Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, İspanya, Norveç, İrlanda ve Slovenya’nın Filistin’i devlet olarak tanımasının ve böylece Filistin’i tanıyan devlet sayısının 150’ye çıkmış olması fevkalade önemli bir husus olduğunu belirterek, “150 ülkenin devlet olarak tanıdığı bir yapının, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından behemehal tanınması fevkalade önemlidir.” dedi.

Brüksel’deki toplantılar

Fidan, Belçika’nın başkenti Brüksel’de katıldığı Filistin konulu toplantılara ilişkin basına değerlendirmede bulundu. Brüksel’de Filistin ile ilgili üç önemli toplantıya katıldıklarını belirten Fidan, Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkeler ile Filistin Temas Grubu’nun müşterek düzenlediği bu toplantıların gerçekten Filistin konusunda farkındalık yaratmak için yapılan çalışmalar açısından önemli bir toplantılar serisi olduğunu ifade etti.

Fidan, birinci toplantıda Filistin Başbakanı Muhammed Mustafa’nın bir sunum yaptığını kaydederek, Mustafa’nın özellikle Ramallah yönetiminin şu anda içinde bulunduğu mali, idari ve diğer krizleri onlarla paylaştığını dile getirdi.

Bunların zaten bildikleri konular olduğuna işaret eden Fidan, “İsrail işgali nedeniyle sürekli yokluk ve zaruret içerisinde yaşayan Filistin yönetiminin sıkıntılarını bugün bir kez daha rakamlarla ortaya koydu.” dedi.

Fidan, uluslararası toplumun Filistin davasına olan sempatisi ve desteğinin giderek yükseldiğine dikkati çekerek, bugün bu toplantılarda da bunu gördüklerini ifade etti.

Türkiye olarak özellikle Filistin konusunda söylediklerine ilişkin Fidan, “Oslo Anlaşmalarından beri Filistin yönetimine verilen uluslararası desteği takdir etmekle beraber, asıl önemli olan Filistin’e destek değil, özgürlük ve egemenliği de olan bir devlet vermektir. Filistin kendi devletini, kendi inisifiyatini ele aldığı zaman, kendi ekonomisini de muhakkak ayağa kaldıracaktır. Bu bizim temel mesajımız. Onun dışında sürekli Filistin’i sadece bir yönetim olarak bırakıp ondan egemenliği ve ekonomik inisiyatifi esirgediğiniz zaman; sadece yardımlara bağlı kalan, yardımlarla yaşayan bir siyasal entite olmasının, Filistin halkına da Filistin davasına da, Filistin yönetimine de, bölgeye de herhangi bir faydası yok. Bunun altını çizdik.” diye konuştu.

Fidan, bu görüşün herkes tarafından genel kabul gören bir görüş olduğunu kaydederek, Filistin’in giderek devletleşme sürecinin sadece çatışmaların önlenmesi açısından değil, Filistin’in kendi ayakları üzerinde durması açısından da daha önemli bir husus haline geldiğini vurguladı.

“Hem Gazze’deki hem Ramallah’taki sorunu dünya iyi biliyor”

İkinci toplantıda daha stratejik bir gündem olduğunu aktaran Fidan, Filistin’in devletleşme sürecinde pratik olarak gerçekten neler yapılabileceğini, şu anda hem Gazze’deki hem Ramallah’taki sorunu dünyanın iyi bildiğini ve çözüm yolu olarak iki devleti çözümü kabul ettikten sonra nasıl ilerleyeceklerini değerlendirdiklerini anlattı. Fidan, toplantıya katılan ülkelerle bu sorunun cevabının arandığını söyleyerek, şunları kaydetti:

“Özellikle son dört Avrupa ülkesinin Filistin’i devlet olarak tanıması, bu açıdan bizim için önemli bir merhale oldu. İspanya, Norveç, İrlanda ve Slovenya’nın Filistin’i devlet olarak tanıması ve böylece Filistin’i tanıyan devlet sayısının 150’ye çıkmış olması fevkalade önemli bir husus. Türkiye olarak bizim söylediğimiz şu: Tabii ki aslolan 150 ülkenin devlet olarak tanıdığı bir yapının, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından behemehal tanınması fevkalade önemlidir. Bu, uluslarası hukukun gereğidir ve insanlık vicdanının gereğidir. Uluslararası sistem zaten büyük bir kriz içerisinde. 150 ülkenin tanıdığı bir devlet Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nde tek bir ülkenin oyuyla tekrar reddedilirse, bu krizin hepten derinleşmesini sağlayacak ve uluslararası sistemin toptan iflasına yol açacak bir gerçeklikle karşı karşıya kalırız. Bunun altına da çizdik. Bundan sonra önemli olan, BM Güvenlik Konseyi tanımasa bile, 150 ülkenin bizim çağrımızla, Filistin’i tıpkı Türkiye’nin yaptığı gibi gerçek bir devlet muamelesi ile muhatap almasıdır.”

Fidan, büyükelçilik açılmasından karşılamaya, protokol işlemlerine, ekonomik yardımlara, ekonomik ilişkilere kadar Filistin’in işgal altında olduğunu vurgulayarak, “Filistin kendi ekonomik özgürlüğü kullanamıyor, siyasi özgürlüğünü egzersiz edemiyor. Ama bununla beraber, sembolik de olsa zaman zaman pratikte de olsa bizler, Filistin’e tam bir devlet gibi davranmalıyız ve sahip çıkmalıyız.” dedi.

‘Dünya, İsrail’in yalanına artık bir dur dedi’

1967 sınırlarının insanların hafızalarından, resmi evraklardan asla gitmemesi gerektiğinin altını çizen Fidan, “(İsrail Başbakanı Binyamin) Netahyahu yönetimi, bütün dünyaya, 67 sınırlarının yok olduğu, sadece İsrail’in var olduğu bir gerçekliği pazarlamaya çalışıyor. Dünya, 7 Ekim’den sonra bu illüzyona, bu propagandaya, bu yalana artık bir dur dedi. Artık, topluca, sistematik şekilde, yavaş yavaş, nitelikli olarak bir başkaldırı var.” ifadelerini kullandı.

Fidan, Türkiye olarak müttefiklerle ve diğer ülkelerle beraber bu başkaldırının oldukça profesyonel, oldukça sistemli bir şekilde ilerletilmesi konusunda ellerinden geleni yaptıklarını aktararak, “Bu hafta Temas Grubu olarak İspanya’yı ziyaret edeceğiz. İspanya’yı tebrik edeceğiz.” diye konuştu.

Ziyarette İspanya ile beraber bütün dünyaya Filistin’in devletleşmesi hususunda anlamlı bir mesaj verme fırsatları olacağına işaret ederek, “Türkiye olarak Filistin’in devletleşmesi Orta Doğu’ya barış gelmesi için elimizden gelen çabayı yılmadan usanmadan göstermeye devam edeceğiz.” dedi.

Toplantılarda aktarılan mesajlar

Diplomatik kaynaklardan edinilen bilgiye göre, Bakan Fidan, Brüksel’de Filistin konusundaki temasları çerçevesinde düzenlenen “Uluslararası Ortaklar Toplantısı” ve “Filistin’in Tanınması Meselesi Dahil İki Devletli Çözümün Uygulanması” toplantısında mesajlar aktardı.

İlk toplantıda, Filistin’e yönelik yardımlarını sürdüren ülke ve kurumlar bir araya geldi ve toplantıda Filistin Başbakanı Muhammed Mustafa, hükümetinin öncelikleri ve planları hakkında sunum yaptı, beklentilerini uluslararası ortakların dikkatine sundu.

İkinci toplantıda da İsrail-Filistin meselesine siyasi çözüm bulunmasına ve iki devletli çözüm temelinde Filistin Devleti’nin teşkiline yönelik çabalar ele alındı. Toplantıda, Türkiye de bazı mesajlar verdi.

Bakan Fidan, İsrail’in, Filistin’in gelirlerini dondurmasının Filistin Yönetimi’ni baskı altında tutma yollarından biri olduğuna, bu yüzden, Filistin Yönetimi’nin sürdürülebilir finansmanının sağlanması gerektiğine işaret etti.

İsrail’in, Binyamin Netanyahu’nun fundamentalist hükümeti yönetiminde Filistinlileri yok etme ve ortadan kaldırma planlarını her ne pahasına olursa olsun tamamlamaya kararlı olduğunun altını çizen Fidan, bu acımasız imha planının, Gazze’den Batı Şeria’ya ve Doğu Kudüs’e doğru ilerlediğini aktardı.

Fidan, Oslo Anlaşması’ndan bu yana Filistin için sarf edilen tüm çabaların takdir edildiğini belirterek, bugüne kadar benimsenen yaklaşımda ısrarcı olunması halinde farklı bir sonuç alınamayacağını dile getirdi.

Filistinlilere yardım adı altında yapılanları işkence altındaki bir insanın serumla zar zor hayatta tutulmasına benzeten Fidan, Oslo’dan bu yana uluslararası toplumun Filistin’i bir “hükümet” olarak değil de bir “yönetim” olarak adlandırmayı tercih ettiğini hatırlattı. Fidan, bunun bile başlı başına dengesizliğin acı bir göstergesi olduğunu ve İsrail işgalinin devamına yol açtığını ifade etti.

Tüm bunların üstesinden gelmek için Filistin’in tam teşekküllü bir devlet olarak faaliyet göstermesine izin verilmesi gerektiği mesajını aktaran Fidan, Filistin’in kendi sistemini yürütmek için kendi kurumlarına sahip olması gerektiğinin altını çizdi.

Hakan Fidan, daha fazla ülkenin Filistin Devleti’ni tanıması için çabaların artırılması ve Filistin’in tanınması için İsraillilerin Filistinlilerle görüşmesinin beklenmemesi gerektiğini kaydetti. Bakan Fidan, tanımayı ertelemenin, sorunu çözmeyeceğine, bunun sadece İsrail’e daha fazla zaman kazandıracağına da dikkati çekti.