“Abraham Anlaşmaları’nın genişletilmesini bekliyor musunuz?” sorusu üzerine Trump, “hemen” demek istemediğini ancak yakın zaman için böyle bir beklentisi olduğunu söyledi.

Trump, “Umarım Suudi Arabistan dahil olur ve diğerleri de (anlaşmaya) girer. Bence Suudi Arabistan girdiğinde herkes girer.” ifadesini kullandı.

ABD Başkanı, anlaşmayı “mucize” ve “şaşırtıcı” olarak nitelendirerek, Birleşik Arap Emirlikleri’nin anlaşmayı imzalamasını takdir etti.

“İbrahim Anlaşmaları” İsrail ile BAE, Bahreyn, Fas ve Sudan arasında anlaşmalar sağladığını belirten Trump’a göre bu “Orta Doğu’ya kalıcı barış getirmeye yardımcı olacak”.

İbrahim anlaşmaları için eski ‘coşku’ yok

El Cezire haberinde, anlaşmanın Trump’ın 2020’deki ilk başkanlık döneminde Beyaz Saray’da büyük bir coşkuyla imzalanmasından bu yana devrede olan önemli faktörler olduğunu belirtti.

İsrail, Gazze’deki Filistinlilere karşı iki yıl süren bir soykırım savaşı yürüttü, işgal altındaki Batı Şeria’ya yönelik sert saldırılarını artırdı ve Filistin’in ötesinde bu yıl bölgedeki altı ülkeyi bombaladı; bunların arasında önemli Körfez Arap arabulucusu Katar da vardı. Bunun yarattığı büyük diplomatik sonuçlar, Trump’ın İsrail’i Gazze’de ateşkese zorlamasında etkili oldu.

Saldırının ardından eylül ayında Doha’da düzenlenen Arap ve Müslüman ülkelerin olağanüstü zirvesinde Katar’a dayanışma ilan edilmiş ve İsrail’in Katar’ın başkenti Doha’ya yönelik bombalama eylemi kınanmıştı.

Arap Birliği ve İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) arasındaki olağanüstü ortak oturum, yaklaşık 60 üye ülkeyi bir araya getirdi. Liderler, toplantının, İsrail’in benzeri görülmemiş bir tırmanış olarak nitelendirdikleri gelişmenin ardından ortak bir mesaj vermek için kritik bir an olduğunu belirtti.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun “Büyük İsrail” vizyonu, Arap ve Müslüman ülkeler tarafından da sert bir şekilde kınandı ve Lübnan ve Suriye toprakları başta olmak üzere çeşitli topraklarda hegemonik planlar içeriyor. Suriye Devlet Başkanı Eş-Şara, Washington’ın uluslararası izolasyona son verme hamlelerini memnuniyetle karşılarken, İbrahim Anlaşmaları’na imza atma fikrine sıcak bakmadı.

Hizbullah Genel Sekreteri Naim Kasım, son haftalarda Suudi Arabistan’a, İran’a bağlı Lübnanlı silahlı grupla ilişkilerini düzeltmesi ve İsrail’e karşı ortak bir cephe kurması çağrısında bulunmuştu.

ABD’deki İsrail yanlısı düşünce kuruluşu Washington Enstitüsü’nün Ağustos ayında yaptığı bir ankete göre, Suudi katılımcıların yüzde 81’i İsrail ile ilişkilerin normalleşmesi ihtimaline olumsuz bakıyor.

Haziran ayında yapılan bir Dışişleri ve Arap Barometresi anketi de benzer bulgulara ulaştı:

İbrahim Anlaşması’nın imzacılarından Fas’ta anlaşmaya destek, İsrail’in Gazze’ye yönelik savaşının Ekim 2023’te başlamasından sonraki aylarda yüzde 31’den yüzde 13’e düştü.

Suudi Arabistan ayrıca, İsrail’in tanınmasını Filistinlilerin içinde bulunduğu zor durumun çözülmesi ve bir Filistin devletinin kurulması şartına bağlayan Arap Barış Girişimi’ne olan bağlılığını defalarca dile getirdi.

ABD kalıcı barış getireceğini iddia ediyor 

ABD Başkanı Fox News’te, Abraham Anlaşmaları’nın Orta Doğu’ya kalıcı barış getirmeye yardımcı olacağını öne sürdü.

Öte yandan, Çin ile ilişkilere değinen Trump, Güney Kore’de Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ve diğer yetkililerle görüşeceğini belirtti. Trump, Çin ile her zaman iyi bir ilişkisi olduğunu kaydederek, “Yıllarca ülkemizi soydular. Parayı (ülkeden) çıkardılar. Şimdi tersi.” diye konuştu. Trump, Çin ile adil bir anlaşma olması gerektiğini vurguladı.

İsrail, Trump’ın bir önceki döneminde, 2020 yılında Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Bahreyn ve Fas gibi Arap ülkeleriyle Abraham Anlaşmaları adıyla normalleşme anlaşmaları imzalamıştı.