ABD Uluslararası Dini Özgürlükler Komisyonu (USCIRF) tarafından dün yayınlanan bildiri şöyle:

USCIRF, ABD Hükümetini Artan Baskılar Nedeniyle Tacikistan’a Yaptırım Uygulamaya Çağırıyor

Washington, DC – Amerika Birleşik Devletleri Uluslararası Dini Özgürlükler Komisyonu (USCIRF), ABD hükümetini Tacikistan hükümetinin giderek kötüleşen dini özgürlük ihlallerini ele almak üzere harekete geçmeye çağırıyor. 20 Haziran 2024 tarihinde Devlet Başkanı İmamali Rahman, genellikle gelenekler yasası olarak anılan 2007 tarihli “Gelenek ve Törenlerin Düzenlenmesi Hakkında” yasada yapılan değişiklikleri imzaladı. Değişiklikler, diğer önlemlerin yanı sıra, çocukların Ramazan Bayramı ve Kurban Bayramı’nda idgardak geleneğine katılmalarını yasaklıyor ve bazı dini baş örtülerinin yasaklanması olarak yorumlanan bir hüküm olan “milli kültüre yabancı” kıyafetlerin satışını, ithalatını, tanıtımını ve giyilmesini yasaklıyor. Bu yasaklar sünnet, bebeklere isim verme ritüelleri, düğünler, dini hac törenleri ve cenaze törenleri üzerindeki mevcut kısıtlamalara ek olarak getirilmiştir. ABD Dışişleri Bakanlığı 2016 yılından bu yana Tacikistan’ı haklı olarak “Özel Endişe Kaynağı Ülke” ya da CPC olarak tanımlamış, ancak bu tanımlamanın bir sonucu olarak yasal olarak zorunlu kılınan eylemlerin gerçekleştirilmesi konusunda defalarca feragatname yayınlamıştır.

USCIRF Başkan Yardımcısı Eric Ueland, “Tekrarlanan CPC tanımlamalarından etkilenmeyen Tacik hükümeti, zaten baskıcı olan 2007 gelenekleri yasasını sıkılaştırmasından da anlaşılacağı üzere, dini özgürlüğü daha da kısıtlamak için yeni yollar bulmaya devam ediyor” dedi. “Dışişleri Bakanlığı Tacikistan’ı önemli bir şekilde CPC olarak tanımlasa da, isim vermek ve utandırmanın yeterli olmadığı açıktır. Bu tanımlama ancak hedeflenen yaptırımlar ya da diğer sonuçlar gibi eylemlerle birlikte uygulanırsa etkili olacaktır.”

9 Mart 2024’te, Ramazan öncesinde, Cumhurbaşkanı Rahmon gelenekler yasasının uygulanmasını teşvik eden bir konuşma yaptı ve “yabancı” kıyafet giyen bireylerin “diğerlerinden üstün” olduklarına inandıklarını iddia etti; bu, ülkenin aşırılık yasasında “üstünlüğün” teşvik edilmesini aşırılık yanlısı bir faaliyet olarak kabul eden dile bir göndermedir. O zamandan beri hükümet yetkilileri “yabancı” kıyafetler giyenlere karşı harekete geçerek kadınları başörtülerini “Tacik” tarzında takmaya zorluyor ve bununla bağlantılı olarak erkekleri sakallarını kesmeye zorluyor. Geçtiğimiz ay yetkililerin, başlarını “Tacik” tarzında örtmeyen kadınların yerel bir hastaneye girişine izin vermediği ve onları para cezasıyla tehdit ettiği bildirildi. Benzer şekilde, Duşanbe’nin Sino ilçesindeki yetkililer “yabancı” başörtüsü takan kadınları ve sakallı erkekleri parmak izleri alınmak ve fotoğrafları çekilmek üzere zorla polis merkezine götürdü.

Komisyonun niteliği

ABD Uluslararası Dini Özgürlükler Komisyonu (USCIRF), ABD Kongresi tarafından yurtdışındaki dini özgürlükleri izlemek, analiz etmek ve raporlamak üzere kurulmuş bağımsız, iki partili bir federal hükümet kuruluşudur. USCIRF, dini zulmü caydırmak ve din veya inanç özgürlüğünü teşvik etmek gerekçesiyle Başkan, Dışişleri Bakanı ve Kongre’ye dış politika tavsiyelerinde bulunur.