Japon İmparatoru Akihito’nun tahttan feragat etmesiyle Krizantem Tahtı’nın yeni varisi olan büyük oğlu Naruhito, Tokyo’da 180 ülkeyi temsil eden binlerce misafirin önünde yapılan tarihi bir törenle görevi resmen devraldı. Ancak İmparatorluk Sarayı’nda yapılan törenle zirve yapan tahta çıkış kutlamalarının toplam maliyeti Japonya’da günün konusu oldu.

BBC Türkçe’den Ilgın Yorulmaz’ın haberi

Şimdiye kadarki tahta çıkış törenlerinin içinde en pahalısı olan törene Japon halkının bazı kesimlerinin verdiği tepki, daha önce alışılmamış bir durum.

Hükümetin açıkladığı rakamlara göre Nisan ayında Naruhito tahta ilk adımını attığından bu yana yapılan bir dizi törenin toplam maliyeti yaklaşık 16.3 milyar yen (150 milyon dolar) oldu.

Bu tutar, en son Japonya’da gayrımenkul fiyatlarının tavan yaptığı ve “balon ekonomisi” denen şatafatın hüküm sürdüğü 1990 yılında yapılan tahta çıkış töreninden bile 37 milyon dolar daha fazla.

Nedeni, tören davetini kabul eden misafirlerin sayısındaki büyük artışın getirdiği konaklama ve yeme-içme masraflarındaki artış. Buna göre yaklaşık 2.600 misafir, onurlarına verilen toplam dört devlet yemeği ile ağırlanıyorlar.

Yeni Japon İmparatoru Naruhito da aslında törenlerin masraflarının makul bir bütçe çerçevesinde kalmasında ısrarcıydı. Bugünkü törenden sonra yapılması planlanan konvoy geçişi ve İmparator’un halkı selamlaması ise geçen hafta Japonya’da büyük yıkıma neden olan Hagibis Tayfunu’nda ölen 79 kişinin anısına iptal edildi.

Şinzo Abe liderliğindeki hükümet ise uzun zamandır bir yandan tören masraflarını kısarken, diğer yandan da tahta çıkış gibi neredeyse 50 yılda bir yaşanan önemli bir olayın şanına yakışır bir ev sahipliği yapma arasındaki dengeyi bulmaya çalışıyordu.

Hatta bu amaçla bugünkü törenin emniyetini sağlayan polis araçları ve ekipmanı olarak 2016’da G-20 Zirvesi’ndekiler kullanıldı.

Ancak İmparatorluk Sarayı, ulusal polis teşkilatı, Dışişleri, Savunma bakanlıkları gibi birden fazla kurumu içeren merasim hazırlıkları yine de beklenenden daha pahalıya mâl oldu.

İkinci Dünya Savaşı’ndaki yenilgiye dek ülkede yarı-tanrı sayılan imparatorlar, Amerika’nın başı çektiği müttefik devletleri tarafından o tarihten sonra sembolik bir makama indirgendiler ve müttefikler tarafından yazdırılan Japon Anayasası’na bağlı hale geldiler.

İmparatorların tahta çıkışları da çok geleneksel ve tamamıyla Japonlar’ın binlerce yıllık Şinto dininden unsurlar içeriyor. Tören, kamusal bir yanı da olduğu nedeniyle Japon halkından toplanan vergilerden finanse ediliyor.

Din ve devletin ayrılmasını isteyen inanç özgürlüğü taraftarı gruplar ise işte buna karşı çıkıyor.

Geçen yıl 300 kadar Japon vatandaşı, Anayasa’nın, “Devlet…dini eğitimden veya herhangi başka bir dini etkinlikten kaçınır.” şeklindeki maddesini öne sürerek tahta çıkış törenlerinin kanunsuz olduğu nedeniyle hükümete dava açtı.

Basına konuşan davacılardan Koichi Shin, “Hükümetin bu tür dini törenleri finanse etmesi, imparatorun Japon dini ve kültürünü temsil ettiği, hükümetin de bir devlet dinini desteklediği anlamına gelir.” diyor.

Hükümet ise törenlerin kamusal yönüne dikkat çekerek kamu fonlarının kullanılmasının doğal olduğunu savunuyor.

Japonya’da düğünlerde ve diğer kutlamalarda adet olduğu üzere davet sahibine törenin masrafları ve daha sonraki harcamalarda kullanılmak üzere zarf içinde yüklü bir para bağışı yapılıyor.

Tahta çıkış törenleri masraflarına karşı çıkan bazı yorumcular, törene gelen davetlilerden bu tür bir bir bağış istenmesi gerektiğini bile savunuyor.

İmparator Naruhito, Kasım ayında tanrılar huzurunda kutsal Daijosai adlı bir ritüeli gerçekleştirerek tahta çıkış kutlamalarını bitirmiş olacak.