Anlaşma ile öncelikle iki ülke arasında işbirliği temelinin güçlendirilmesi hedeflendi

27 Aralık 2022 tarinde yapılan duyuru ile, Edirne Belediyesi ile İsrail’in Bat-Yam şehirleri arasında Kardeş Şehir Anlaşması imzalandığı bildirilmişti.

Edirne Belediye Başkanı Recep Gürkan, İsrail’in Bat-Yam şehri ile Edirne arasında geçmişten günümüze uzanan kültürel bağların olduğunu savunmuş, “Bu anlaşma ile öncelikle iki ülke arasında işbirliği temelinin güçlendirilmesi ve iki şehir arasında turizm, kültür, sosyal, ticaret, ekonomi ve çevre gibi alanlarda işbirliğinin desteklenmesini amaçlıyoruz” demişti.

2022 Mart ayında Edirne Belediye Başkanı Recep Gürkan ve beraberindeki bir heyetin İsrail’e gitmesi ve burada dostluk ve işbirliği mutabakatı imzalamasının ardından, 27 Aralık 2022’de ise İsrail’in Bat-Yam Belediye Başkanı Tzvika Brot ve beraberindeki heyet Edirne’de, iki şehir arasında kardeş şehir anlaşması imzalamak için bir araya gelmişti.

Siyonist heyetinde Bat-Yam Belediye Başkanı Tzvika Brot, Eğitim ve Kültürden Sorumlu Başkan Yardımcısı Eli Yariv, Operasyonlar ve Şehir Gelişiminden Sorumlu Başkan Yardımcısı Yehuda Harosh, Eğitim ve Özel İhtiyaçlardan Sorumlu Belediye Meclis Üyesi Tal Assayag, Toplum Sağlığından Sorumlu Belediye Meclis Üyesi Inbal Yakov Fallach, Topluluklardan Sorumlu Belediye Meclis Üyesi Anastasia Saar Shevchuk, Özel Kalem Müdürü, Noam Lanzberg, İsrail’deki Türkler Birliği Başkan Vekili Avraham Sinik, İsrail’deki Türkler Birliği Başkanı Ovi Gulersen Roditi, İsrail’deki Türkler Birliği Başkan Yardımcısı Eti Granit, İsrail’deki Türkler Birliği Üyesi Shemi Barokas, Göçmenlerden Sorumlu Belediye Meclis Üyesi Irina Genina, 500.Yıl Vakfı ve Sefarad Kültürü Araştırma Derneği Başkanı Silvyo Ovadya, Türk Yahudi Toplumu Eşbaşkanı İzak İbrahimzadeh yer almıştı.

Edirne Belediye Başkanı Recep Gürkan, İsrail’den gelen heyeti Edirne Belediyesi Atatürk Kültür Merkezi ve Belediye Konservatuvarı’nda ağırlamış, heyeti Edirne’de ağırlamaktan duyduğu memnuniyeti dile getirerek, “Bat-Yam Belediye Başkanı Tzvika Brot ile sizleri burada görmek bizim için kardeşlerimizi görmekle eş değer. Edirne, 8 bin 300 yıllık tarihi ile tüm inançların, tüm milletlerin bir arada özgürce ve birbirine saygı göstererek yaşadığı bir şehir. Bu şehrin her yerinde, ayak bastığınız her sokağında Müslümanların, Yahudilerin, Hristiyanların ayak izlerini görürsünüz. Ben hep çok şanslı olduğumu düşünürüm. Çünkü böyle bir şehirde yaşıyorum ve bu şehrin Belediye Başkanıyım. Edirne, 3 semavi dinin kültürlerinin bir araya geçtiği ve bir arada yaşadığı bir şehir” ifadelerini kullanmıştı.

İnsanların çok farklı nedenlerle doğduğu şehri bırakmak zorunda kalabileceğini ifade eden CHP’li Başkan Recep Gürkan, “Ama bu onların köklerini değiştirmez. Bu onların kalbindeki şehri, toprağı değiştirmez, geçmişe bağlılığını değiştirmez. Tekrardan hoş geldiniz. Bizleri görmekten çok mutluyuz” şeklinde konuşmuştu.

İsrail’in Bat-Yam Belediye Başkanı Tzvika Brot ise, Edirne’de olmaktan çok mutlu olduklarını, kendilerini evlerinde gibi hissettiklerini belirterek Recep Gürkan’a teşekkür etmişti. İsrail için çok önemli isimlerin Edirne’de doğduğunu belirten Tzvika Brot, Edirne’nin kendileri için çok önemli olduğunu söylemişti. Geleceğe bakmak için önce tarihe bakmak gerektiğini belirten Tzvika Brot, “Bu anlaşma ile ekonomi, kültürel, eğitim ve sosyal alanda çok önemli işbirliklerine imza atacağız. Sizin de eğitimde çok güçlü olduğunuzu biliyoruz. Bir dahaki gelişinizde sizleri Bat-Yam’daki ileri derecedeki okullarda misafir etmek isteriz. Sizlerden de eğitim konusunda bazı şeyleri öğrenmek isteriz. Bat-Yam’da yaşayan Türk Yahudi halkını da bu aramızdaki bağı güçlendirmek için çok yardımcı oldular ve yardımcı olmaya devam edeceklerdir” demişti.

Bat-Yam’da Mustafa Kemal Atatürk’ün adını taşıdığı bir parkın olduğunu da vurgulayan siyonist başkan, bunun iki ülke arasındaki ilişkilerin ne kadar güçlü olduğunu gösterdiğini savunmuş, “Biz kardeş şehir anlaşmasını imzalarken, sadece iki şehir arasında bir anlaşma imzalamıyor, iki ayrı toplumu da birleştiriyor ve ilişkilerini güçlendiriyoruz. Siz bu şehirde büyük bir atılım başlattığınız biz de bunu görmekten dolayı çok mutluyuz” demişti.

Daha sonra Recep Gürkan ile Tzvika Brot ile iki belediye arasında oluşturulan Kardeş Şehir Anlaşması’nı imzalamıştı.

Anlaşma dün iptal edildi

Edirne Belediye Meclisi ağustos ayı toplantısı, CHP’li Belediye Başkanı Filiz Gencan Akın başkanlığında Belediye Meclis Salonunda yapıldı. Gündeme ilişkin maddenin görüşülerek karara bağlandığı toplantıda, İsrail’in Bat-Yam Belediyesi ile imzalanan “Kardeş Şehir Anlaşması” da iptal edildi. Böylece, 7 Ekim sonrası başlayan İsrail katliamlarının 10. ayında anlaşma ortadan kaldırılmış oldu.

Belediye Başkanı Filiz Gencan Akın, Bat-Yam’ın, daha önce Edirne’de yaşamış Yahudilerin bulunduğu özel bir şehir olduğunu söyledi. Kardeş Şehir Anlaşması’nın, eski komşularla gönül bağını devam ettirmek maksadıyla imzalandığını savunan Akın, şöyle devam etti:

“Geldiğimiz noktada tabii ki hiçbirimiz İsrail’in Filistin’e karşı uyguladığı katliamı kabul etmiyoruz ve bütün dünyada tüm vicdanlı insanları üzen, vicdanını sızlatan bu olay karşısında biz de her zaman Filistinli vatandaşlarımızın yanlarındayız. Bu demek değildir ki İsrail’deki her bir İsrailli bu katliamın karşısında sessiz kalıyor. Onları da görüyoruz ki dünyanın birçok yerinde eylem yapıyorlar. Alınan bu yanlış kararlardan son derece mutsuzlar ve buna tepki gösteriyorlar. Dolayısıyla bizler her zaman daha önce Türkiye’de yaşamış, şehrimizde yaşamış Yahudi komşularımızla gönül bağımızı devam ettireceğiz. Onların yanında olmaya, onlarla işbirliği yapmaya devam edeceğiz. Ama geldiğimiz bu noktada hem bugüne kadar kardeş şehir anlamında bir işbirliğimiz olmadığı için ve geçirdiğimiz bu süreçlerden dolayı bu kardeş şehir ilişkimizi sonlandırıyoruz.”

Anlaşmanın iptali, meclis üyelerinin oy çokluğuyla kabul edildi.

Diğer anlaşmalar

Adana Büyükşehir Belediyesi, İsrail’in Beerşeba Belediyesi’yle 11 Ekim 2000’de yapılmış olan ‘kardeş şehir’ protokolünü 8 Şubat 2024’te iptal etti.

İzmir Büyükşehir Belediyesi, İsrail’in başkenti Tel Aviv ile 1996’da kabul edilen kardeş şehir protokolü, 16 Haziran 2024’te iptal edildi, Filistin’in Gazze şehriyle kardeş şehir olması teklifi kabul edildi. Bununla birlikte belediyenin internet sayfasında Tel Aviv halen İzmir’e kardeş şehirler arasında gösteriliyor.

Antalya Büyükşehir Belediyesi, İsrail’in Bat Yam Belediyesi’yle 26 Kasım 1997’de yapılmış olan ‘kardeş şehir’ protokolünü 12 Şubat 2024’te iptal etti.