NATO Dışişleri Bakanları Gayriresmi Toplantısı vesilesiyle Antalya’daki NEST Kongre Merkezi’nde Türkiye-ABD-Suriye üçlü görüşmesi gerçekleştirildi. Görüşmeye Dışişleri Bakanları Hakan Fidan, Marco Rubio ve Esad Hasan Şeybani katıldı. Heyetlerin de yer aldığı üçlü görüşme, yaklaşık 30 dakika sürdü.

Türk Dışişleri Bakanlığı kaynaklarından edinilen bilgiye göre, yaklaşık iki saat süren üçlü görüşme son derece samimi ve yapıcı geçti. ABD Dışişleri Bakanı Rubio’ya Senatör Lindsey Graham da eşlik etti.

Antalya’daki 3’lü zirvede neler konuşuldu?

Görüşmede, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın da çevrimiçi olarak katıldığı, Riyad’da ABD Başkanı Donald Trump ve Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara arasında yapılan görüşmede gündeme gelen konuların detayları ele alındı.

Toplantının açılışını yapan Hakan Fidan, Suriye halkının güvenlik, istikrar ve refah içinde yaşamak istediğini belirterek, Suriye’deki gelişmelerin doğru yönde devam etmesinin sağlanması gerektiğini vurguladı. Bu nedenle ABD’nin Suriye yönetimiyle angajmanını sürdürmesinin önemine vurgu yapan Fidan, Suriye yönetiminin, bölgesinde herhangi bir tehdit oluşturmak istemediğini kaydetti.

Fidan, Suriye’nin terör örgütü DEAŞ’la mücadele konusunda kararlı olduğunu belirterek, bu mücadeleyi güçlendirmek için kalan kapasitelerinin hedef alınmamasını sağlamaları gerektiğini ifade etti.

Suriye’nin kitle imha silahlarının imhası için ciddi çaba harcadığını kaydeden Fidan, Türkiye’nin bu yönde elinden gelen çabayı göstermeye devam edeceğini vurguladı.

Amerikan tarafı da Suriye’nin bölgenin güvenliği için çok önemli olduğunu, ABD’nin Suriye’nin yeniden ayakları üstünde durması için yardımcı olmak istediğini belirterek, bunun önündeki engelleri aşmak istediğini vurguladı. Bu konuda kararlılık vurgusu yapan Amerikalılar, karşılıklı güvenin tesis edilmesinin önemine işaret etti.

Amerikan heyeti, Türkiye’nin terörizmle mücadelede kararlılık göstermesinin büyük önem taşıdığını belirtirken, ABD’nin tüm Suriyelilerin kendi vatanında huzurlu ve mutlu yaşamasını istediğini savundu. Suriye’den, yaptırımların kaldırılmasının “yeni Suriye’nin inşası” için önemli olduğu vurgusu
Suriye tarafı da Suriye halkının uluslararası toplumla entegre olmak istediğini belirterek, istikrar ve refaha ulaşmak için bir şans sağlanması istediklerini iddia etti.

Suriye halkının 45 yıl sonra ilk kez kendi kendini yönettiğini vurgulayan Suriye tarafı, DEAŞ ve diğer terör örgütleriyle mücadele konusunda kararlılık vurgusu yaptı.

Suriye tarafı, bölgesindeki istikrara katkı sunmak istediğine dikkati çekerek, yaptırımların kaldırılmasının “yeni Suriye’nin inşası bakımından” çok önemli olduğunu vurguladı. Suriye’nin kalkınması ve güvenliği konusunda büyük çaba harcandığını vurgulayan Suriye tarafı, ülkedeki insani durumun iyileştirilmesi için çaba harcadıklarını kaydetti.

Hakan Fidan – Marco Rubio ikili görüşmesi

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ile Dışişleri Bakanı Hakan Fidan Antalya’da bir araya geldi. Türk Dışişleri Bakanlığı kaynaklarından verilen bilgilere göre, görüşmede, devlet başkanı düzeyinde gerçekleştirilmesi planlanan ziyaretlere yönelik hazırlıklar ele alındı.

Rusya-Ukrayna savaşının çözümünde diyaloğun önceliklendirilmesi ve müzakere yoluyla sona erdirilmesi gerektiği yönünde görüş bildirilen görüşmede, bu amaca yönelik olarak Türkiye ile ABD’nin son dönemde yürüttüğü diplomatik temasların önemine dikkat çekildi.

Görüşmede, tarafların doğrudan görüşmeler yapmasını sağlamak için çaba sarf etmeye devam edileceği belirtildi.

Filistin’deki gelişmelerin ele alındığı görüşmede Hakan Fidan, Gazze’deki insani durumun iyileştirilmesi için adım atılmasının elzem olduğunu, bu konuda ortak çaba harcanması gerektiğini vurguladı.

Görüşmede, İran’ın nükleer programı hakkında ABD ile İran arasında yürütülen müzakere süreci ele alındı ve Suriye’deki durum da görüşüldü.

Güney Asya’da gerilim azaltılmasının ve istikrarın sağlanmasının önemine değinilen görüşmede, ABD Başkanı Donald Trump’ın Körfez ülkelerine yaptığı ziyaret değerlendirildi.

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Noel Barrot ile de Antalya’da bir araya geldi.

Rubio, istekli bölgesel ortaklardan söz etti

Antalya’da basın mensuplarına Suriye gündemine yönelik konuşan Rubio, Suriye’de barış ve istikrar sağlanması için destek sunmaya hazır olduklarını açıklayarak, “Barışçıl ve istikrarlı bir Suriye, bölge için son yılların en büyük olumlu gelişmelerinden biri olur.” dedi.

Suriye’deki mevcut yönetimin, çok kültürlü ve farklı toplumsal unsurların bir arada yaşayabileceği bir toplum inşa etmeyi hedefleyen ulusal bir hareket yürüttüğünü ifade eden Rubio, bu sürecin uzun ve zorlu olacağını belirterek “Başarılı olması halinde bölge üzerinde dönüştürücü bir etkisi olacak.” şeklinde konuştu.

Rubio, Şam yönetiminin İsrail dahil olmak üzere komşu ülkelerle barış içinde yaşamayı istediğini ve terör unsurlarını ülkeden çıkarmayı amaçladığını aktardı.

Suriye’deki yeni yönetimin ülke topraklarında kimyasal silahların depolanmasını istemediğine işaret eden Rubio, Suriye’nin bu silahların güvenli şekilde tespit ve imha edilmesi için ABD’den destek istediğini, Washington yönetiminin de bu desteği vermeye hazır olduğunu belirtti.

Suriye’nin farklı inançlara ve geçmişlere sahip insanların uzun zamandır bir arada yaşadığı bir ülke olduğunu kaydeden Rubio, “bölgeyi istikrarsızlaştıracak acımasız savaş” yerine “büyük bir dönüşüme” vurgu yaptı. Rubio, şunları söyledi:

“Bunu (dönüşümü) gerçekleştirmek sahadaki liderlere kalacak ve onlar da bazı önemli zorluklarla karşı karşıya. Hiç şüphe yok. İyi haber şu ki, Türkiye, Suudi Arabistan, Katar ve BAE gibi katkıda bulunmaya istekli bölgesel ortaklar var.”

Yaptırımların kaldırılmasının etkilerinin hissedileceğini kaydeden Rubio, bunun da temel hizmetleri sağlayabilecek bir yönetimin tesis edilmesi sayesinde ülkede yeniden inşa çalışmalarına katkı sunacağını bildirdi.

Sezar Yasası

Rubio, Kongre üyelerinin Sezar Yasası’ndaki muafiyet yetkisini kullanılması için çağrı yaptığını aktararak, Trump’ın ilk adım olarak muafiyet kullanmayı planladığını ve bunun 180 günde bir yenilenmesi gerektiğini ifade etti.

Yeterli ilerleme kaydedilirse, Kongre’den yaptırımların tamamen kaldırmasını talep edebileceklerini belirten Rubio, “Henüz o noktada değiliz, bu adım şu aşamada erken olur. Öncelikle, yabancı ortakların yaptırım riski olmadan Suriye’ye yardım göndermesine imkan tanıyacak ilk muafiyetle başlamak istiyoruz.” diye konuştu.