Marcos: Filipinler için ABD’nin dahil olmadığı bir gelecek görmüyorum

In Güncel
22 Kasım 2022
iktibas-

Başkent Manila’da ABD Başkan yardımcısını kabul eden Filipinler Devlet Başkanı Ferdinand Marcos, “Filipinler için ABD’nin dahil olmadığı bir gelecek göremediği”ni söyledi. İkili, 1951’de yapılan anlaşma çerçevesinde ABD’nin fon sağlayacağı 21 yeni projeyi görüşecek. ABD-Filipinler ilişkileri Duterte döneminde bozulmuştu.

CNN’in haberine göre, Filipinler Devlet Başkanı Ferdinand Marcos Jr. iki devlet arasındaki ittifaka ilişkin, “Filipinler için ABD’nin dahil olmadığı bir gelecek göremediği” değerlendirmesinde bulundu.

Kamala Harris: Güney Çin denizinde Filipinler ile yan yana duruyoruz

Filipinler Devlet Başkanı Ferdinand Marcos Jr. ile başkent Manila’daki Başkanlık Sarayı’nda gerçekleştirecekleri görüşme öncesi basın mensuplarına değerlendirmelerde bulunan Harris, “Güney Çin Denizi’ne ilişkin uluslararası norm ve kuralları savunmada” Filipinler ile “yan yana” durduklarını dile getirdi.

Bunun yanı sıra Harris, Filipinler’in Güney Çin Denizi’nde herhangi bir saldırıya maruz kalması halinde ABD’nin askeri yardımda bulunmasını öngören 1951 tarihli anlaşmaya “sarsılmaz” şekilde bağlı olduklarını vurguladı.

Harris’in ziyareti

ABD Başkan yardımcısının ziyaretinde, Tarafların ABD’nin fon sağlayacağı 21 yeni proje üzerine görüşeceği belirtilirken projelerin Filipinler’de daha fazla savunmayla ilgili yerler inşa edilmesini de kapsayacağı kaydedildi.

Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada, söz konusu projelerin 2014’te imzalanan Gelişmiş Savunma İşbirliği Anlaşması’nın (EDCA) parçası olacağı, bu anlaşma ile ABD birliklerinin Filipinler’deki çeşitli yerleri kullanabileceği ve tatbikat yapabileceği bildirildi.

Harris, önceki Devlet Başkanı Rodrigo Duterte’nin kızı ve Filipinli mevkidaşı Sara Duterte ile de bir araya geldi. Harris’in yarın Palawan Adası’ndaki Filipinler askeri üssünü ziyaret etmesi bekleniyor. Palawan, Antonio Bautista Hava Üssü’ne ev sahipliği yapıyor ve Güney Çin Denizi’ne yakınlığı sebebiyle önem arz ediyor.

Kamala Harris, Filipinler’de protesto edildi

Resmi ziyaret kapsamında Filipinler’de bulunan ABD Başkan Yardımcısı Kamala Harris, bir grup gösterici tarafından başkent Manila’da protesto edildi. Sloganlar atarak yürüyüşe geçen protestocuların taşıdığı pankartlarda, “Kamala Harris, hoş gelmedin”, “Kamala! Filipinlere silah verme!”, “Bir numaralı terörist Amerika”, “Filipinlerdeki devlet terörizmini durdurun!”, “Amerika! Denizlerimizden defol!” yazıları dikkat çekti.

Yoğun güvenlik önlemleri altında gerçekleştirilen protesto, konuşma ve sloganların ardından olaysız sona erdi.

ABD-Filipinler ilişkileri, Duterte döneminde bozulmuştu

Marcos Jr’den önceki Devlet Başkanı Duterte döneminde ABD ve Filipinler ilişkileri, Duterte’nin uyuşturucuyla mücadele politikaları ve insan hakları ihlali iddiaları sebebiyle gerilmişti. Duterte’nin 6 yıl süren yönetiminde Çin ile de yakın ilişkiler kurduğu gözlenmişti.

Washington, Haziran 2022’de Filipinler’de iktidara gelen Marcos ile güvenlik ittifakını geliştirmeyi amaçlıyor. Marcos’un babası Ferdinand Marcos, 1965’te Filipinler’in devlet başkanı olmuş ve Soğuk Savaş döneminde ABD’nin güçlü desteğini almıştı.

ABD Filipinler’deki askeri varlığını genişletmek istiyor

Amerika Birleşik Devletleri Başkan Yardımcısı Kamala Harris, Başkan Ferdinand Jr. ve diğer yetkililerle, Pekin’in, neredeyse tamamı üzerinde hak iddia ettiği tartışmalı Güney Çin Denizi’ne bakan batı Palawan eyaletine yapılacak bir geziyi de içerecek iki günlük bir ziyaret planlıyor.

Yeni Şafak’ın AP’den aktardığı haberine göre Filipinli kuvvetlerin, gemilerin ve uçakların tartışmalı sularda saldırıya uğraması durumunda ABD’nin Filipinler’i 1951 Karşılıklı Savunma Anlaşması kapsamında savunma taahhüdünü yeniden teyit etmesi bekleniyordu.

Harris’in yardımcıları tarafından yapılan açıklamada, “ABD ve Filipinler dost, ortak ve müttefik olarak bir arada duruyor” denildi. “Şimdi ve her zaman, ABD’nin Filipinler’i savunma taahhüdü sağlamdır.” ifadeleri kullanıldı.

Çin ile Filipinler arasında roket enkazı çekişmesi

Dün yaşanan olayda, Çin sahil güvenliğine ait bir geminin, Güney Çin Denizi’ndeki ihtilaflı sularda roket enkazı parçası olduğu sanılan bir nesneyi incelemek üzere çekerek götüren Filipinler donanma gemisine müdahalede bulunduğu, gemiye bağlı ipi keserek zorla aldığı bildirildi.

Filipinler Deniz Kuvvetleri Batı Saha Komutanı Koramiral Alberto Carlos yaptığı açıklamada, Filipinli denizcilerin, Thitu Adası’nın açığındaki kıyı kordonunun 540 metre açığında sürüklenen bir enkaz parçası tespit ettiği, ardından gemi göndererek yüzen nesneyi incelenmek üzere iple Ada’ya çektiğini belirtti. Carlos, geminin Ada’ya dönerken borda numarası “5203” olan, Çin sahil güvenliğine ait bir geminin çekici geminin yolunu kestiğini ardından Çinli askerlerin, şişme botla gemiye yaklaşıp çekici ipi keserek nesneye zorla el koyduklarını kaydetti.

Batı Saha Komutanlığı Sözcüsü Binbaşı Cherryl Tindog da, yüzen metal nesnenin, son zamanlarda Filipinler yakınlarında tespit edilen Çin’e ait roket enkazı parçalarına benzediğini aktardı. Filipinli denizcilerin el koyma girişimine karşı çatışmaya girilmediğini belirten Tingdong, “Böyle bir durumda azami toleransla hareket ediyoruz. Tanımlanamayan nesne, bizim için bir ölüm kalım sorunu olmadığından ekibimiz Ada’ya geri dönmeyi tercih etti.” dedi.

Eylemin Filipinler tarafından protesto edilmesi bekleniyor

Daha önce Çin’in uzay görevlerinde kullanılan roketlere ait metal parçaları Filipin kıyılarında görülmüştü. Üzerinde Çin bayrağı ve amblemleri olan parçaların, Haynan Adası’ndaki Vınçang Uzay Aracı Fırlatma Merkezi fırlatışlarının ardından dünyaya geri dönen taşıyıcı roketlerin enkazı olduğu sanılıyor.

Filipinler hükümeti, daha önce Güney Çin Denizi’ndeki saldırgan eylemleri nedeniyle Çin’i birçok kez diplomatik kanallardan protesto etmişti. Söz konusu eylemin de Manila tarafından protesto edilmesi bekleniyor.

Çin’in roketi

Çin, Dünya yörüngesinde kurduğu uzay istasyonuna laboratuvar modülleri ve ikmal mekikleri yollamak için fırlatışlar gerçekleştirmişti. Ülke, söz konusu fırlatışlarda kullanılan taşıyıcı roketlerin yeryüzüne kontrolsüz dönüşüne izin verdiği için eleştiriliyor.

Güney Çin Denizi anlaşmazlığı

Çin, 1947’de yayımladığı “Dokuz Çizgi Hattı” adı verilen haritayla Güney Çin Denizi’nin yüzde 80’inde egemenlik iddiasında bulunuyor. Deniz altı kaynakları açısından zengin bölgedeki hak iddiaları başta Filipinler olmak üzere Vietnam, Brunei ve Malezya gibi kıyı komşusu ülkelerle egemenlik ihtilafına yol açıyor.

Pekin’in ihtilaflı bölgede inşa ettiği yapay adaları askeri üsler kurarak silahlandırması da ABD ve bölge ülkeleriyle gerginliğe yol açıyor.

Uluslararası kamuoyunda “Paracel” ve “Spratly” olarak bilinen takımadalar, Vietnam tarafından “Hoang Sa” ve “Truong Sa”, Çintarafından ise “Şişa” ve “Nanşa” olarak adlandırılıyor.

Uluslararası Tahkim Mahkemesi, 2016’da Filipinler’in başvurusuyla verdiği kararda, Çin’in, Güney Çin Denizi’nde tek taraflı egemenlik taleplerinin yasal olmadığına karar vermişti.