konakri Büyükelçiliğinden yapılan açıklamada, ülkedeki Fransız vatandaşlarından, bir sonraki duyuruya kadar evlerinden çıkmamaları istendi.

Açıklamada, Gine’deki Fransız okullarının pazartesi günü kapalı olacağı da kaydedildi.

Türkiye, Gine’de yaşanan askeri darbeyi kınadı

Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, “Gine’de meydana gelen darbe girişimini ve Cumhurbaşkanı Alpha Conde’nin alıkonulmasını kınıyor ve derin endişeyle karşılıyoruz.” ifadesine yer verildi. Açıklamada şu ifadeler kullanıldı:

“Gine Cumhuriyeti’nde 5 Eylül 2021 tarihinde meydana gelen darbe girişimini ve Cumhurbaşkanı Alpha Condé’nin alıkonulmasını kınıyor ve derin endişeyle karşılıyoruz.

Türkiye, seçimle işbaşına gelen Hükümetlerin yasadışı yollarla değiştirilmesine yönelik teşebbüslerin karşısındadır.

Dost ve kardeş Gine Cumhuriyeti’nde anayasal düzenin süratle yeniden tesis edilmesi, Cumhurbaşkanı Alpha Condé’nin derhal serbest bırakılması yönündeki güçlü beklentimizi vurguluyoruz.

Türkiye, içinden geçtiği bu zor ve hassas dönemde dost ve kardeş Gine Cumhuriyeti’nin yanında olacaktır.”