Bağdat’taki toplantıya Türkiye’den Bakan Abdulkadir Uraloğlu’nun yanı sıra Irak Ulaştırma Bakanı Rezzak Muhaybis, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Enerji ve Altyapı Bakanı Süheyl Muhammed el-Mezrui ile Katar Ulaştırma ve Haberleşme Bakanı Casim bin Seyf es-Sulayti katıldı.

“Proje çalışmaları anlamında yüzde 90’lara varan bir gerçekleşme var”

Toplantının ardından basın açıklaması yapan Abdulkadir Uraloğlu, Nisan ayında Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Irak ziyareti sırasında Kalkınma Yolu Projesi ile ilgili mutabakat anlaşması yapıldığını, Bakanlar Konseyi’nin birinci toplantısının da 29 Ağustos’ta İstanbul’da düzenlendiğini anımsattı. Bağdat’taki Dörtlü Bakanlar Konseyi Toplantısı’nda ise, mutabakat zaptı üzerinde anlaşma sağlandığını kaydeden Uraloğlu, toplantıda projede gelinen durumu değerlendirdiklerini dile getirdi.

Uraloğlu, “Proje çalışmaları anlamında yüzde 90’lara varan bir gerçekleşme olduğunu söyleyebilirim.” diyerek, Irak, BAE ve Katar’ın ilgili bakanlarıyla bundan sonraki yol haritasını ve fizibilitenin daha detaylı olarak değerlendirilmesini, dünyadaki finansör ve yatırımcıların bu projeye katkısının nasıl sağlanabileceğini konuştuklarını aktardı.

Projenin demir ve karayolu olarak çok kıymetli olan bin 200 kilometrelik bir proje olduğunu belirten Uraloğlu, “Türkiye tarafında da yaklaşık 2 bin 100 kilometrelik bir proje. Aynı zamanda enerji ve iletişim hatlarını da nasıl ilave edebileceğimizi konuştuk. Burada petrol, gaz ve enerji ve elektrik hattını bu projeye dahil etmemizin doğru olacağı noktasında görüş alışverişinde bulunduk. Bunların da en azından diğerleri (ulaşım) kadar kıymetli olduğunu düşünüyoruz. İnşallah 2025 yılında bu projenin finansmanı ve yapım çalışmalarına başlama noktasında ciddi bir aşama katederek yapım çalışmalarına da başlamayı düşünüyoruz. Bundan sonra iki veya üç ay zarfında yine bir araya gelmeyi düzenli olarak planladık. Ama bu süre içerisinde teknik ekiplerimiz gerek Türkiye’de gerekse Irak’ta gerekse de BAE ve Katar’da da bir araya gelerek bu projenin birazcık olgunlaştırılmasını ve yönetim modelini tartışacaklar ve yolumuza devam edeceğiz.” diye konuştu.

Anadolu Ajansı (AA) muhabirinin, Kalkınma Yolu Projesi’nin tamamlanmasına dair takvim öngörüsüne dair sorusunu yanıtlayan Uraloğlu, “Büyük bir proje. Önümüzdeki sene bunun ihalesini yapabilirsek 2025’in sonunda 2026’da başlarsak hani 5,6 sene sürecek projedir. Demek 2030-2031’leri konuşabiliriz.” ifadelerini kullandı.

Güzergahları çeşitlendirme hedefinde, Türkiye’nin konumunun yeni fırsatlara erişimi kolaylaştırıcı nitelikte olduğunu belirten Uraloğlu, Basra Körfezi’ni ve Körfez ülkelerini, Irak’tan geçmek suretiyle, Türkiye üzerinden Avrupa’ya bağlayacak Kalkınma Yolu Projesi’nin önemine işaret etti.

Türkiye ve Irak’ın, Basra’dan Türkiye sınırına uzanan kara ve demir yolu ulaştırma koridoru inşasına yönelik Kalkınma Yolu Projesi’nin hayata geçirilmesi için birlikte çalışma kararlılığını geçen yıl çok net olarak ortaya koyduğunu hatırlatan Uraloğlu, “Kalkınma Yolu’nun, sadece Türkiye ile Irak için değil, tüm bölge için stratejik önemi yüksek bir proje olduğu bilinciyle hareket ediyoruz. Bölgesel iş birliğini güçlendirecek, ticareti geliştirecek, beşeri münasebetleri tahkim edecek projemizi, diğer kardeş ülkelerimizin de katılımıyla, bölgemizin yeni İpek Yolu haline dönüştüreceğimize inandık.” diye konuştu.

“Kalkınma Yolu Bakanlar Konseyi”

Uraloğlu, Nisan ayında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Bağdat ziyaretinde Türkiye, Irak, Birleşik Arap Emirlikleri ve Katar arasında iş birliğini amaçlayan Mutabakat Zaptı imzaladıklarını anımsatarak, şu değerlendirmelerde bulundu:

“Dört ülke olarak imzaladığımız bu mutabakat zaptı ile işbirliğimizi sağlam bir zemine oturtmak için bir Bakanlar Konseyi kurduk. Birinci toplantıda ele aldığımız konuları ilerletmek amacıyla Bağdat’ta bir araya geldik. Fizibilite çalışmasında ortaya çıkan sonuçlar ile demir yolu ve kara yolu için hazırlanan ön dizayn çalışmalarının ne aşamada olduğunu ele aldık. Ekonomik değerlendirmeler ve finansman modeli üzerinde biraz daha yoğunlaşmamız gerektiğini anlıyoruz.”

Uraloğlu, Bakanlar Konseyi bünyesindeki çalışmalarının hem teknik, hem de bakanlar seviyesinde devam ettiğine değinerek, “Konseyin işleyişi ve yapısını nasıl iyileştirebileceğimizi de ele aldık. Kalkınma Yolu Bakanlar Konseyi’ni daha kurumsal ve kalıcı bir yapıya kavuşturmak arzusundayız. Projenin Körfez ülkelerinin tamamına hizmet etme imkanına sahip olması, diğer ülkeler ile de ilave bağlantıların çalışmalar içerisinde değerlendirilmesini anlamlı kılıyor. Körfez bölgesinde özellikle demir yolu altyapısının geliştirilmesine yönelik diğer ülke yatırım planları dikkate alındığında, ilerleyen dönemlerde yeni iş birliklerinin de gündeme geleceğini düşünüyoruz. Bu yaklaşımla, başta Irak olmak üzere tüm bölgemizin istikrarına ve refahına büyük katkı sunacak bu stratejik projeye dair kararlılığımızı, imzaladığımız Mutabakat Deklarasyonu ile yinelemiş olduk.” ifadelerini kullandı.

‘Projeye katılmak isteyen ülkeler katılım gösterebilir’

Üye devletler arasında stratejik ortaklık, kardeşlik, karşılıklı saygı ve güven temelleri üzerine inşa edilmiş olan güçlü bağları yeniden teyit ettiklerinin altını çizen Uraloğlu, katılımcı ülkelerin onayına tabi olmak üzere, Kalkınma Yolu Projesi’ne katılmak isteyen ülkelerin katılım gösterebileceğini belirtti. Projenin tamamlanması için etütler, teknik ve mühendislik danışmanlıkları ile diğer ilgili ihtiyaçlar dahil olmak üzere Kalkınma Yolu Projesi ile ilgili tüm işlerin yürütülmesi için işbirliğinin etkinleştirilmesi kararını aldıklarını vurgulayan Uraloğlu, sözlerine şöyle devam etti:

“Kalkınma Yolu’nun kara taşımacılığı için cazip bir uluslararası koridor, ticaret alışverişini artıran ve katılımcı ülkeler arasındaki hareket prosedürlerini kolaylaştıran yeni, etkili ve rekabetçi bir alternatif olarak oluşturulması için anlaşmaya vardık. Ulaşım ağlarını entegre etmek ve yük ve yolcu taşımacılığında etkin ve ekonomik alternatifler sunmak amacıyla katılımcı ülkeler arasında ortak işbirliğinin sağlanması için çalışmalar yapacağız. Uzmanlıklarından faydalanmak ve finansman seçenekleri ile Kalkınma Yolu Projesine katılımı araştırmak için Dünya Bankası gibi uluslararası kuruluşlarla iş birliği fırsatlarının değerlendirilmesi hususunda da mutabık kaldık.”

Irak Ulaştırma Bakanı, ortak deklerasyonu açıkladı

Irak Ulaştırma Bakanı Rezzak Muhaybis, başkent Bağdat’ta Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu’nun katıldığı Kalkınma Yolu Projesi’yle ilgili ikincisi düzenlenen Dörtlü Bakanlar Konseyi Toplantısı sonrası basına açıklamalarda bulundu.

Kalkınma Yolu Projesi’nin çalışmalarını ortak yönetmek için bir koordinasyon kurulmasının kabul edildiğini belirten Iraklı Bakan’ın açıkladığı söz konusu deklarasyonda, şu ifadeler yer aldı:

“Taraf ülkeler arasında ortak işbirliğinin sağlanması için çalışmak. Kalkınma Yolu Projesi ile ilgili tüm çalışmaların uygulanması için gerekli ortak işbirliğinin etkinleştirilmesi. Kalkınma Yolu Projesi hedeflerine ulaşılmasını desteklemek amacıyla taraf ülkeleri bilgi ve deneyimleri paylaşmaya teşvik etmek. İlgili uluslararası kurum ve kuruluşlarla etkin ve öngörülmüş işbirliği fırsatları yaratmak için çalışmak. Taraf ülkelerin, mal ve yolcu taşımacılığına yönelik Kalkınma Yolu Projesi ile bağlantı kurma yollarını incelemek üzere ortaklaşa çalışması. Kalkınma Yolu’nun uluslararası kara taşımacılığı için çekici bir uluslararası koridor ve etkili alternatif olması çabasına yoğunlaşmak.”