Amerikalı akademisyen, yazar ve eski profesyonel futbolcu Jules Boykoff, Rusya’yı olimpiyatlardan meneden IOC’nin, İsrail’e olan çifte standartlı tutumunu, AA Analiz için şöyle yorumladı:

***

Filistinli Olimpik futbol antrenörü Hani al-Masdar ocak ayında Gazze’de İsrail hava saldırısı sonucu öldüğünde, Uluslararası Olimpiyat Komitesi’nin (IOC) harekete geçmesi beklenirdi. Ne de olsa Filistin Olimpiyat Komitesi [1] yıllardır IOC tarafından resmen tanınıyor. Ancak IOC’nin “insan onurunun korunmasıyla ilgili barışçıl bir toplumu teşvik etme” ve “evrensel temel etik ilkelere saygı gösterme” taahhüdüne [2] rağmen, bu tanınma herhangi bir sempatiye dönüşmedi.

IOC’nin çifte standardı

IOC’nin sessizliği bir çifte standardı ortaya koyuyor. Ne de olsa, Rusya 2 yıl önce Ukrayna’ya saldırdığında grup hemen tepki göstermiş ve Rusya’yı saldırganlığı nedeniyle kınamıştı. [3] IOC Başkan Yardımcısı John Coates, [4] “Savaş, Olimpik idealin antitezi olduğu için Rusya Federasyonu’nun eylemlerini kınıyoruz. Rusya Uluslararası Olimpiyat camiasına üye olma hakkını kaybetti. Paris 2024 Yaz Olimpiyatları’nda Rus sporcular katı uygunluk koşullarını [5] karşılaması gereken bireysel tarafsız sporcular olarak ve [6] Rus bayrağı ya da marşı olmadan yarışacaklar.” açıklamalarında bulundu.

İsrail’in Paris’e katılmasına izin verilip verilmeyeceği sorulduğunda ise IOC Başkanı Thomas Bach, [7] “Hayır, bu konuda hiçbir soru yok.” ve “Fransa’ya giden 87 İsrailli Olimpiyat sporcusu [8] İsrail bayrağı altında katılacak.” ifadelerini kullandı.

İsrail Savunma Kuvvetleri şu ana kadar yaklaşık 40 bin Filistinliyi öldürmesine rağmen, İngiliz tıp dergisi Lancet’in hesaplamalarına göre, [9] dolaylı ölümler ve enkaz altında kalan binlerce kişi göz önüne alındığında gerçek ölü sayısı 186 bine yaklaşıyor. Bu rakam Gazze’nin tüm nüfusunun neredeyse yüzde 8’ine denk geliyor. İsrail’in, Hamas’ın 7 Ekim’deki korkunç saldırısına verdiği yanıtın sadece orantısız olduğunu söylemek, büyük bir eksiklik olur. İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) kurucularından Aryeh Neier, Filistin’de yaşanan bu durumu bir soykırım olarak nitelendirdi. [10]

Açıkça ifade etmek gerekirse, Rusya’nın Ukrayna’ya saldırmasıyla İsrail’in Gazze’yi yerle bir etmesi aynı durumlar değildir. Bununla birlikte, IOC’nin Rus atletleri Paris’e “bireysel tarafsız atletler” olarak katılmaya zorlamak için belirttiği gerekçe, benzer bir standardın İsrail’e de uygulanabileceğini gösteriyor.

IOC, Rusya Olimpiyat Komitesi’ni olimpiyatlardan yasaklarken ve “bireysel tarafsız sporcu” standardını kullanırken 2 temel faktöre işaret etti. (1) Rusya, Pekin 2022 Kış Olimpiyatları ve Paralimpik Oyunları döneminde Ukrayna’ya saldırmasıyla, Birleşmiş Milletler (BM) tarafından kabul edilen ve üye devletleri oyunların devam ettiği süre zarfında savaştan kaçınmaya teşvik eden Olimpik Ateşkes’e saygısızlık etti. (2) Rusya ordusu, Ukrayna’da, “Ukrayna Ulusal Olimpiyat Komitesi’nin yetkisi altındaki bölgesel spor organizasyonlarını” içeren ve daha sonra Rusya Olimpiyat Komitesi tarafından devralınan bölgeyi ele geçirdiğinde [11] Olimpik Antlaşmayı da ihlal etti.

Olimpiyat Komitesi’nin çürümüş siyasi tarafsızlık kılıfı

İsrail’in Gazze’ye yönelik devam eden saldırıları henüz Olimpiyat Ateşkesi yürürlükteyken gerçekleşmediğinden, bu faktör tartışmalıdır. Ancak İsrail’in Filistin’in toprak bütünlüğünü ihlal ettiği açıktır. Gazze’deki tüm futbol sahaları ya yıkıldı ya da hasar gördü. [12] Gazeteci Karim Zidan’ın belirttiği gibi, İsrail, Gazze’nin ünlü Yarmuk Stadyumu’nu [13] Filistinlilerin gözaltına alındığı ve sorgulandığı bir toplama kampına dönüştürdü. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu [14] daha da ileri giderek, Gazze üzerinde süresiz askeri kontrol sağlamayı teklif etti. Tüm bunlar, Filistin Ulusal Olimpiyat Komitesi’nin “toprak bütünlüğünü açıkça ihlal ediyor” [15].

Olimpiyat Komitesi, IOC başkanının sözleriyle siyasi tarafsızlık [16] gibi boş bir kılıfın arkasına sığınıyor. Bu duruş, tarafsızlığı seçmenin çoğu zaman dolaylı olarak saldırganın yanında yer almak, güçlüleri yatıştırmak ve diğer herkesi terk etmek anlamına geldiği gerçeğini gözler önüne seriyor.

IOC’nin İsrail’e yaklaşımı, Rusya ile kıyaslandığında açıkça ikiyüzlülük kokuyor. Ancak Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanı Numan Kurtulmuş’un Washington Post muhabiri Ishaan Tharoor’a [17] söylediği gibi, bu aynı zamanda “bir tür ırkçılıktır, çünkü Filistinli kurbanları Ukraynalı kurbanlarla eşit kabul etmiyorsanız, insanlık içinde bir tür hiyerarşi yaratmak istiyorsunuz demektir.”

Aşırı sağcı Ulusal Parti’nin iktidara gelmesi halinde Olimpiyatları boykot edeceğini söyleyen ünlü Fransız-İranlı yazar Marjane Satrapi de [18] “2024’te nasıl ırkçı olabilirsiniz? Bu çok arkaik bir düşünce. IOC’nin geri adım atmaması halinde, bu tür bir “hiyerarşi” ve “arkaik düşünce” Paris Oyunları’nda tam anlamıyla sergilenecektir.” ifadesini kullandı.

[1] https://olympics.com/ioc/palestine

[2] https://stillmed.olympics.com/media/Document%20Library/OlympicOrg/General/EN-Olympic-Charter.pdf

[3] https://olympics.com/ioc/news/ioc-strongly-condemns-the-breach-of-the-olympic-truce

[4] https://www.insidethegames.biz/articles/1122576/bach-coates-russia-belarus-stance

[5] https://olympics.com/ioc/news/ain-eligibility-review-panel-established-by-ioc-eb-paris-games-time-protocol-elements-agreed-on

[6] https://olympics.com/ioc/paris-2024-individual-neutral-athletes

[7] https://apnews.com/article/paris-olympics-ioc-bach-israel-russia-8b6005213cb0e680bf533c0454ece216

[8] https://www.israelhayom.com/2024/07/09/israel-doubles-security-budget-for-2024-paris-olympic/

[9] https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(24)01169-3/fulltext

[10] https://www.bbc.co.uk/programmes/p0j1rk0c

[11] https://olympics.com/ioc/news/ioc-executive-board-suspends-russian-olympic-committee-with-immediate-effect

[12] https://www.sportspolitika.news/p/gaza-football-stadiums-israel-war

[13] https://www.sportspolitika.news/p/i-will-never-forgive-them-gaza-grieves?r=2r4z7

[14] https://www.nytimes.com/2024/02/23/world/middleeast/netanyahu-postwar-plan-gaza-palestinians-reject.html

[15] https://olympics.com/ioc/news/ioc-executive-board-suspends-russian-olympic-committee-with-immediate-effect

[16] https://www.reuters.com/lifestyle/sports/ioc-games-cannot-be-referees-political-disputes-bach-2023-03-22/

[17] https://www.washingtonpost.com/world/2024/07/10/nato-summit-ukraine-gaza/

[18] https://www.mediapart.fr/journal/france/060724/marjane-satrapi-nous-sommes-tous-chez-nous-en-france

[Jules Boykoff, Amerikalı akademisyen, yazar ve eski profesyonel futbolcudur.]