“Gazze’deki tarihin en yoğun bombalama kampanyası 2. Dünya Savaşı’nın ötesinde bir seviyede.”

AB Yüksek Temsilcisi Joseph Borrell tarafından yapılan bu açıklama, Gazze’deki yıkımın büyüklüğünü gözler önüne seriyor. İsrail’in 9 haftadır süren bombardırmanı Gazze’nin büyük bir kesiminde yerleşim yeri bırakmadı. Borrell’in bu saldırıyı 2. Dünya Savaşı ile kıyaslaması da bu yüzden.

2. Dünya Savaşı sırasında Müttefik Devletler’in Alman şehirlerine uyguladığı bombardımanın neden olduğu hasar da oldukça çarpıcıydı. Öyle ki, seneler süren saldırılarda Almanya’nın üç şehri büyük zarar görmüştü.

Alman şehirleri harabeye dönmüştü

O şehirlerden biri Dresden’di. Özellikle yoğun bir kültür ve tarih merkezi olan Dresden, büyük ölçüde tahrip olmuştu. Bombardımanın sonucunda şehirde binlerce sivil ölmüştü.

Hamburg ise “Operation Gomorrah” olarak adlandırılan bir dizi saldırıya maruz kalmıştı. Temmuz ve Ağustos 1943’te gerçekleşen hava saldırıları, büyük yangınlara neden olmuş ve şehirde geniş çaplı yıkıma yol açmıştı. Binlerce sivil hayatını kaybetmişti.

Köln de Müttefikler tarafından sık sık bombalanan bir şehirdi. Bombardımanlar, şehrin altyapısına ve endüstrisine ağır hasar vermişti.

Buna göre, 6 yıl süren 2. Dünya Savaşı’nda bombardımanlara maruz kalan Hamburg yüzde 75, Köln yüzde 61, Dresden ise yüzde 59 oranında yıkıma uğradı. İsrail’in 9 haftadır bombaladığı Gazze’deki yıkım ise yüzde 68 oranına ulaştı.

“Gazze en ağır bombalanan yerlerden biri olacak”

Financial Times’ın haberinde, Gazze’deki yıkım bu şehirlerin maruz kaldığı saldırılarla kıyaslandı. Kentsel alanlardaki hasara ilişkin tahminlere atıfta bulunulan haberde, Kuzey Gazze’nin kısa bir sürede yok edilmesinin, 2. Dünya Savaşı sırasında Alman şehirlerine yıllarca süren halı bombardımanının neden olduğu yıkıma yaklaştığını söylüyor.

Ayrıca haberde, ABD’li askeri tarihçi ve 20. yüzyıl bombalama kampanyalarına ilişkin dönüm noktası niteliğindeki bir araştırmaolarak adlandırılan “Bombing to Win”in yazarı Robert Pape’ın dikkat çekici bir değerlendirmesi yer alıyor.

“Dresden, Hamburg, Köln… Dünyanın şimdiye kadarki en ağır bombalamalarından bazıları yer adlarıyla anılıyor. Gazze aynı zamanda tarihin en ağır konvansiyonel bombalama kampanyalarından birini ifade eden bir yer adı olarak anılacak.”

“Gazze’deki binaların yüzde 60’ından fazlası zarar gördü”

CUNY Lisansüstü Merkezi’nden Corey Scher ve Oregon Eyalet Üniversitesi’nden Jamon Van Den Hoek tarafından yapılan uyduradar verilerinin analizine göre, 4 Aralık itibarıyla Gazze’nin kuzeyindeki binaların yüzde 60’ından fazlasının ciddi şekilde hasar gördüğü belirtiliyor.

Bu oran bazı bölgelerde binaların yüzde 70’ine kadar çıkıyor. Yapının en az yarısının hasar gördüğü binaları da hesaba katan tahmine göre, Gazze’nin tamamında 82 bin 600 ile 105 bin 300 arasında bina harabeye döndü.

İşte bu yıkımın kıyaslandığında haberde, ABD’li askeri tarihçi Pape’e göre, 1943 ile 1945 arasındaki iki yıllık sürede, Müttefiklerin 61 büyük Alman şehrini bombalaması kentsel alanların tahminen yüzde 50’sini yerle bir etti.

1954 tarihli bir ABD askeri incelemesine göre, Dresden’e 7 bin 100 ton Müttefik mühimmatının atıldığı, endüstriyel olmayan binaların yüzde 56’sı ile evlerin yarısına ciddi hasar verdiği ve yaklaşık 25 bin kişinin ölümüne yol açtığı tahmin ediliyor.

Öte yandan, Gazze’deki yıkımın bu kadar büyük olmasının bir nedeni olarak da İsrail’in kullandığı mühimmatlar gösteriliyor. İsrail’in bombalamalarının hızı ve yoğunluğunun yanı sıra, yıkımın bu denli büyük olmasının ve sivil kaybının yüksek olmasının sebebi olarak gevşetilmiş hedefleme kuralları olduğu da vurgulanıyor.

(TRT Haber, Financial Times)