İsrail Dışişleri Bakanı Eli Cohen, “İsrail’de Azerbaycan Büyükelçiliği’nin açılması, iki ülke arasındaki ilişkilerin güçlendiğinin bir başka göstergesi. Azerbaycan Müslüman bir ülke ve stratejik konumu, aramızdaki ilişkiyi büyük önem ve potansiyel haline getiriyor” açıklamasında bulundu.

Büyükelçiliğin açılma törenine Azerbaycan Dışişleri Bakanı Ceyhun Bayramov da katıldı.

Şalom gazetesinin aktardığına göre, Azeri mevkidaşı ile Kudüs’teki İsrail Dışişleri Bakanlığı binasında düzenlediği ortak basın toplantısında Cohen, ‘‘İsrail’de Bakü Büyükelçiliği’nin açılması, iki ülke ilişkilerinde yeni bir dönemi temsil ediyor’’ dedi. Eli Cohen, Bayramov ile İran’a karşı birleşerek, ekonomi, güvenlik, enerji ve inovasyon alanlarında iş birliğinin güçlendirilmesi konusunda anlaştıklarını belirtti.

Eli Cohen, yakında İsrail ile Azerbaycan arasındaki ticari ilişkileri daha da derinleştirecek olan büyük bir ekonomik heyetle Bakü’ye resmi bir ziyaret gerçekleştireceğini açıkladı.

Azerbaycan, 12-18 bin kişi ile Müslüman dünyasındaki en büyük Yahudi topluluklarından birine sahip.

Azerbaycan ile İsrail arasında stratejik ortaklık

İsrail Dışişleri Bakanı Eli Cohen ve Azerbaycan Dışişleri Bakanı Ceyhun Bayramov, yaptıkları görüşmenin ardından “iki ülke arasında stratejik ortaklık” vurgusunda bulundu.

Azerbaycan’ın Tel Aviv Büyükelçiliğini açmak üzere bu ülkeye gelen Bayramov ile Cohen, Batı Kudüs’teki İsrail Dışişleri Bakanlığında görüştükten sonra ortak basın toplantısında konuştu.

Azerbaycan’ın Tel Aviv Büyükelçisi Muhtar Memmedov’un güven mektubunu İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog’a birkaç gün önce sunduğunu hatırlatan Cohen, “Azerbaycan, İsrail’in stratejik ortağıdır. Bölgesel güvenlik, enerji, turizm gibi birçok başlıkta çok sıkı koordinasyon içinde çalışıyoruz.” dedi. İslam dünyası içindeki “en büyük Yahudi topluluklarından birinin Azerbaycan’da ibadet ve inanç özgürlüğüyle yaşadığına” işaret eden Cohen, İsrail’deki Azerbaycan asıllı Yahudilerin de anavatanlarıyla bağlarının devam ettiğini dile getirdi.

Cohen, Bakü’ye gidecek

İsrail Dışişleri Bakanı, ekonomik bir delegasyonla iki ülke arasındaki ekonomik ilişkileri ilerletmek için gelecek haftalarda Bakü’yü ziyaret edeceğini paylaştı. Tarım, su yönetimi, siber dünya, teknoloji, gıda güvenliğini alanında anlaşmalarla iki ülke ekonomik ilişkilerinin güçlendirileceğini belirten Cohen, şunları söyledi:

“Azerbaycan ve İsrail, İran tehdidiyle karşı karşıya. İran rejimi, iki ülkeyi de bölgesel olarak tehdit ediyor, terörizmi finanse ediyor ve bütün Orta Doğu’yu istikrarsızlaştırıyor. İran’ın nükleer (silah) becerileri elde etmesini önlemekte birlikte hareket etmeliyiz. Bunu yapmanın yolu siyasi ve ekonomik araçları kullanmak aynı zamanda güvenilir ve kararlı askeri tehdit ortaya koymak.”

Azerbaycan Dışişleri Bakanı: İsrail’e müteşekkiriz 

Bayramov da Azerbaycan’ın bağımsızlığını tanıyan ilk ülkelerden birinin İsrail olduğunu belirterek “Azerbaycan ve İsrail arasındaki diplomatik ilişkilerin tesis edilmesinin ardından son 30 yılda iki ülke arasındaki diyalog ve karşılıklı uzlaşıya dayalı güçlü ilişkiler, stratejik ortaklık seviyesine ulaştı.” diye konuştu.

Azerbaycan’ın İsrail’de ticari ve turizm temsilcilikleri açmasının ardından şimdi de Tel Aviv’de büyükelçiliğini açacağına değinen Bayramov, karşılıklı ziyaretler ve uluslararası platformlarda işbirliğinin ikili ilişkileri ilerlettiğini vurguladı.

Bayramov, “Ülkelerimiz savunma ve güvenlik alanında uzun yıllardır aktif biçimde işbirliği halinde. Bugün bu işbirliğini artıracak görüş alışverişindeyiz.” dedi.

İki ülke arasındaki ticaret hacminin 2022’de bir önceki yıla göre yüzde 85 arttığına işaret eden Bayramov, Azerbaycan’da 140 İsrailli şirketin faaliyet gösterdiğini ve 19 Nisan’da ortak ekonomik komisyonun Bakü’de toplanacağını paylaştı.

Bayramov, enerji işbirliğinin önemli bir unsur olduğunu, İsrail’in petrol tüketiminin yaklaşık yüzde 30’unun Azerbaycan’dan geldiğini kaydetti.

İsrail’den yapay zeka ve yüksek teknoloji alanında Azerbaycan’a yatırım ve bilgi aktarımı için çalıştıklarını aktaran Bayramov, tarım ve su yönetimi alanlarında da İsrail ile işbirliği yapmak istediklerini söyledi.

Bölgesel konularda “Orta Doğu’daki gelişmeleri yakından takip ettiklerini” belirteren Bayramov, ” Ermenistan’ın son 30 yılda Azerbaycan’ın topraklarını işgal etmesi karşısında İsrail’in Bakü’nün toprak bütünlüğüne ve egemenliğine verdiği destekten dolayı müteşekkiriz. İsrail’in, 2020’deki Azerbaycan’ın vatansever savaşı sırasında ve öncesinde Bakü’ye sunduğu destek için teşekkür ediyoruz.” sözlerini sarf etti.

Ermenistan ile aralarında 2. Karabağ Savaşı sonrasında imzalanan anlaşmanın ardından Azerbaycan’ın bölgenin barışı için çalıştığına işaret eden Bayramov, Ermenistan’ı “agresif söylem ve askeri kışkırtmalarla barışın altını oymakla” suçladı.

Bayramov, Ermenistan işgalinden kurtardıkları bölgede 9 şehir ve yüzlerce köyü yeniden “akıllı şehirler” yaklaşımıyla inşa edeceklerini vurgulayarak, İsrail’in bu projelere katılma ilgisinden memnun olduklarını dile getirdi.

Azerbaycan’ın Tel Aviv Büyükelçiliğini açmak üzere İsrail’e gelen Bayramov’un bugün Başbakan Binyamin Netanyahu, yarın da Cumhurbaşkanı Isaac Herzog ile görüşmesi planlanıyor.

Bayramov’un ayrıca Filistin’de de temasları olacağı aktarıldı.

İşgal rejimi ile Azerbaycan arasındaki ilişkiler

Azerbaycan’ın 1991’de bağımsızlığını ilan etmesinin ardından İsrail, 1993’te Bakü’de büyükelçilik açmıştı.

İran’ı çerçeveleme stratejisi kapsamında, Körfez ülkeleriyle ilişkilerini normalleştiren İsrail, son dönemde Azerbaycan’la da ilişkilerini geliştirdi.

İsrail eski Savunma Bakanı Benny Gantz, Ekim 2022’de Bakü’ye resmi ziyaret etmiş, Azerbaycan yönetimi de bu ziyaretten kısa süre sonra, Tel Aviv’de büyükelçilik açılmasına karar verildiğini duyurmuştu.

Özellikle Ermenistan ile yaşadığı savaş ve çatışmalar nedeniyle İsrail’den silah ithalatını artıran Azerbaycan, İsrail’in petrol ihtiyacının yaklaşık yüzde 65-70’ini karşılıyor.