Brezilya basınında çıkan habere göre, ordudan müdahale talebiyle slogan atan gruplar, polis bariyerlerini aşarak Kongre binasına girdi. Polis, aşırı sağcı Bolsonaro yanlısı protestocuları dağıtmak için göz yaşartıcı gaz ile müdahale etti.

Brezilya’nın yeni Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva karşıtı eylem düzenleyen Bolsonaro destekçileri orduya müdahale çağrısında bulundu. Bazı göstericilerin Temsilciler Meclisi ve Senato binalarının çatısına çıktığı görüldü.

Brezilya Devlet Başkanı Lula da Silva, olayların olduğu sırada resmi ziyaret için gittiği Sao Paulo’da bulunuyordu.

Göstericilere müdahale

Bolsonaro destekçisi yüzlerce kişinin önce Kongre, ardından Devlet Başkanlığı Sarayı Planalto ile Yüksek Mahkeme’yi basması sonrası devlet başkanı Lula, eylemcilere sert tepki gösterdi. Başkent Brasilia’daki güvenlik bölgesine müdahale emri veren Lula, yapılanları “vandallık ve faşistlik” olduğunu, Brezilya’da güvenlikten sorumlu olması gereken kişilerin ise görevlerini yapmadığını bildirdi.

Başkanlık, Yüksek Mahkeme ve Kongre’yi işgal edenlerin teşvik edildiğini savunan Lula, “Bunu yapanlar kanunun gücüyle cezalandırılacak. Henüz hükümeti kurarken pazar gününün sessizliğinden faydalandılar. Eski cumhurbaşkanının (Bolsonaro) birkaç konuşmasının buna yol açtığı biliniyor. Bu da onun ve onu destekleyen yanlılarının sorumluluğudur.” ifadesini kullandı.

Lula, Adalet Bakanlığı Genel Sekreteri Ricardo Capelli’nin tüm güvenlik bölgesinden sorumlu olacağını kaydederek, Capelli’nin doğrudan kendisine bağlı olacağını söyledi.

Eylemcilerin devlet binalarına zorla girdiği sırada Lula’nın, Sao Paulo eyaletinde bazı ziyaretler yaptığı ve olayların ardından programını değiştirdiği bilgisi paylaşıldı.

Takviye ekipler

Bolsonaro yanlıları ellerinde taşıdıkları bayrak ve soplarla güvenlik güçlerine saldırarak, araçlara zarar verdi. Gazetecilere de saldıran eylemciler, foto muhabirlerinin ve kameramanların ekipmanlarına zarar verdi. Olayların kontrol altına alınması için bölgeye çok sayıda takviye gücün gönderildiği, 150 Bolsonaro yanlısının gözaltına alındığı ve eylemlerin sürdüğü belirtildi.

Federal Güvenlik Bakanı görevden alındı

Bolsonaro’nun müttefiki olarak bilinen Federal Bölgesi Güvenlik Bakanı Anderson Torres, Başkanlık, Yüksek Mahkeme ve Kongre baskınında ihmali olduğu gerekçesiyle görevinden azledildi.

Brasilia Valisi Ibaneis Rocha açıklamasında, sorumluların cezalandırılacağını kaydederek, “Federal Bölge Güvenlik Bakanı’nın görevden alınmasına karar verdim, tüm güvenlik güçlerini olaylara müdahale etmesi için sokaklara çıkardım.” dedi.

Brezilya Adalet Bakanı Flavio Dino da, olaylardan Bolsonaro’yu sorumlu tutarak, halk iradesinin darbecilerin eylemlerinden üstün geleceğini belirtti.

Bolsonaro’dan, Kongre binasını basan destekçilerine eleştiri

ABD’de bulunan eski devlet başkanı Bolsonaro, destekçilerinin çıkardığı olaylara ilişkin olarak, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, “Hukuk çerçevesinde barışçıl gösteriler demokrasinin bir parçasıdır. Ancak bugün olduğu gibi, 2013 ve 2017’de solun uyguladığı vandalizm ve kamu binalarına yönelik işgaller bu kuralın dışındadır.” ifadelerini kullandı.

Devlet Başkanı Luiz İnacio Lula da Silva’nın, protestocuları Bolsonaro’nun tahrik ettiği yönündeki sözlerine de cevap veren Bolsonaro, Lula’nın “temelsiz suçlamalarda” bulunduğunu savundu. Bolsonaro, “Görevim boyunca her zaman Anayasa’nın dört satırına bağlı kaldım ve yasaları, demokrasiyi, şeffaflığı ve kutsal özgürlüğümüzü savundum.” ifadesine yer verdi.

Lula’nın devlet başkanlığı yemin törenine 2 gün kala, 30 Aralık 2022’de ABD’nin Florida eyaletine giden aşırı sağcı Bolsonaro, seçim yenilgisini henüz açıkça kabul etmemişti.

ABD ve AB’den Lula’ya destek

ABD Başkanı Biden, Twitter’dan yaptığı paylaşımda, Brezilya’da demokrasi ve iktidarın barışçıl devrine yönelik yapılan saldırıları kınadığını belirtti. “Brezilya’nın demokratik kurumları tam desteğimize sahiptir.” diyen Biden, Brezilya halkının iradesinin baltalanmaması gerektiği görüşünü paylaştı. Biden ayrıca Brezilya Devlet Başkanı Lula ile çalışmayı dört gözle beklediğini kaydetti.

Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Twitter’dan yaptığı paylaşımda, Brezilya Cumhurbaşkanlığı, Kongre ve Yüksek Mahkemesine yönelik bugünkü saldırıları kınadıklarını belirterek, “Demokratik kurumlara şiddet kullanarak saldırmak hiçbir zaman kabul edilemez. Brezilya Devlet Başkanı Lula’nın bu tip eylemlere derhal son verilmesi çağrısına katılıyoruz.” ifadelerini kullandı.

Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan da, benzer bir paylaşımda bulunarak, ABD’nin Brezilya’da demokrasiyi baltalamaya yönelik her türlü çabayı kınadığını belirtti. “Başkan Biden durumu yakinen takip ediyor.” ifadesini kullanan Sullivan, Brezilya’nın demokratik kurumlarına destek verdiklerini kaydetti. Sullivan, “Brezilya demokrasisi şiddetle sarsılmayacak.” değerlendirmesinde bulundu.

Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Bolsonaro destekçilerinin hükümet binalarına baskınını kuvvetle kınadıklarını belirtti. Borrell, “AB, Devlet Başkanı Lula’ya ve Brezilya’nın demokratik sistemine tam desteğini yinelemekte, bu saldırıyla hedef alınan demokratik kurumlarla dayanışmasını ifade etmektedir. Brezilya’nın demokrasisi şiddet ve aşırıcılığa üstün gelecektir.” ifadesini kullandı. Bolsonaro’yu sorumlu davranmaya davet eden Borrell, eski devlet başkanından destekçilerini evlerine dönmeye çağırmasını istedi.

İspanya ve Portekiz’den Lula’ya destek

İspanya Başbakanı Pedro Sanchez ve Portekiz hükümeti, Brezilya’da eski Devlet Başkanı Jair Bolsonaro destekçilerinden aşırı sağcı yüzlerce kişinin Ulusal Kongre’ye baskın düzenlemesini kınayarak, Brezilya Devlet Başkanı Luiz İnacio Lula da Silva’ya destek verdi. Sanchez, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, “Tüm desteğim, Brezilya halkı tarafından demokratik ve özgür bir şekilde seçilen kurumlara ve başkan Lula’ya.” ifadesini kullandı. Brezilya’da Ulusal Kongre’ye düzenlenen baskını “şiddetle kınadıklarını” vurgulayan Sanchez, “en kısa zamanda demokratik normalliğe dönme çağrısı yaptıklarını” belirtti.

Portekiz’deki sol hükümetten yapılan yazılı açıklamada da, “Brasilia’da bugün meydana gelen, demokrasi karşıtı, kamu düzenini bozan ve şiddet içeren eylemlerin kınandığı” kaydedildi. Brezilya’da Devlet Başkanı Lula da Silva ile dayanışma içinde olunduğu vurgulanan açıklamada, “ülkede kamu düzenini ve yasallığı yeniden tesis etmek için Brezilyalı yetkililere destek verildiği” ifade edildi.

İngiltere ve İrlanda’dan Lula’ya destek

İngiltere Dışişleri Bakanı James Cleverly, Twitter’dan yaptığı paylaşımda, Brezilya’da demokrasiyi baltalamaya yönelik şiddetli girişimlerin yasa dışı olduğunu belirterek, “Devlet Başkanı Lula ve Brezilya hükümeti İngiltere’nin tam desteğine sahip.” ifadesini kullandı.

İrlanda Dışişleri Bakanı Michael Martin de Twitter’dan yaptığı paylaşımda, Brezilya’nın başkenti Brasilia’da yaşanan hadiselerden ötürü duyduğu rahatsızlığı dile getirdi. Martin, paylaşımında, “İrlanda, demokratik kurumlara yönelik bu şiddetli saldırıyı kınıyor ve Lula ile Brezilya demokrasisini tamamen destekliyor.” ifadesine yer verdi.

Brezilya devlet başkanlığı seçimi

Güney Amerika’nın en büyük ülkesi, nüfusu 212 milyonu aşan Brezilya’da 30 Ekim 2022’de düzenlenen ikinci tur devlet başkanlığı seçiminde ülkeyi iki dönem yöneten sol görüşlü eski Devlet Başkanı Lula yüzde 50,9, aşırı sağcı Bolsonaro ise yüzde 49,1 oy almıştı.

Seçim sonuçlarının açıklanmasının ardından Bolsonaro destekçileri önce ülkede günlerce süren otoyol kapatma eylemleri yapmış, ardından da ordu karargahları önünde düzenledikleri gösterilerde silahlı kuvvetleri Lula’nın devlet başkanlığı görevini devralmasına karşı müdahaleye çağırmıştı.

Ülkede cumhuriyetin ilanının 123. yıl dönümü olan 15 Kasım’da Bolsonaro yanlıları, başkent Brasilia, Sao Paulo, Rio de Janeiro, Recife ve Belen şehirlerinde orduyu Lula’ya karşı müdahaleye çağıran gösteriler için askeri karargahların yakınında gösteriler düzenlemişti.

Brezilya’da devlet başkanlığı seçiminin ikinci turunu kazanan eski Devlet Başkanı Lula da Silva, 1 Ocak 2023’te parlamentoda yemin etmişti.

Kongre ve Devlet Başkanlığında kontrol sağlandı

Bolsonaro destekçileri işgal ettikleri binalardan çıkartılıp kontrol sağlandı. Göstericileri söz konusu binaların dışına çıkartan güvenlik güçleri, buradaki kontrolü tamamen sağladı. Polisin yoğun güvenlik önlemi ve olaylara karışan göstericilerin gözaltına alınmasının ise sürdüğü belirtildi.

Brezilya Devlet Başkanı Luiz İnacio Lula da Silva’nın, Kongre, Devlet Başkanlığı Sarayı ve Yüksek Mahkeme’yi basan göstericilere müdahale emri sonrası 150 gösterici gözaltına alındı.

Güney Amerika’nın en büyük ülkesi olan ve nüfusu 212 milyonu aşan Brezilya’da 30 Ekim 2022’de düzenlenen ikinci tur devlet başkanlığı seçiminde ülkeyi iki dönem yöneten sol görüşlü eski Devlet Başkanı Lula yüzde 50,9, aşırı sağcı Bolsonaro ise yüzde 49,1 oy almıştı.

Seçim sonuçlarının açıklanmasının ardından Bolsonaro destekçileri önce ülkede günlerce süren otoyol kapatma eylemleri yapmış, ardından da ordu karargahları önünde düzenledikleri gösterilerde silahlı kuvvetleri Lula’nın devlet başkanlığı görevini devralmasına karşı müdahaleye çağırmıştı.

Ülkede Cumhuriyetin ilanının 123. yıl dönümü olan 15 Kasım’da Bolsonaro yanlıları, başkent Brasilia, Sao Paulo, Rio de Janeiro, Recife ve Belen şehirlerinde orduyu Lula’ya karşı müdahaleye çağırıp askeri karargahların yakınında gösteriler düzenlemişti.

Brezilya’da devlet başkanlığı seçiminin ikinci turunu kazanan eski Devlet Başkanı Lula da Silva, 1 Ocak 2023’te parlamentoda yemin etmişti.

Latin Amerika devletlerinden tepki

Kolombiya Cumhurbaşkanı Gustavo Petro, sosyal medyadaki açıklamasında, Amerikan Devletleri Örgütü’nü (OAS) acil toplantıya çağırarak, Kongre’ye müdahale edilmesini “darbe girişimi” olarak değerlendirdi. Brezilya Devlet Başkanı Luiz İnacio Lula da Silva’ya desteğini dile getiren Petro, “Bütün dayanışmam Lula ve Brezilya halkıyla. Faşizm darbe yapmaya karar verdi. Sağcılar şiddeti tercih etti.” ifadesini kullandı.

Şili Devlet Başkanı Gabriel Boric de Twitter hesabından, Kongre ve Devlet Başkanlığı sarayına yapılan baskını eleştirerek, “Lula’ya desteğimizi ilan ediyoruz. Demokrasiye korkakça ve aşağılık bir saldırı.” diye konuştu.

Arjantin Devlet Başkanı Alberto Fernandez da Twitter hesabından, Lula’ya tam desteğini ifade ederek, “Brezilya halkıyla birlikteyiz. Brezilyalılar tarafından demokratik olarak seçilen hükümete bağlılığımızı kararlılık ve birlik içinde gösterelim. Demokrasi, özgürlükleri garanti eden ve bizi halkın kararına saygı duymaya mecbur eden tek siyasi sistemdir.” şeklinde konuştu.

Arjantin Dışişleri Bakanı Santiago Cafiero da sosyal medya hesabından eylemcileri kınayarak, Brezilya Devlet Başkanı Lula ve halkının yanında olduklarını bildirdi.

Panama Cumhurbaşkanı Laurentino Cortizo da Twitter’dan Kongre’ye yapılan baskını reddederek, Brezilya halkına ve Lula’ya “koşulsuz destek” ilan ettiklerini duyurdu.

Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro ise sosyal medya hesabından Kongre’ye baskın nedeniyle Bolsonaro yanlılarına tepki göstererek, “Brezilya’nın demokratik kurumlarına saldıran faşist Bolsonaro destekçilerini kararlılıkla kınıyoruz. Desteğimiz Başkan Lula ve Brezilya halkıyladır. ” ifadesini kullandı.