İsrail basınında yer alan haberlere göre, Netanyahu’nun pazartesi günü ABD Başkanı Trump ile görüşmesi bekleniyor.

Yedioth Ahronoth ve Jerusalem Post gazetelerinin aktardığına göre, Netanyahu, Trump ile görüşmek için Washington’a gitti.

Haberlerde, Netanyahu’nun, pazartesi günü Beyaz Saray’da Trump’la görüşeceği belirtildi.

Bu görüşmenin ardından Trump’ın Orta Doğu Temsilcisi Steve Witkoff’un da dahil olduğu her iki taraftan yetkililerin katılacağı genişletilmiş bir toplantı yapılacak.

Netanyahu’nun ayrıca ABD Hazine Bakanı Scott Bessent ile bir araya gelmesi bekleniyor. Görüşmede, ABD’nin İsrail’den yapılan ithalata gümrük vergisi uygulama kararı ele alınacak.

Uluslararası Ceza Mahkemesinin (UCM) tutuklama kararına rağmen 3 Nisan’da Macaristan’a resmi ziyarette bulunan Netanyahu, başkent Budapeşte’de Macar mevkidaşı Viktor Orban ile görüşmüştü.

Görüşmenin ardından düzenlenen basın toplantısında konuşan Orban, başbakanlık görevine geldiği ilk yıllarda UCM’ye katılma kararı için imza attığını, bugün de ayrılmak için yine bu kararın altına imzasını koyduğunu söylemişti.

Netanyahu da Avrupa’da ülkesini anlayan birkaç ülkeden birinin Macaristan olduğunu ileri sürerek, Orban’ı dostu olarak tanımlamıştı.

UCM, 21 Kasım 2024’te açıkladığı kararda, Gazze’de işlenen savaş suçları ve insanlığa karşı suçlardan ötürü İsrail Başbakanı Netanyahu ile eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında tutuklama emri çıkardığını duyurmuştu.

Trump, Netanyahu’nun ikinci Washington ziyaretiyle ilgili açıklama yaptı

Florida’dan Washington’a dönen Trump, Air Force One uçağında basın mensuplarının sorularını yanıtladı.

Bir muhabirin yarın Netanyahu ile Beyaz Saray’da yapacakları görüşmede hangi konuların ele alınacağı yönündeki sorusuna Trump, “Ticaret hakkında konuşacağız ve bariz bir konu hakkında konuşacağız. O bariz konunun ne olduğunu biliyor musunuz? Sadece ortalığı yatıştırmak için ticaret yapmaya çalışmak.” yanıtını verdi.

Trump, “Şu anda Orta Doğu’da susturulması gereken pek çok şey oluyor.” ifadesini kullandı.

ABD’nin daha önce Orta Doğu ve İran ile hiçbir sorunu olmadığını savunan Trump, “Sonra 7 Ekim oldu ve bu tamamen İran yüzündendi, çünkü biliyorsunuz ki İran kimseye para vermiyordu, çünkü parası yoktu. Şimdi ise çok parası var. Ne olacağını göreceğiz.” diye konuştu.

Yemin ederek ocakta 2. başkanlık dönemine başlayan Trump, Netanyahu ile şubatta Beyaz Saray’da bir araya gelmişti.

Neten 4 gündür Macaristan’da?

İsrail basını, Başbakan Netanyahu’yu taşıyan uçağın Macaristan’ın başkenti Budapeşte’ye sabah erken saatlerde indiğini ve başbakanın resmi törenle karşılandığını bildirdi. İsrail basını, UCM’nin hakkında yakalama kararı çıkardığı Netanyahu’yu taşıyan uçağın hangi rotadan ilerlediğine ilişkin detay paylaşmadı.

Macaristan ziyareti, UCM’nin tutuklama kararının ardından Netanyahu’nun UCM’ye taraf bir ülkeye düzenlediği ilk ziyaret olarak kayıtlara geçti.

Öte yandan İsrail basını, Macaristan’ın Netanyahu’nun tartışmalı ziyareti sırasında Uluslararası Ceza Mahkemesi’nden (UCM) çekilmeyi planladığını aktarmıştı.

UCM’nin çıkardığı tutuklama emirlerinin uygulanması, mahkemenin kurucu anlaşması olan Roma Statüsü’nün 86. ve 87. maddeleri gereğince taraf ülkelerin yükümlülüğünde bulunuyor.

UCM’nin kurucu anlaşması Roma Statüsü’nü imzalayan ülkelerden biri olmasına rağmen Macaristan Başbakanı Viktor Orban, UCM’yi Netanyahu hakkındaki tutuklama kararı nedeniyle “devam eden bir çatışmaya siyasi amaçlarla müdahale etmekle” suçlamış ve Netanyahu’nun Macaristan’a gelebileceğini açıkça ifade etmişti.

Macaristan Başbakanı Viktor Orban’ın daveti üzerine ülkeye gelen Netanyahu, Macaristan Savunma Bakanı Kristof Szalay-Bobrovniczky tarafından Uluslararası Liszt Ferenc Havalimanı’nda karşılandı.

Szalay-Bobrovniczky, sosyal medya hesabı Facebook üzerinden, Netanyahu ve eşinin karşılanmasına ilişkin fotoğraflar paylaştı.

Bakan Szalay-Bobrovniczky, paylaşımında, “İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Budapeşte’ye hoş geldiniz.” ifadesini kullandı.

Bu arada, İsrail basınında yer alan haberlere göre, Netanyahu, Başbakan Orban’ın yanı sıra Macaristan Cumhurbaşkanı Tamas Sulyok ile görüşecek.

Macaristan UCM’den çekileceğini duyurdu

Macaristan Hükümet Sözcüsü Zoltan Kovacs, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, “Macaristan Uluslararası Ceza Mahkemesi’nden ayrılıyor. Devlet Bakanı Gergely Gulyas, hükümetin UCM’den çekilme kararı aldığını duyurdu. Gulyas, “Çekilme süreci, Macaristan’ın anayasal ve uluslararası hukuki yükümlülükleri doğrultusunda perşembe günü başlayacak.” ifadelerini kullandı.

Bu karar, UCM tarafından hakkında tutuklama emri çıkarılan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun Macaristan ziyareti sırasında alındı. Macaristan, Roma Statüsü’nü 15 Ocak 1999’da imzalamış ve 30 Kasım 2001’de onay belgesini tevdi etmişti. UCM’yi kuran Roma Statüsü 1 Temmuz 2002’de yürürlüğe girmişti.

Çekilme 1 yıl sonra hüküm doğuruyor

Roma Statüsü’nün 127. maddesine göre çekilme işlemi, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri’ne yazılı bildirimle gerçekleştiriliyor. Bildirimde daha sonraki bir tarih belirtilmediği takdirde, çekilme bildirimin alınmasından bir yıl sonra yürürlüğe giriyor.

Roma Statüsü’nün 127. maddesinde, “Bir devlet, çekilme nedeniyle, Statü’ye taraf olduğu süre içinde doğan yükümlülüklerden, tahakkuk etmiş olabilecek mali yükümlülükler dahil, kurtulmuş sayılmaz. Çekilme, çekilen devletin işbirliği yapma görevi bulunduğu ve çekilmenin yürürlüğe girdiği tarihten önce başlatılmış olan cezai soruşturmalar ve yargılamalarla bağlantılı olarak Mahkeme ile işbirliğini etkilemeyeceği gibi çekilmenin yürürlüğe girdiği tarihten önce Mahkeme tarafından hâlihazırda incelenmekte olan herhangi bir meselenin sürekli olarak değerlendirilmesini hiçbir şekilde engellemez” ifadeleri yer alıyor.

Buna göre bu bir yıllık süre içerisinde Macaristan’ın UCM’ye karşı Roma Statüsü’ndeki yükümlülüklerini yerine getirmeye devam etmesi, yani gerektiğinde tutuklama emrini uygulaması gerekiyor.

Macaristan’a benzer şekilde daha önce Filipinler, UCM’nin ülkedeki duruma ilişkin ön soruşturma başlatmasından yaklaşık bir ay sonra, 14 Mart 2018’de Roma Statüsü’nden çekilme niyetini açıklamış, çekilme işlemi bir yıl sonra 16 Mart 2019’da tamamlanmıştı.

Ancak Filipinler’in UCM’den çekilmiş olması, çekilme tarihinden önceki dönemde işlenen suçlara ilişkin yargı yetkisini etkilememişti.

Filipinler eski Devlet Başkanı Rodrigo Duterte, ülkesinin UCM’den çekilmiş olmasına rağmen, çekilme öncesi döneme ait suçlamalarla ilgili olarak halen UCM’de tutuklu olarak yargılanıyor.

Hamas, Macaristan’ın UCM’den ayrılma kararına tepki gösterdi

Hamas’tan yapılan açıklamada, UCM’nin İsrail ordusunun Gazze’de Filistin halkına karşı işlediği suçlar sebebiyle Netanyahu hakkında uluslararası tutuklama kararı çıkardığına dikkati çekildi.

Açıklamada, “Hamas, savaş suçlusu Netanyahu’nun ziyaretiyle eş zamanlı olarak Macaristan hükümetinin UCM’den ayrıldığını duyurmasını en güçlü şeklide kınar.” ifadesi kullanıldı.

Macaristan hükümetinin kararının “uluslararası adaletten kaçan bir savaş suçlusuyla bariz suç ortaklığını temsil eden ahlak dışı bir tutum ve uluslararası hukukun ve insani adalet ilkelerinin açık bir şekilde ihlali olduğu” aktarıldı.

Açıklamada, “Macaristan’ın kararı uluslararası adalet ilkesine vurulan bir darbedir ve başta Macaristan ile ABD olmak üzere bazı batılı ülkelerin izlediği çifte standart politikasının somut örneğidir.” ifadesi kullanıldı.

Macaristan’ın kararının uluslararası adalet sistemini baltaladığı, cezadan kaçmaya teşvik ettiği ve küresel barış ile istikrarı doğrudan tehdit ettiği kaydedildi.

Macaristan hükümetine aldığı “taraflı ve utanç verici karardan derhal geri dönmesi ve yasal yükümlülüklerini yerine getirmesi” çağrısında bulunuldu.

Açıklamada, Macaristan’a “işlediği suçların hesabını vermek, Filistin halkına karşı yaptığı katliamlar ve soykırımdan dolayı cezasını alması için savaş suçlusu Netanyahu’yu UCM’ye teslim etme” çağrısı yapıldı.

Orban ve Netanyahu’nun ortak basın toplantısı

UCM’nin tutuklama kararına rağmen Macaristan’a resmi ziyarette bulunan Netanyahu, Macar mevkidaşı Orban’la görüştü. Görüşmenin ardından düzenlenen basın toplantısında konuşan Orban, başbakanlık görevine geldiği ilk yıllarda UCM’ye katılma kararı için imza attığını, bugün de ayrılmak için yine bu kararın altına imzasını koyduğunu söyledi.

Siyonist destekçisi Macirastan Başbakanı Victor Orban, “UCM’nin siyasi bir mahkemeye ve siyasi enstrümana dönüştüğünü, İsrail’e yönelik verilen kararın da bunun en açık göstergesi olduğunu” ileri sürdü. İsrail’in Macaristan’a yaptığı yatırımlardan memnun olduğunu, iki ülke arasında özellikle savunma sanayisi alanındaki işbirliğinin sürmesini ümit ettiğini kaydeden Orban, Avrupa’da Yahudi popülasyonunun en yüksek olduğu 3’üncü ülkenin Macaristan olduğunu, Musevi toplumunun en çok burada kendisini güvende hissettiğini öne sürdü. Orban, “Hamas bayrağı Macaristan’da hiç dalgalanmadı, böyle de olmaya devam edecek.” dedi.

Netanyahu, UCM’ye “çürümüş” ithamında bulundu

Siyonist kasap Binyamin Netanyahu da Avrupa’da ülkesini anlayan birkaç ülkeden birinin Macaristan olduğunu ileri sürerek, Orban’ı dostu olarak tanımladı. Macaristan’ın UCM’den ayrılma kararına da değinerek, UCM’nin çürümüş bir yapı olduğunu, Budapeşte yönetiminin bu kararla antisemitizme karşı önemli bir adım attığını iddia etti.

Macaristan’ın İsrail’i, hem Avrupa Birliği’nde (AB) hem Birleşmiş Milletlerde (BM) cesurca savunduğunu belirten Netanyahu, İsrail olmadan Yahudiliğin olamayacağını, bu nedenle ülkesine yönelik söylemlerin antisemitizm olduğu iddiasında bulundu.

Macaristan, Netanyahu’nun ziyaretinin ilk gününde UCM’den ayrılma kararı alarak, UCM’den ayrılan ilk AB üyesi ülke oldu.

UCM’ye taraf ülkeler tutuklamakla yükümlü

UCM, 21 Kasım 2024’te açıkladığı kararda, “Gazze’de işlenen savaş suçları ve insanlığa karşı suçlardan ötürü” İsrail Başbakanı Netanyahu ile eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında tutuklama emri çıkardığını duyurmuştu.

UCM’nin çıkardığı tutuklama emirlerinin uygulanması, mahkemenin kurucu anlaşması olan Roma Statüsü’nün 86. ve 87. maddeleri gereğince taraf ülkelerin yükümlülüğünde bulunuyor.

Statünün 89. maddesi uyarınca Netanyahu ve Gallant’ın, UCM’ye taraf herhangi bir ülkeye seyahati durumunda, o ülkenin yetkili makamlarının kendilerini tutuklayıp Lahey’deki mahkemeye teslim etmesi gerekiyor.

UCM’nin kararına karşı çıkan Orban, Kasım 2024’te Netanyahu’ya garanti vererek, ülkesine ziyarette bulunması için davet etmişti.