Sudan halkının savaş sebebiyle çok acı çektiğini anlatan Cabir, bir başbakanın ataması için çalışmaların devam ettiğinin altını çizdi.

Devrimler sonrası iktidar askerlerde

Cabir, Sudan halkının 1964’te ve 1985’te “başarılı devrimler” yaptığını ve bu devrimler sonrasında ülkeyi yönetmeye başlayan askeri kurumun, 1 yıl içinde demokratik seçimleri düzenlediğini anlattı.

Sudan’da Aralık 2018’de halkın 30 yıllık Ömer el-Beşir’in iktidarına karşı ayaklandığını ve Nisan 2019’da askeri konsey olarak iktidarı ele aldığını belirten Cabir, ülkede önceki devrimlerde olduğu gibi bir geçiş dönemi başlatmayı ve 2 yıl içinde seçim düzenlenmesini planladıklarını söyledi.

Cabir, “Bu devrimde farklı bir şey vardı. Ordu ile halk arasında nefret yaratmak için Sudan dışından sistematik bir programdan beslenen güçler vardı ve silahlı kuvvetlere yönelik itibar suikastı yapılıyordu.” diye konuştu.

Ülkede son 5 yıldır istikrar yakalanamadı

Geçiş döneminin iki yıl olması kararının derin istişareler sonucunda alındığını ve siyasi partilerin ve ülkenin seçime hazırlanması için iyi bir süre olduğunu düşündüklerini aktaran Cabir, uzun süredir Sudan dışında olan, ülkeyi ve halkını tanımayan Abdullah Hamduk’un sivil başbakan olarak atandığını ifade etti.

Egemenlik Konseyi Üyesi Cabir, iki yılın sonunda geçiş döneminin de bitmesiyle tek bir ordunun olacağı konusunda anlaştıklarını dile getirerek “Bu konu isyancı milisleri (HDK) tatmin etmedi. Hem onlar hem bazı siyasi güçler, seçim olmadan en uzun süre iktidarda kalmak istiyordu.” değerlendirmesinde bulundu.

Aralık 2022’de askerler ve siviller arasında imzalanan Çerçeve Anlaşma ile ilgili Cabir, şunları kaydetti:

“Çerçeve Anlaşma’nın üç ekseni vardı: Siyasi, güvenlik ve ekonomik ekseni. Ekonomik ve siyasi ekseninde hiçbir sorunumuz yoktu ama güvenlik ekseninde bazı sorunlarımız vardı. İki yıllık geçiş döneminin bitiminden sonra tek orduya sahip olma taahhüdü. HDK ve anlaştığı bazı siyasi güçlerin, HDK’nin 10 yıl için orduya paralel kalması yönünde düşünceleri vardı. Elbette ülke açısından bu tehlikeli bir şey.”

‘Silahlı kuvvetler kendini savunuyordu’

Cabir, çatışmaların başlamasıyla ilgili, “15 Nisan 2023’te yaşananların tanımı askeri darbedir. HDK, Hartum’a 250 bin savaşçı ve 6 bin askeri araçla saldırdı. Bu darbe 5 saat içinde bastırıldı. Sonrasında milisler camilere, kiliselere, yüksek binalara ve sivil tesislere konuşlanmak, ana yolları kapatmak ve keskin nişancılarını yerleştirmek suretiyle B planına geçti. Onlar saldırıyor silahlı kuvvetler ise kendini savunuyordu.” ifadelerini kullandı.

İki taraf arasında Suudi Arabistan’ın Cidde kentinde bir anlaşmaya varıldığını anımsatan Cabir, HDK’nin imzaladığı anlaşmayı yerine getirmediğini ileri sürdü.

Cabir, HDK’nin, ülkedeki hapishaneleri açtığını ve mahkumları savaşmak için kullandığını, ayrıca diğer Afrika ülkelerinden paralı savaşçılar getirdiğini belirtti.

Savaşın çok kötü bir insani durum ve büyük bir yıkım yarattığına işaret eden Koramiral Cabir, “HDK’nin hiçbir siyasi amaç ya da programı yok. Tek amaçları iktidarı ele geçirmekti. Demokrasiyi getireceklerini iddia ettiler ama demokrasiyi silahla getirmek kabul edilemez.” diye konuştu.

Darbe ve iç savaş

Ekonomik huzursuzluk Aralık 2018’de halk hareketi başlattı. Nisan 2019’da Silahlı Kuvvetler darbe ile yönetime el koydu. İdareyi eline alan Egemenlik Konseyi, defalarca başbakan olarak Hamduk’u atamasına karşın Hamduk yetkisini kullanamadığı için görevi bıraktı. 2020 yılında, ülkedeki 30 yıllık İslami yönetimi sona erdirerek laik yönetim tarzını yürürlüğe sokan imzayı başbakan Hamduk attı.

Öte yandan Hızlı Destek Kuvvetleri de Silahlı Kuvvetler bünyesine girmeyi reddetti. 15 Nisan 2023’te Silahlı Kuvvetlerin HDK mevzilerine saldırısı ile iç savaş başladı. ABD liderliğinde uzlaştırma çabaları sonuçsuz kaldı.