Trump’ın planı, Gazze halkını Ürdün ve Mısır’a sürmek

In Güncel
26 Ocak 2025
iktibas-

ABD Başkanı Trump, Gazze’yi “sadece temizlemek” istediğini belirterek, Mısır ve Ürdün’ü kıyı şeridindeki Filistinlileri daha fazla kabul etmeye çağırdı. Trump, İsrail’e yönelik 2 bin kiloluk bombaların İsrail’e gönderim engelini de kaldırılacağını duyururken, ‘yer değiştirmenin’ geçici veya uzun vadeli olabileceğini söylüyor.

Cumartesi günü Air Force One uçağında gazetecilere konuşan Trump, günün erken saatlerinde Ürdün Kralı 2. Abdullah ile bir telefon görüşmesi yaptığını ve Pazar günü ilerleyen saatlerde Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi ile görüşeceğini söyledi. Trump, “Mısır’ın insanları almasını isterim,” dedi. “Muhtemelen bir buçuk milyon kişiden bahsediyorsunuz ve biz sadece her şeyi temizleyip ‘Biliyorsunuz, bitti’ diyoruz.”

Trump, Ürdün’ü Filistinli mültecileri başarıyla kabul ettiği için tebrik ettiğini ve krala, “Daha fazlasını üstlenmenizi çok isterim, çünkü şu anda Gazze Şeridi’nin tamamına bakıyorum ve bir karmaşa var. Gerçekten bir karmaşa.” dediğini söyledi.

İsrail’in Gazze’deki soykırımı, Gazze’deki 2,3 milyon insanın neredeyse tamamını yerinden etti, bazıları birden fazla kez. Trump, Gazze sakinlerinin “geçici veya uzun vadeli” olarak taşınabileceğini söyledi, “Şu an tam anlamıyla bir yıkım alanı, neredeyse her şey yıkılmış ve insanlar orada ölüyor” dedi. Trump, “Bu yüzden Arap ülkeleriyle ilişki kurup, belki bir değişiklik olsun diye barış içinde yaşayabilecekleri farklı bir yerde konut inşa etmeyi tercih ederim.” ifadesini kullandı.

Abdullah el Arian: Ciddiye alınmaz

Ancak Katar’daki Georgetown Üniversitesi’nde tarih doçenti olan Abdullah El-Arian, El Cezire’ye yaptığı açıklamada, İsrailli yetkililerin “savaşın daha başlarında” mümkün olduğunca Filistin topraklarının “etnik temizliğini” yapacaklarını belirttiğini söyledi. “Bu plan birçok nedenden ötürü başarısız oldu. Bunlardan biri, o dönemde kendilerine başvurulan Arap liderlerinin ek bir Filistinli mülteci nüfusunu kabul etmeyi reddetmeleriydi. Bunun bir nedeni de özellikle Mısır’da siyasi olarak uygulanabilir olmamasıydı. Mısır, Gazze’den Filistinlilere yönelik kitlesel etnik temizlik için olası bir hedef olarak görülüyordu.”

El-Arian, Filistinlilerin kendilerinin Trump’ın böyle bir teklifiyle ilgilenmeyeceğini söyledi. “Evlerini terk etmenin ne anlama geldiğini ve Filistinli mültecilerin statüsünün son 70 yıldır nasıl göründüğünü çok iyi biliyorlar,” dedi ve ABD başkanının sözlerinin “ciddiye alınmaması gerektiğini” ekledi.

Bu arada, aşırı sağcı İsrail Maliye Bakanı Bezalel Smotrich, Trump’ın Gazze sakinlerinin Mısır ve Ürdün’e taşınması fikrini memnuniyetle karşıladı. Smotrich açıklamasında “Onlara daha iyi bir hayata başlamak için başka yerler bulmalarına yardımcı olma fikri harika bir fikir. Yıllarca terörizmi yücelttikten sonra, başka yerlerde yeni ve iyi hayatlar kurabilecekler,” dedi, “Sadece alışılmışın dışında, yeni çözümlerle düşünmek barış ve güvenlik çözümünü getirecektir” diye ilave etti. Smotrich, “Tanrı’nın yardımıyla başbakan ve kabine ile birlikte bu planın en kısa sürede uygulanmasını sağlayacak operasyonel bir planın olmasını sağlayacağım” ifadesini kullandı.

Filistinliler için, onları Gazze’den çıkarma girişimi, “Nakba” veya felaket olarak adlandırdıkları, 1948’de İsrail devletinin kurulması sırasında Filistinlilerin toplu olarak yerlerinden edilmesinin karanlık anılarını canlandıracaktır.

Mısır daha önce Filistinlilerin Gazze’den Sina çölüne “zorla yerlerinden edilmesi” konusunda uyarıda bulunmuş, Sisi’nin bu durumun Mısır’ın 1979’da İsrail ile imzaladığı barış anlaşmasını tehlikeye atabileceğini söylemişti.

Birleşmiş Milletler’e göre Ürdün halihazırda yaklaşık 2,3 milyon kayıtlı Filistinli mülteciye ev sahipliği yapıyor.

2.000 poundluk bombalar gönderiliyor

İsrail’in Filistin bölgesine karşı 15 ay süren savaşı 47.000’den fazla insanı öldürdü, ancak bölge sakinleri ve aktivistler gerçek can kaybının çok daha yüksek olabileceğini söylüyor. Durmak bilmeyen bombalamalar ayrıca bölgenin çoğunu harabeye çevirdi ve Birleşmiş Milletler yeniden yapılanmanın yıllar alacağını tahmin ediyor. Ancak Trump, selefinin İsrail’e 2.000 pound (907 kg) bomba gönderme konusundaki yetkisini sonlandırdığını da söyledi. Trump bombalar hakkında “Bugün onları serbest bıraktık,” dedi. “Uzun zamandır onları bekliyorlardı.” Trump, bu bombalara yönelik yasağı neden kaldırdığı sorulduğunda, “Çünkü onları satın aldılar” yanıtını verdi.

O dönemki Başkan Joe Biden, sivil halk üzerinde yaratabileceği etkiler konusundaki endişeler gerekçesiyle söz konusu bombaların teslimatını ertelemişti.

Savunma Alternatifleri Projesi’ne (PDA) göre, 2.000 pound ağırlığındaki bir bombanın imha yarıçapı 35 metredir (115 fit).

ABD, tarihsel olarak İsrail’e önemli miktarda dış yardımda bulunmuştur; ABD Uluslararası Yardım Ajansı’nın (USAID) verilerine göre, 1946-2023 yılları arasında toplam 297 milyar dolar (enflasyona göre ayarlanmış) yardım yapılmış olup, bunun 216 milyar doları askeri yardım, 81 milyar doları ise ekonomik yardımdır. İsrail, kuruluşundan bu yana ABD’den en fazla yardım alan ülke konumunda.

Gazze’de bir hafta önce yürürlüğe giren ateşkes kapsamında İsrail’deki bazı tutsaklar, İsrail’in elindeki Filistinli tutuklularla takas edilerek serbest bırakıldı.

Kaynak: Al Jazeera ve haber ajansları