15 aileyi temsil eden avukat Paul Cassel, Adalet Bakanlığı’na yazdığı mektupta “Boeing’in işlediği suç ABD tarihindeki en ölümcül şirket suçu olduğundan, 24 milyar dolardan fazla bir azami para cezası yasal açıdan makul ve açıkça uygundur” dedi.

Ocakta Alaska Havayolları’na ait bir uçuş sırasında 737 Max 9’un kapı tapasının patlamasının ardından Boeing, üretim hatasıyla ilgili bir dizi davayla karşı karşıya. Max jetleri bundan önce de 2018’de Endonezya’da ve 2019’da Etiyopya’da düşerek 346 kişinin ölümüne neden olmuştu. Bu olaylar Boeing’de süregelen güvenlik ve kalite sorunlarını gözler önüne sermişti.

2018 ve 2019’daki kazalarda hayatını kaybedenlerin aileleri, “Boeing’in askıya alınan bu fonları bağımsız bir kurumsal denetçiye ve uyum ve güvenlikle ilgili iyileştirmelere ayırması koşuluyla” bakanlığın cezanın 14 milyar ila 22 milyar dolarlık kısmını askıya alabileceğini söyledi.

Özür dileme aşaması

Bu gelişme, Boeing CEO’su David Calhoun’un Senato’daki özel bir oturumda yoğun bir sorgulamayla karşı karşıya kaldığı sırada, şirketin gelecekteki uçak güvenliğine “tam bağlı” olduğunu söyleyip kaza kurbanlarının ailelerinden özür dilemesinden bir gün sonra geldi.

Salı günü İç Güvenlik soruşturmaları alt komitesinin karşısına çıkan David Calhoun, burada üretim denetim süreçleri ve ifşacı güvenliği konularında sorgulanmıştı.

Calhoun, oturuma katılan ailelere “Boeing’deki herkes adına şahsen özür dilemek istiyorum. Kayıplarınız için çok üzgünüz. Hiçbir şey uçaklarımıza binenlerin güvenliğinden daha önemli değil” demişti: “Emniyet ve kaliteye olan sarsılmaz bağlılığımızla, kaybettiklerimizin anısını her gün onurlandırmaya çalışıyoruz.”

Aileler mektupta ayrıca Boeing’in yönetim kurulunun kendileriyle görüşmeye çağrılması ve bakanlığın “iki kaza sırasında Boeing’deki sorumlu şirket yetkilileri hakkında cezai kovuşturma başlatması” gerektiğini belirtti.

Adalet Bakanlığı ile görüşmeler

Mayısta Adalet Bakanlığı, Boeing’in 2021’de varılan ve şirketi 2018 ve 2019’daki ölümcül kazalardan kaynaklanan dolandırıcılık yapmak için komplo kurma suçlamasından koruyan ertelenmiş kovuşturma anlaşmasını ihlal ettiğine karar verdiğini açıklamıştı.

Ancak Boeing geçen hafta ABD yönetimine anlaşmayı ihlal etmediğini söylemişti. Federal savcıların Teksas’taki bir federal yargıca planlarını bildirmek için 7 Temmuz’a kadar süresi var; bu planlar bir ceza davası açmak ya da Boeing’le bir ikrar anlaşması müzakere etmek olabilir. Adalet Bakanlığı ayrıca ertelenmiş kovuşturma anlaşmasını bir yıl daha uzatabilir.

Mektupta, Senato’nun Soruşturmalar Daimi Alt Komitesine başkanlık eden ve Boeing CEO’suyla bir oturum gerçekleştiren Senatör Richard Blumenthal’ın şu sözlerine yer verildi: “Eski bir savcı olarak benim görüşüme göre, kovuşturma yapılması gerektiğine dair neredeyse ezici kanıtlar var.”

Boeing 737 MAX uçaklarının 2018 ve 2019’da Endonezya ve Etiyopya’da meydana gelen iki ölümcül kazası, en çok satan uçağın dünya çapında 20 ay süreyle yere indirilmesine yol açmıştı. İki ölümcül kaza da MCAS adlı bir güvenlik sistemiyle ilişkilendirilmişti.

(Independent Türkçe için çeviren: Çağatay Koparal)