KDP Binası

Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’ne (IKBY) bağlı Peşmerge güçleri, 2014’te terör örgütü DEAŞ’ın ortaya çıkmasından sonra Irak ordusunun Kerkük’te boşalttığı üslere konuşlanmaya başlamış ve 3 yıl boyunca kentte denetimi fiilen ele almıştı.

IKBY’nin 25 Eylül 2017’de düzenlediği sözde “bağımsızlık referandumu” ve Kerkük’ü ilhak girişiminin ardından, merkezi hükümete bağlı güçler 16 Ekim 2017’de Kerkük’e girerek kentteki Peşmerge varlığına son vermişti.

Irak ordusu KDP binasını boşaltıp Kerkük Operasyonlar Komutanlığı karargahı yapmıştı.

KDP, söz konusu binanın daha önce kendileri tarafından kullanıldığını ve yeniden kendilerine verilmesi gerektiğini belirtiyor.

Protestolar 25 Ağustos’ta başladı

Binanın Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani’nin talimatıyla boşaltılarak KDP’ye devredilme hazırlıkları yapıldığı iddialarına karşı başlatılan protestolar, 25 Ağustos’tan beri devam ediyor.

Karargah önündeki gösterilere Kerkük’teki Sünni Arap Aşiretleri, Türkmenlerden farklı gruplar ve Kays el-Hazali liderliğindeki Asayib Ehlilhak Hareketi taraftarından bazı kişiler destek veriyor.

Öte yandan Kürtlerin yoğun yaşadığı Rahimava bölgesinde toplananlar da karşı gösteri düzenledi.

Ordunun kullandığı binanın KDP’ye verilmesi gerektiğini savunan göstericilerin, karargah önünde Arap ve Türkmenlerce sürdürülen eylem alanına yaklaşması üzerine güvenlik güçleri havaya ateş açmış, olay yerinden dumanların yükseldiği ve ambulansların da bölgeye sevk edildiği görülmüştü.

Kerkük’te KDP destekçileri kapatılan Kerkük-Erbil yolunun açılması için gösteri düzenlemişti. Kentte yaşanan olaylarda göstericiler arasında ölü ve yaralılar olmuştu.

AA muhabirine açıklamalarda bulunan Kerkük Polis Müdürlüğü Basın Sorumlusu Amir Nuri, daha önce 1 olan ölü sayısının 3’e, 6 olan yaralı sayısının ise 9’a yükseldiğini söyledi.

Sudani’den karşı operasyon talimatı

Irak Başbakanı ve Silahlı Kuvvetler Komutanı Sözcüsü Yahya Resul’ün yaptığı yazılı açıklamaya göre, Başbakan Sudani, Kerkük’te yaşanan protestolara karşı sokağa çıkma yasağının ilan edilmesini istedi.

Karar geri alındı

Irak’ta Kerkük Valisi Rakan Said el-Cuburi, kentteki Ortak Operasyonlar Komutanlığı güçlerinin kullandığı binanın Kürdistan Demokrat Partisi’ne (KDP) teslim edilmesi kararının ertelendiğini ve göstericilerin protestolarına son verildiğini duyurdu.

Vali Cuburi, sosyal medya hesabı “Facebook” üzerinden yayımladığı açıklamada, Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani ile yaptığı telefon görüşmesi sonucu, merkezi yönetime bağlı güçlerin kullandığı binanın KDP’ye teslim edilmesi konusunun ertelendiğini bildirdi.

Vali, bina önünde bulunan protestocularla görüşerek Başbakanın verdiği “erteleme” talimatını kendilerine anlattığını ve bunun üzerine göstericilerin çadırları toplayıp protestolarına son verme ve kapatılan yolu açma kararı aldığını ifade etti.

AA muhabirinin edindiği bilgiye göre, karargah önünde kurulan çadırlar göstericiler tarafından kaldırılmaya başlandı.

Türkiye’den açıklama

Olaylar sırasında İran’da resmi ziyarette bulunan Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan ile Tahran’daki görüşmesinin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında, Kerkük’ün etnik ve mezhepsel kompozisyon olarak Irak’ın küçük bir modelini teşkil etmekte olduğunu belirterek, “Kerkük’ün huzur ve istikrarı Irak’ın bütününün huzur ve istikrarına doğrudan etki etmektedir. Kerkük’ü barış içinde bir arada yaşama kültürünün sembolü olarak görüyoruz.” dedi.

Fidan, Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani liderliğinde kurulan hükümetin ülkeye bir istikrar getirdiğini aktararak, “Özellikle, kendisinin ve hükümetinin uzun vadede alt yapı ve üst yapı konularında, yatırım konularında verdiği çabaları destekliyoruz. Bunun Irak’ın bugünü ve geleceği için ne kadar önemli olduğunun farkındayız. Böyle bir dönemde, Irak’ın asli ve kurucu unsurları arasında yer alan Türkmen soydaşlarımızın ana yurdu konumundaki Kerkük’te can kaybıyla sonuçlanan gerginliklerin ortaya çıkmasını üzüntü ve büyük kaygıyla karşılamaktayız.” ifadelerini kullandı.

Bu tür gerginliklere mahal verilmemesi gerektiği yönündeki görüşlerin, Irak makamlarıyla daha önce paylaşıldığını vurgulayan Fidan, şunları kaydetti:

“(Kerkük) Şehirde son dönemde artış gösteren PKK mevcudiyetine de süratle son verilmesini Irak makamlarından talep ediyoruz. Kerkük yakın zamanda büyük acılar ve katliamlar yaşamış kadim bir şehirdir. Bu şehirdeki hassas toplumsal dengelerin korunması, temsil ve idarede tüm toplumsal kesimlere eşit söz hakkı verilmesi gerektiğini değerlendirmekteyiz. Bu çerçevede, şehirde tüm kesimlerin eşit bir şekilde temsilinin sağlanması ve idareye katılımını da uzun zamandır biliyorsunuz bu formülü destekliyoruz. Türkmen soydaşlarımızın hak ve menfaatlerinin korunması, Irak’a yönelik politikamızın bildiğiniz gibi ana unsurları arasında yer almaktadır. Türkmen haklarının siyasi pazarlıklara konu edilmesine karşı durmaya ve Türkmenleri her alanda desteklemeye devam edeceğiz.”