Merkez sol İşçi Partili Avustralya Başbakanı Anthony Albanese, Avustralya Ulusal Arşivleri’nin Irak savaşıyla ilgili 78 belgenin ulusal güvenlik ve dış politikayla ilgili kararlar alan Ulusal Güvenlik Komitesi için hazırlanması dolayısıyla kamuoyuyla paylaşılmamasına dair açıklama yaptı.

Avustralya’da kamuoyunun bilgisine sunulmayan belgelerin, 20 yıllık gizlilik hükmü sona erdikten sonra her yıl 1 Ocak’ta açıklanması gerekiyor.

Anthony Albanese, tüm belgelerin son yayınlanma tarihlerinden üç yıl önce arşive teslim edilmesi yönündeki olağan uygulamayı takip etmeyen eski Başbakan Scott Morrison’ın muhafazakar hükümetini suçladı, halkın, Avustralya’nın Irak işgaline neden katıldığını bilme hakkının olduğunu söyledi.

Anthony Albanese, belgelerin “siyasi örtbas etme” kapsamında saklanıp saklanmadığını araştırmak üzere, emekli kamu görevlisi Dennis Richardson’ın atandığını dile getirdi.

Soruşturmanın iki haftadan fazla sürmesi bekleniyor.

Yasaya karşın 3 yıldır yayınlanmadı, bundan sonra yayınlanması da şüpheli

Ulusal Arşivler tarafından yapılan açıklamada ise, üç yıl önce teslim edilmesi gereken belgelerin yılbaşı gecesi gönderildiği ve söz konusu belgelerin yayınlanıp yayınlanmayacağına karar vermeden önce güvenlik teşkilatlarına danışılacağı bildirildi. Açıklamada, belgelerin kamuoyuyla paylaşılmasına yönelik kararın 90 iş günü içinde karar verileceği belirtildi.

Avstralya’da 2003’te muhafazakar hükümet, Irak işgalinde ABD ve İngiliz saflarında yer almak üzere Avustralya birliklerini gönderme kararı vermiş, o dönemde muhalefette olan şimdiki başbakan Antony Albanese’nin merkez sol İşçi Partisi bu karara karşı çıkmıştı. Bu kararın ardından, Vietnam Savaşı’ndan bu yana Avustralya’daki en büyük sokak protestoları düzenlenmişti.

Avustralya’nın Irak işgaline dahil olması, Kabine’deki bakanlardan oluşan Ulusal Güvenlik Komitesi’nin kararıydı.

Avustralya, eyaletlerin birleşmesiyle 1 Ocak 1901’de federasyon biçiminde bağımsız bir devlet olmuş ve resmi olarak Avustralya Milletler Topluluğu ismini almasına karşın, dış politikada özellikle 1931’e kadar Büyük Britanya’dan bağımsız hareket edememiş, 1931 ve 1942’de aldığı kararlarla İngiltere ile birçok yasal bağını koparmıştır. Halen İngiliz Milletler Topluluğu üyesi olan Avustralya, 1951’den beri de ANZUS paktı çerçevesinde ABD’nin resmi olarak askeri müttefikidir. Avustralya bayrağının şekli ve tasarımı 1901 yılında İngiliz ve Avustralya hükûmetlerince onaylanarak yürürlüğe girmiş, son halini ise 1934’te almıştır.