Amerikan Associated Press haber ajansı, Çin ve Bangladeş’in, Bangladeş Başbakanı Şeyh Hasina’nın 10 Temmuz çarşamba günü Pekin’e yaptığı ziyaret sırasında, bölgede toprak anlaşmazlıkları ve kaynaklar nedeniyle artan gerginliklere karşı, bağlarını yeniden güçlendirdiğini haber veriyordu.

Ajans, Çin’in resmi Xinhua Haber Ajansı’nın, Hasina ile görüşen Çin’in Politbüro Daimi Komitesi üyesi Wang Huning’in şu sözlerini aktardı: “Çin ve Bangladeş birbirlerine saygı duydu ve eşitlikle davrandı, ülkeler arasında dostane bir arada yaşama ve karşılıklı yarar sağlayan işbirliğine iyi bir örnek oluşturdu.”

Xinhua, Hasina’nın daha sonra Çin Devlet Başkanı Xi Jinping ile görüştüğünü ve “ilişkilerini kapsamlı bir stratejik işbirliği ortaklığı düzeyine yükselttiğini” bildirmiş ancak hiçbir ayrıntı verilmemişti.

Hasina Çarşamba günü Çinli mevkidaşı Li Qiang ile bir araya gelmiş ve çoğunlukla ticaret ve yatırımı kapsayan 28 ikili anlaşmanın imzalanmasına nezaret etmişti.

AP, ilişkilerin güçlenmesinin genellikle daha yakın ekonomik ilişkileri gerektirdiğini vu bunun büyük ölçüde Çin bankaları tarafından finanse edildiğini vurgulamıştı.

AP’nin verdiği diğer ayrıntılar

Bangladeş, Çin’in uzun süredir müttefiki olan ve şu anda iç çatışmalar nedeniyle harap olan Myanmar ile Çin’in uzun süredir sınır çatışması yaşadığı, yükselen Asya devi Hindistan arasında stratejik bir konuma sahip.

Bangladeş, ABD ve Hindistan ile kalkınma ortaklıklarını sürdürürken aynı zamanda ülkenin büyük altyapı projeleriyle yoğun olarak ilgilenen Çin’e de yakınlaşıyor.

Hasina, ağır borç yükü nedeniyle zorluklarla karşı karşıya olan ülkesinin ekonomisine Çin yatırımını teşvik etmek için ilişkileri güçlendirmeye istekli.

ABD, Bangladeş’in en büyük doğrudan yabancı yatırım kaynağı olmaya devam etmesine karşın, Çin Bangladeş’e tanklar, füze rampaları ve diğer silahlar sağlıyor, limanlar, demiryolu rayları, enerji santralleri ve köprüler inşa ediyor.

Hasina’nın Çin ziyareti, Hindistan’ı ziyaretinden birkaç hafta sonra gerçekleşti ve ABD’nin Hint-Pasifik bölgesine artan ilgisi karşısında her iki komşuyla ortaklık planlarını ortaya koydu.

ABD ve AB’nin Hasina’ya baskı yaparken, Çin 20 milyar dolar vaad etti

ABD ve Avrupa ülkeleri Ocak ayında Hasina yönetimine özgür ve adil seçimler yapılması yönünde baskı yaparken, Çin açıkça Hasina’nın yanında yer aldı. Çin aynı zamanda azalan döviz rezervleriyle karşı karşıya olan Bangladeş ekonomisine yardım etme isteğini de gösterdi.

Bangladeş basınında çıkan haberlerde, Hasina’nın ziyareti sırasında Çin’den 20 milyar dolarlık yeni kredi istediği belirtiliyordu.

Çin’in Hindistan’la olan sınır gerilimleri, Çin ordusunun Güney Çin Denizi ve Hint Okyanusu’na yayılması, komşu Myanmar’daki çatışmalar ve Pekin’in Bangladeş ve komşu ülkelerdeki tarımı etkileyen Himalayalar’daki su kaynaklarını kontrol etmesi Bangladeş’i endişelendiren konular.

Hasina’nın Hindistan ziyareti

Şeyh Hasina, 22 Haziran’da Hindistan’a düzenlediği resmi ziyarette ise, başkent Yeni Delhi’de Modi ile bir araya gelmişti. Hindistan Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamaya göre, ikili ilişkileri görüşen Modi ve Hasina, deniz güvenliği, okyanus ekonomisi, uzay ve telekomünikasyon alanlarında çeşitli mutabakat zaptları imzalamıştı. Modi, Bangladeş’in Hindistan’ın denizde komşularıyla çeşitli alanlarda bölgesel işbirliğini artırmasını hedefleyen Hint-Pasifik Okyanuslar Girişimi’ne katılma kararını memnuniyetle karşılamıştı.

Bangladeş’te gösteriler

Hükümetin, Hindistan ve Çin gezileri netleşmesinin ardından Yüksek Mahkeme’nin, halkın tepkisini bildiği bir kararı tekrar yürürlüğe koyması ile Temmuz ayı başında sokaklar alev almıştı. Yaklaşık bir ay süren sokak çatışmalarının ardından yüzlerce gösterici öldürülmüş, ancak başbakan da ülkeden kaçıp Hindistan’a sığınmak zorunda kalmıştı. Başbakan Hasina, suikast tehditleri sonrası 2002 yılında yine Hindistan’a kaçmıştı.

Bangladeş 171 milyonluk nüfusu ile dünyanın en fakir ülkeleri arasında yer alıyor. Yüzölçümü de küçük olan (147 bin km2) Bangladeş, esas olarak tekstil üretimi yapıyor ve batı ülkelerine satıyor. En büyük ithalat kalemini de pamuk oluşturuyor.