ABD’de düzenlenen BM Genel Kurulu için toplanan G20 üyeleri Dışişleri Bakanları, burada kendi aralarında bir toplantı gerçekleştirdi. Burada konuşan Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi, “küresel yönetim eylem çağrısı” olarak adlandırdığı önerileri dile getirdi.

Gelişmekte olan ülkelere BM’nin Güvenlik Konseyi gibi kilit organlarda daha fazla temsil ve söz hakkı verilmesi gerektiğini ifade eden Çinli Bakan, “G20 üyeleri BM reformunun destekçisi olmalı; ‘seçici’ değil ‘gerçek’ çok taraflılığı savunmalı.” dedi.

Bakan Vang Yi, çığır açıcı yapay zeka teknolojisinin küresel yönetiminde BM’nin merkezi rol üstlenmesi gerektiğini savunarak, Çin’in, BM çerçevesinde bir yapay zeka yönetim mekanizması kurulmasını ve BM Genel Kurulu’nun yapay zekada uluslararası işbirliğini ve kapasite geliştirmeyi hedefleyen kararının hayata geçirilmesine yönelik adımları destekleyeceğini bildirdi.

G20 ülkelerinin küresel ekonomik ve mali yönetim reformun destekçisi olması gerektiğine işaret eden Vang Yi, “Makro ekonomik politika koordinasyonunu güçlendirmeli, büyük ekonomilerin yaptığı uyarlamaların negatif etkilerini azaltmalıyız.” ifadesini kullandı.

Vang Yi, küresel mali mimarinin reformu için Dünya Bankasının hisse payını gözden geçirmesini, Uluslararası Para Fonunun (IMF) ise yeni bir kota formülü belirleme sürecini tamamlaması gerektiğine dikkati çekti.

“Yüksek çitli küçük bahçe’ anlayışına karşı çıkmalıyız”

BM’nin Gelecek Zirvesi’nde kabul edilen Küresel Dijital İlkeler Sözleşmesi’nin hayata geçirilmesinin öneminin altını çizen Çinli Bakan, Kuzey ile Güney ülkeleri arasındaki dijital uçurumun giderilmesi gerektiğini vurguladı.

Vang Yi, G20 ülkelerinin küresel ticaret yönetimi reformunun da öncüsü olması gerektiğine işaret ederek, “G20, kuruluşundaki açık dünya ekonomisi idealine bağlı kalmalı, ticaretin serbestleşmesi ve kolaylaştırılması için çalışmalı, korumacılığın her türüne, ‘yüksek çitli küçük bahçe’ anlayışına karşı çıkmalı.” değerlendirmesinde bulundu.

Sanayi ve tedarik zincirlerinin sürekliliğini, akışkanlığını koruması gerektiğini dile getiren Vang Yi, Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) kurallarına aykırı, ayrımcı ve dışlayıcı tedbirlere karşı çıkması gerektiğini vurguladı.

Vang Yi, G20 ülkelerinin, BM 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri yönünde çalışması ve daha kapsayıcı ve daha dirençli, herkese faydalı bir kalkınmayı hedeflemesi, küresel kalkınma ortaklıklarını çoğaltıp kaynakları seferber ederek ülkelerin kalkınma stratejileri arasında daha fazla sinerji yaratması gerektiğini kaydetti.

Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’in 3 yıl önce “Küresel Kalkınma Girişimi” fikrini ortaya atmasından bu yana yüzden fazla ülke ve uluslararası organizasyonun buna destek verdiğini belirten Vang, 80’den fazla ülkenin girişimin dost ülkeler grubuna katıldığını, bu çerçevede farklı taraflarla 1100’den fazla projede işbirliği yapıldığını aktardı.

Ukrayna ve Gazze

Vang, barış ve güvenliğin dünya halklarının ortak beklentisi olduğuna işaret ederek, Çin’in, Ukrayna Savaşı’nda cephenin genişletilmesine, çatışmanın tırmandırılmasına ve hangi taraftan gelirse gelsin tüm provokasyonlara karşı olduğuna, uluslararası toplumun gerilimi düşürecek ve barış görüşmelerini yeniden başlatacak koşulları oluşturması gerektiğine dikkati çekti.

Gazze krizinin adalet ve vicdan için sınama niteliğinde olduğunu dile getiren Vang, acil önceliğin kapsamlı ve sürdürülebilir bir ateşkese varılması, insani durumun iyileştirilmesi, iki devletli çözümün uygulanması ve Filistin’in BM’ye tam üyeliğini kabul edilmesi olduğunun altını çizdi.

Vang, Çin’in eşit ve düzen içinde çok kutuplu bir dünya ile karşılıklı faydaya dayalı kapsayıcı bir ekonomik küreselleşme için G20 ülkeleriyle birlikte çalışmaya hazır olduğunu vurgulayarak sözlerini noktaladı.

G20 üyeleri arasında, BM’de veto hakkı bulunan devletler (ABD, İngiltere, Fransa, Çin, Rusya) ile G7 üyeleri (ABD, İngiltere, Fransa, Almanya, Japonya, Kanada, İtalya) yanında diğer gelişmekte olan devletler (Rusya, Türkiye, Brezilya, Endonezya, Hindistan, Avustralya, Suudi Arabistan, Güney Kore, Güney Afrika, Meksika, Arjantin) bulunuyor. Avrupa Birliği ise tüm toplantılarda yer alıyor.