Hollanda‘nın Lahey kentindeki Uluslararası Ceza Mahkemeleri Mekanizması (MICT), eski Sırbistan Devlet Güvenlik Şefi Jovica Stanisic ve yardımcısı Franko Simatovic‘i 12’şer yıl hapis cezasına çarptırdı.

Bugün görülen duruşmada açıklanan kararda Stanisic ve Simatovic 1991-1995’te Bosna Hersek ve Hırvatistan’da sivillere yönelik öldürme, sürgün ve insanlığa karşı suçlardan suçlu bulundu.

Stanisic ve Simatovic, Bosna Hersek ve Hırvatistan’da Sırp olmayan sivillere yönelik işledikleri suçlardan toplam 24 yıl hapis cezasına mahkum edildi.

2003’te yakalanmışlar, 2009’da yargılama başlamıştı

Stanisic ve Simatovic ilk kez 2003’te Sırp polisinin düzenlediği “Kılıç” kod adlı operasyon kapsamında yakalanarak, aynı yıl Lahey’e nakledilmişti. Çıktıkları ilk duruşmada suçsuz olduklarını savunan ikilinin davaları 2009’da başlamış, dava boyunca 95 tanık dinlenmişti.

Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi (ICTY) Savcılığı, hazırladığı iddianamede iki sanık hakkında müebbet hapis cezası talebinde bulunmuş, Stanisic ve Simatovic’i insanlığa karşı suç işlemek, savaş kurallarına uymamak, Hırvatistan ve Bosna Hersek’te katliamlar yapmak ve insanları zorla sürgüne göndermekle suçlamıştı.

2013’te beraat verilmişti

Sağlık sorunlarından dolayı birkaç kez ertelenmek zorunda kalan davada mahkeme Bosna’daki savaş süresince binlerce kişinin hayatına mal olan katliama iştirak etmekle suçlanan iki sanık hakkında, 2013 yılında delil yetersizliğinden beraat kararı vermişti.

ICTY Savcılığı, 28 Haziran 2013’te mahkemenin beraat kararına itiraz ederek, Temyiz Konseyi’nin Stanisic ve Simatovic’in iddianamedeki tüm suçlamalardan sorumlu tutulmasını talep etmişti.

ICTY, 2015’te Stanisic ve Simatovic’in yeniden yargılanmasına karar vermiş ve iki Sırp yetkilinin yeniden yargılanma süreci 2017’de başlamıştı.

ICTY’nin 2017’de faaliyetlerini sonlandırmasının ardından Stanisic ve Simatovic’in davasını MICT devralmıştı.

Savcıların 1991-1995 yılları arasında yaşanan savaşta etnik temizlik, cinayet ve insanların zorla yerini değiştirmekle suçladığı iki sanığın, “Arkan’ın Kaplanları” ve “Akrepler” adlarıyla anılan, yerleşim birimlerine baskın düzenleyerek Sırp olmayanları öldüren milis grupların kurucuları oldukları ileri sürülmüştü.

Boşnaklar kararı nasıl karşıladı?

Sırp katiller hakkındaki karar Boşnak kurbanların yakınları tarafından memnuniyetsizlikle karşılandı.

Srebrenitsalı Kadınlar Derneği Başkan Yardımcısı Nura Begovic, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Stanisic ve Simatovic’e verilen 12’şer yıllık hapis cezalarının, işledikleri suçlar karşısında hafif kaldığını söyledi. Begovic, “Sevdiklerimiz artık yok. İçimizi soğutacak bir ceza da yok. Daha ağır ceza almaları gerekirdi.” dedi.

Srebrenitsa Anneleri Derneği Başkanı Fazila Efendic de mahkemenin kararından memnun olmadığını belirterek “12 yıllık hapis cezası işledikleri suçların ödülleri niteliğinde. Ödüllendirilmiş olsalar da utanç duymalılar. Mahkeme ve hakimlerin de utanç duyması gerekir. Bu kurbanlar açısından korkunç bir karar.” değerlendirmesinde bulundu.

Soykırım Kurbanları ve Tanıkları Derneği Başkanı Murat Tahirovic ise mahkemenin verdiği cezanın beklentilerin altında olduğuna dikkati çekti.