İsrail’in Gazze’ye yönelik hava saldırıları durmuş olabilir ve İsrail ile Hamas arasında esir değişimi sürüyor olabilir, ancak manşetlerin arkasında, Gazze’de Hamas ile silahlı gruplar arasında gerginlik büyüyor.

Gazze İçişleri Bakanlığı’na göre, Pazar günü silahlı bir klik ile Hamas güvenlik güçleri arasında çıkan çatışmalarda en az 27 kişi öldü, bunlardan sekizi Hamas üyesiydi.

Çapraz ateşe tutulanlardan biri de Gazze Şehri’nin Sabra semtinde güvenlik kaynaklarının Al Jazeera Arabic’e verdiği bilgiye göre “silahlı milis” ile Hamas arasında çıkan çatışmaları takip eden 28 yaşındaki Filistinli gazeteci Salih El-Ceferavi oldu.
Gazze’deki tek milis gücü bu mu? Bu silahlı çeteler kim? Amaçları ne? Ve gerçekten İsrail’le bağlantıları var mı?

Pazar günü Hamas’la kim savaştı?

Medya haberleri ve kaynaklar, Gazze’de Hamas’a karşı savaşan klanın Doğmuş klanı olduğunu belirtti. Büyük ailenin Gazze’deki siyasi yelpazenin çeşitli kesimlerinde üyeleri bulunuyor.

Momtaz Doghmush, Ceyş el-İslam grubunun 2008 yılında İsrail askeri Gilad Şalit’i yakalamasında rol oynadı. Klan üyelerinin bir kısmı Hamas’ta veya Filistin Yönetimi’ne bağlı gruplarda yer aldı.

Bazı haberler, Pazar günü Hamas’a karşı savaşan Doğmuş’un İsrail ile bağlantılı olduğunu iddia ederken, Gazze’den bazı kaynaklar ise bu bağlantıyı reddediyor.

Ne oldu?

İçişleri Bakanlığı’na bağlı silahlı birlik olan Sahem birimi, çatışmaların cumartesi günü, Gazze Şehri’ndeki Ürdün Sahra Hastanesi yakınlarında “bir haydut çetenin Hamas’ın silahlı kanadı Kassam Tugayları’na bağlı direniş savaşçılarını öldürmesiyle” başladığını söyledi.

BBC’ye konuşan görgü tanıkları, 300 Hamas savaşçısının, Doğmuş militanlarının saklandığı bir yerleşim bölgesine baskın düzenlediğini söylerken, Filistinli bir güvenlik kaynağı Reuters haber ajansına, Hamas’ın Gazze Şehri’nde “bir çetenin” 32 üyesini öldüren bir operasyon başlattığını söyledi.

İçişleri Bakanlığı’na göre, saldırıda sekiz Hamaslı ve 19 aşiret mensubu öldürüldü. El-Ceferavi de öldürüldü. El-Ceferavi’nin öldürülmesi büyük bir üzüntüye yol açarken, onun arkadaşı ve meslektaşı Enes eş-Şerif’i selamladığı bir video sosyal medyada paylaşıldı.

El Cezire muhabiri El Şerif, 10 Ağustos’ta İsrail tarafından öldürüldü. El Caferiye’nin de El Şerif gibi İsrailliler tarafından yaptığı haberler nedeniyle defalarca tehdit edildiği bildirildi.

Doğmuş aşireti lideri Nizar Doğmuş: İşgal, direnişe ölümcül bir darbe vurmak için bizim işbirliği yaptığımızı iddia ediyor

Doğmuş gerçekten İsrail tarafından mı destekleniyor?

Bu henüz net değil. Çelişkili bilgiler var. Gazze içinden gelen bazı haberler, klanın İsrail bağlantısı olduğunu söylüyor, ancak grubun liderleri bunu yalanlıyor.

Gazze Şehri’ndeki aşiretin lideri Nizar Doğmuş, ekim ayının başlarında Los Angeles Times’a yaptığı açıklamada, İsrail ordusunun Gazze Şehri’nde sözde insani yardım bölgesini yönetmesi için kendisiyle iletişime geçtiğini söyledi. Gazeteye verdiği demeçte, bu talebi reddettiğini ve İsrail ordusunun Gazze Şehri’ndeki mahallesini bombaladığını, evleri işgal ettiğini ve sistematik olarak yıktığını söyledi.

Doğmuş ile Hamas arasında geçmişte silahlı çatışmalara dönüşen bir husumet var. Ancak İsrail’in iç gerginlikleri körüklemek amacıyla gruplara fon sağlama ve destek verme geçmişi de var.

İsrail Gazze’deki milisleri destekliyor, değil mi?

Evet.

Gazze’deki Tarabin Bedevi kabilesinden Yaser Ebu Şebab liderliğindeki bir milis gücü olan Halk Güçleri’nin arkasında İsrail’in olduğu yaygın olarak biliniyor. Tarabinliler ise Ebu Şebab’ı kınadı.

İsrail, Hamas’ın Gazze halkından yardım çaldığını iddia ederken, yardımları çalanların Gazze’nin açlık çeken halkına satmak üzere Halk Güçleri olduğu ortaya çıktı. Hamas’ın, Eylül 2024’ten bu yana Halk Güçleri ile birkaç kez çatışmaya girdiği ve onları İsrail işbirlikçisi olmakla suçladığı bildirildi.

İsrail’in ayrıca, El-Mecide ailesinden Hüsam el-Astal liderliğindeki, kendisine Teröre Karşı Vuruş Gücü adını veren bir grubu desteklediği bildiriliyor. İsrail medyasına göre, El-Astal’ın grubu, ateşkes ilan edilmeden önce Ekim ayı başlarında Hamas ile de çatışmıştı.

El-Astal, Filistin Yönetimi’nin (FY) güvenlik güçlerinde eski bir subaydı ancak FY ve Hamas tarafından 1990’larda İsrail ile işbirliği yapmakla suçlanmıştı. İsrail medyası, el-Astal’ın Ebu Şebab milislerinin bir üyesi olduğunu ve Halk Güçleri lideriyle koordinasyonunu sürdürdüğünü bildirdi.

Gazze’nin güneyindeki Han Yunus vilayetine bağlı Qizan en-Neccar adlı köyü kontrol ettiği bildiriliyor. Gazze’de birçok kişinin Al Jazeera’ya aktardığına göre, bu grupların Hamas’a ve sivillere karşı devam eden faaliyetleri huzursuzluk duygusuna yol açtı.

Peki şimdi ne olacak?

Çatışmalar sona erdi, ancak İsrail’in iki yıldır sürdürdüğü soykırım savaşının yıktığı toplumda daha fazla çatışmanın patlak vermesi ihtimali var. Güvenlik boşluğu, nüfuz veya toprak kazanmaya çalışan gruplar arasında çatışmalara yol açabilir.

Hamas ise savaşçılarını sokağa çıkardığı iddialarını yalanladı.

Bu arada Filistinliler, Gazze’nin kuzeyinde kalan evlerine geri dönüyor ve Gazze Şeridi’ne acilen ihtiyaç duyulan insani yardım ulaşmaya başlıyor.

İsrail, Ekim 2023’te başlayan savaştan bu yana Gazze’de en az 67 bin 806 kişiyi katletti.