Mısır devlet gazetesi Al-Ahram’ın haberine göre plan, Gazze’de Filistinlilerin yaşayabileceği “güvenli bölgeler” kurulmasını ve bu arada Mısırlı ve uluslararası inşaat firmalarının Gazze’nin altyapısını onarmasını öngörüyor.

İki Mısırlı yetkili ile Arap ve Batılı diplomatlara göre Mısırlı yetkililer, planı Avrupalı diplomatların yanı sıra Suudi Arabistan, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ile de görüşüyor.

Yetkililerin ayrıca Gazze’nin yeniden inşasına yönelik uluslararası bir konferans da dâhil olmak üzere yeniden inşaya fon sağlamanın yollarını tartıştıkları bildiriliyor. Yetkililer ve diplomatlar, teklif henüz müzakere aşamasında olduğu için isimlerinin gizli kalması koşuluyla konuştular.

Öneri, Trump’ın Gazze’deki yaklaşık 2 milyon Filistinlinin bölgeden çıkarılması çağrısı üzerine yaşanan uluslararası tepkinin ardından geldi.

Trump, ABD’nin Gazze Şeridi’ni devralacağını ve burayı “Orta Doğu’nun Rivierası” olarak yeniden inşa edeceğini, ancak Filistinlilerin geri dönmesine izin verilmeyeceğini söylemişti.

Filistinliler vatanlarını terk etmeyeceklerini söylerken, Trump’ın Gazze nüfusunu kabul etmeleri yönünde çağrı yaptığı Mısır ve Ürdün ise bu öneriyi reddetti.

Hak örgütleri bu planın etnik temizlik anlamına geldiğini ve potansiyel bir savaş suçu olduğunu söylüyor.

Avrupa ülkeleri Trump’ın planını büyük ölçüde kınarken, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu bu fikri takdir ederek, İsrail’in bunu uygulamaya hazırlandığını söyledi.

Pazartesi günü bölge turu kapsamında Suudi Arabistan’da bulunan ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, ABD’nin alternatif önerileri dinlemeye hazır olduğunu belirtti. Rubio, perşembe günü ABD’de yayınlanan “Clay and Buck Show” adlı radyo programında “Eğer Arap ülkelerinin daha iyi bir planı varsa, bu harika olur,” dedi.

Yeniden inşa planları ateşkesin ikinci aşamasına bağlı

Mısır’ın Al-Ahram gazetesi, Mısır’ın yeniden inşa önerisinin “ABD Başkanı Trump’ın mantığını çürütmek” ve “Gazze Şeridi’nin coğrafi ve demografik yapısını değiştirmeyi amaçlayan diğer vizyon ve planlara” karşı koymak için tasarlandığını aktardı.

Gazze, mart ayı başında sona erecek olan ateşkesin ilk aşamasıyla birlikte kritik bir dönemece yaklaşıyor.

İsrail ve Hamas’ın, militanların elinde kalan tüm rehinelerin serbest bırakılmasını, İsrail’in Gazze’den tamamen çekilmesini ve savaşın uzun vadeli olarak durdurulmasını amaçlayan ikinci aşamayı müzakere etmesi gerekiyor.

Gazze’yi uzun vadede kimin yöneteceği de dahil olmak üzere ikinci aşamaya dair bir anlaşma olmadan herhangi bir yeniden inşa planının uygulanması imkansız görünüyor.

İsrail, Hamas’ın bölgede siyasi ve askeri bir güç olarak ortadan kaldırılmasını talep ediyor ve uluslararası bağışçıların Hamas yönetimdeyken herhangi bir yeniden inşaya katkıda bulunmaları pek olası olmadığını savunuyor.

Çalışmalarda yer alan iki Mısırlı yetkiliye göre, Mısır’ın önerisinin merkezinde, şeridi yönetmek ve yeniden inşa çabalarını denetlemek üzere Hamas ya da mevcut Filistin Yönetimi ile uyumlu olmayan bir “Filistin yönetiminin” kurulması yer alıyor.

Ayrıca Hamas’ın 2007’de Gazze’yi ele geçirmesinden sonra Gazze’de kalan eski Filistin Yönetimi polislerinden oluşan bir Filistin polis gücünün Mısırlı ve Batılı eğitimli güçlerle takviye edilmesi öngörülüyor.

Gazze’de bir Arap gücünün konuşlandırılması olasılığı sorulan Mısırlı bir yetkili ve Arap diplomat, Arap ülkelerinin ancak bağımsız bir Filistin devletinin kurulması için “açık bir yol” olması halinde bunu kabul edeceklerini söyledi.

İsrail lideri Netanyahu, herhangi bir Filistin devletini ve Hamas’ın ya da Batı destekli Filistin Yönetimi’nin Gazze’nin yönetiminde herhangi bir rol oynamasını kabul etmezken, net bir alternatif de ortaya koymuyor.

Hamas, Gazze’de iktidarı bırakmaya hazır olduğunu söyledi. Hamas sözcüsü Abdüllatif el-Kanu, grubun ya Hamas’ın katılmayacağı bir Filistin birlik hükümetini ya da bölgeyi teknokratlardan oluşan bir komitenin yönetmesini kabul ettiğini söyledi.

Batı Şeria’nın bazı bölgelerini yöneten Filistin Yönetimi şimdiye kadar Gazze’yi dışarıda bırakan her türlü plana karşı çıkıyor.

Belirlenen ‘güvenli bölgeler’

Batılı diplomat, Fransa ve Almanya’nın Arap ülkelerinin Trump’ın planına karşı bir öneri geliştirmesi fikrini desteklediğini ifade etti ve Mısır Cumhurbaşkanı es-Sisi’nin bu ayın başlarında Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile yaptığı telefon görüşmesinde Mısır hükümetinin bu konudaki çabalarını aktardığını söyledi.

Mısırlı yetkililerden biri, Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati’nin geçen hafta Münih’te düzenlenen güvenlik konferansında Almanya Dışişleri Bakanı ve diğer AB yetkililerini de bilgilendirdiğini söyledi.

Mısırlı iki yetkili ve Arap diplomata göre Mısır, Suudi Arabistan, Katar, Birleşik Arap Emirlikleri ve Ürdün’den yetkililer Mısır’ın önerisini bu hafta Riyad’da yapılacak bir toplantıda tartışacak ve ardından bu ayın sonundaki Arap zirvesine sunacaklar.

Mısırlı yetkililer, Mısır’ın planının Filistinlileri Gazze’den çıkarmadan beş yıla kadar sürecek üç aşamalı bir yeniden inşa süreci öngördüğünü söyledi.

Plan, ilk altı aylık “erken toparlanma dönemi” boyunca Filistinlilerin yerleştirilmesi için Gazze içinde üç “güvenli bölge” belirliyor. Bu bölgeler konteyner evler, barınaklarla donatılacak ve insani yardım akışı sağlanacak.

20’den fazla Mısırlı ve uluslararası firma enkazın kaldırılmasında ve şeridin altyapısının yeniden inşasında görev alacak. Yetkililer, yeniden inşanın Gazze halkına on binlerce iş imkanı sağlayacağını söyledi.

(euronews)