Madagaskar’a getirilen üç kafatasından birinin, Fransız sömürge güçleri tarafından öldürülen Kral Toera’ya ait olduğu düşünülüyor.

Kral Toera’ya ait olduğu tahmin edilen kafatası ve Sakalava etnik grubuna mensup iki kişiye daha ait olduğu belirtilen kafatası, Salı günü Fransa Kültür Bakanlığı’nda düzenlenen törenle resmen teslim edildi.

Fransız birlikleri, 1897’de yerli halka yönelik bir katliam sırasında Kral Toera’nın kafasını kesti, kafatası daha sonra ganimet olarak Fransa’ya götürüldü ve Hint Okyanusu adasından gelen yüzlerce diğer kalıntının yanına, Paris’in ulusal tarih müzesine yerleştirildi.

Fransa Kültür Bakanı Rachida Dati etkinlikte yaptığı açıklamada, “Bu kafatasları, insan onurunu açıkça ihlal eden koşullar altında ve sömürge şiddeti bağlamında ulusal koleksiyonlara girdi.” dedi.

Fransız bakanın Madagaskarlı mevkidaşı Volamiranty Donna Mara, kafataslarının teslimini överek, “128 yıldır, tam bir asırdır adanın kalbinde açık bir yara” dedi.

Mara, “Bunlar koleksiyonluk eşyalar değil; bunlar, bugünümüzü geçmişimizle birleştiren görünmez ve silinmez bağlardır” dedi.

Etkinlikten gelen videoda, geleneksel kumaşlara sarılı üç kutunun, Fransa Kültür Bakanlığı’nın süslü ortamında düzenlenen devir teslim törenine doğru görkemli bir geçit töreniyle taşındığı görülüyor.

Dati, ortak bir bilimsel komitenin kafataslarının Sakalava halkına ait olduğunu doğruladığını ancak bunlardan birinin Kral Toera’ya ait olduğunun ancak “varsayılabileceğini” söyledi.

Etkinlik, Fransa’nın 2023 yılında bu tür eserlerin iadesini kolaylaştıran bir yasayı geçirmesinden bu yana ilk kez insan kalıntılarının iadesi olarak gerçekleşti.

Paris’teki İnsan Müzesi’nde bulunan 30 bin eserin üçte birini dünyanın dört bir yanından toplanan kafatasları ve iskeletler oluştururken, Avustralya ve Arjantin gibi ülkeler de atalarının kalıntılarının iadesi için kendi iade taleplerini sundular.

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, nisan ayında Madagaskar’ın başkenti Antananarivo’ya yaptığı ziyarette, 60 yılı aşkın sömürge yönetiminin ardından 1960 yılında bağımsızlığını ilan eden Madagaskar’ın Fransa tarafından “kanlı ve trajik” biçimde sömürgeleştirilmesi nedeniyle “affedilmesini” dilediğini söylemişti.

Kafataslarının pazar günü Hint Okyanusu’ndaki adaya geri getirilerek orada gömülmesi planlanıyor.

Bakan Mara, Madagaskar hükümetinin, Kral Toera’nın 1897 Ağustos’unun sonlarında, Fransa’nın Hint Okyanusu adasının sömürgesi altında olduğu dönemde idam edilmesinin yıldönümünde bir anma töreni düzenleyerek kalıntılarını onurlandırmayı planladığını söyledi.

Kaynak: El Cezire