Ancak ülkede geçen yıl yapılan genel seçimlerin galibi Sadr’ın olmadığı bir siyasi denklemin varlığını sürdürmesinin zor olduğu kanaati mevcut. Bu nedenle geniş halk tabanına sahip Sadr’ın yer almadığı bu ittifak ilk aşamada hükümeti kurmayı başarsa da ömrünün uzun olmayacağından endişe ediliyor.

Ayrıca hükümeti kurması beklenen Devleti Yönetme İttifakı’nda Türkmenler de bulunmuyor. Bu duruma tepki gösteren Türkmenler, “kırmızı çizgi” olarak gördükleri Kerkük’ün siyasi gruplar arasında pazarlık konusu olmasından kaygılı.

Irak Türkmen Cephesi (ITC) Milletvekili Erşat Salihi, basına yaptığı açıklamada, “Kerkük’ün geleceğini, güvenliği ve idari statüsünü pazarlık konusu yapılmasını reddediyoruz. Türkmenlerin görüşüne başvurmadan Kerkük ve Türkmenlerle ilgili tek bir anlaşma yapılmasını kabul etmem.” dedi.

“Hükümet gemisi Mukteda es-Sadr’ın yeşil ışığı olmadan yol alamaz”

Iraklı siyasi analist Necim Kasap, son gelişmelerle ilgili AA muhabirine yaptığı değerlendirmede, “Sadr’ın olmadığı bir hükümet projesi başarılı olamaz. Irak’ta tevafuk (koalisyon) hükümetleri denendi ve başarısız oldu. Yeni bir hükümet gemisi Mukteda es-Sadr’ın yeşil ışığı olmadan yol alamaz.” dedi.

“Tevafuk” şeklinde tanımlanan hükümeti Ekim 2019’da halk gösterilerinin düşürdüğünü ifade eden Kasap, ülkenin servetleri ve devletin ayrıcalıklarının siyasi partiler arasında bölüşüldüğü bir hükümeti halkın kabul etmeyeceğini söyledi. Kasap, “Irak, siyasi ve ekonomik krizlere gebe. Petrol fiyatlarının düşeceğinden bahsediliyor. Herhangi bir hükümetin petrol fiyatlarının düştüğü bir dönemde ayakta kalabilmesi imkansız. Irak’taki siyasette etkisi olan ülkeler Irak’ın hükümetsiz kalmasını istemiyor. Bu ülkeler, meclis onayı alan her hükümetle işbirliği yapar. Kurulması beklenen hükümette dış ülkelerin desteğini alabilir.” ifadelerini kullandı.

“Türkmenlerin olmadığı bir hükümetin meşruiyeti eksik olur”

Irak İslami Dava Partisi (Şii) yöneticilerinden, eski milletvekili Abbas Beyati ise Devleti Yönetme İttifakı’nın hiçbir siyasi tarafı dışlamak istemediğini savunarak, “Bu ittifak, içine kapalı bir ittifak değil, hiç kimseyi dışlamamalı, kapıyı Sadr Hareketi’ne ve herkese açık bırakmalı.” diye konuştu.

Yeni kurulacak hükümetin 1 ila 1,5 yıl görevde kalmasını beklediğini kaydeden Beyati, bu hükümete hem bölgesel hem de uluslararası düzeyde destek olacağı görüşünü dile getirdi.

Türkmenlerin söz konusu ittifakta yer almamasına da değinen Beyati, “Hükümeti kuracak bu ittifakta Türkmenlerin olmaması üzücüdür. Türkmenler Irak’ın üçüncü temel unsurudur ve parlamentoda varlığı olan bir toplumdur. Devleti yönetecek ittifakta Türkmenlerin olmaması ittifakı eksik bırakır. Bu durum Türkmenlerin hükümet dışı bırakılmasına da neden olabilir. Türkmenlerin olmadığı bir hükümetin meşruiyeti eksik olur.” dedi.

KDP ve KYB arasında cumhurbaşkanlığı anlaşmazlığı sürüyor

Irak siyasetinde hükümet dışında bir başka çekişme alanı cumhurbaşkanlığı seçimi.

KYB Milletvekili Rezan Şeyh Diler, cumhurbaşkanı adayı konusunda KDP ile KYB arasındaki anlaşmazlığın sürdüğünü belirterek, “İki Kürt partisi arasında cumhurbaşkanlığı adaylığı konusunda henüz bir anlaşma sağlanmadı. Meclis oturumuna her parti kendi adayıyla girecek.” dedi. KYB’nin mevcut Cumhurbaşkanı Berhem Salih’in adaylığında de ısrarcı olduğunu belirten Diler, Mecliste yapılacak oylamada kendi adaylarının kazanacağını savundu.

Irak’ta 2003’te kurulan siyasi denkleme göre, Başbakan Şiilerden, Meclis Başkanı Sünnilerden, Cumhurbaşkanı ise Kürtlerden seçiliyor.

Irak Meclisinde yer alan iki büyük Kürt partisi tek bir cumhurbaşkanı adayı üzerinde uzlaşma sağlayamadı. Bu nedenle Kürt partilerin Mecliste yapılacak seçime çoklu adayla girebileceği konuşuluyor. KYB’nin cumhurbaşkanı adayı Berhem Salih iken, KDP de Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) İçişleri Bakanı Rebar Ahmed’i aday gösteriyor.

Irak’ta 10 Ekim 2021’de yapılan genel seçimlerin üzerinden 11 ay geçse henüz yeni hükümet kurulamadı. Mustafa el-Kazımi başkanlığındaki mevcut hükümet ise günlük işleri yürütme görevini yerine getiriyor.

Meclis Başkanı’nın istifası milletvekilleri tarafından kabul edilmedi

Meclis Başkanı Muhammed Halbusi başkent Bağdat’ta dün katıldığı bir etkinlikte yaptığı konuşmada görevinden istifa edeceğini açıklamıştı. Konuyu diğer siyasi parti liderleriyle görüşmediğini söyleyen Halbusi, istifayı kabul edip etmeme kararının milletvekillerine bağlı olduğunu ifade etmişti.

İki aydır toplanamayan Meclis’te bugün öğleden sonra ilk oturum düzenlendi. Savunma ve İçişleri Bakanlığına bağlı güvenlik güçleri, sabahtan itibaren Meclisin de yer aldığı Yeşil Bölge’ye çıkan tüm yol ve köprüleri askeri araç ve tel örgülerle trafiğe kapattı.

325 sandalyeli Irak Meclisinde Halbusi’nin istifasının oylamaya sunulduğu oturuma 235 vekil katıldı. Oylamada sonucu Halbusi’nin istifası oy çokluğuyla reddedildi. Genel Kurulda hazır bulunan milletvekillerinden sadece 13’ü Halbusi’nin istifasına “evet” oyu kullandı.

İran destekli Şii gruplar, vekillerine Halbusi’nin istifasını kabul etmeme talimatı vermişti. Halbusi’nin lideri olduğu Sünni Egemenlik Koalisyonu da Meclis Başkanı’nın istifasını kabul etmeyeceklerini açıklamıştı.

Irak Meclisi, Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr yanlılarının Meclis bahçesinde yaklaşık 1 ay süren oturma eylemi nedeniyle toplanamıyordu.

Irak’ta geçen yıl yapılan genel seçimin galibi Sadr, rakip Şii partilerle hükümet kurmaya yanaşmamış, ardından da siyasetten çekilerek 73 vekilini de istifa ettirmişti. Mecliste Birinci Başkan Yardımcılığı görevini de Sadr’a bağlı vekil yürütüyordu.

İran yanlısı Şii grupların başbakan adayına karşı çıkan Sadr destekçileri, temmuz sonunda Bağdat’ta hükümet binaları ve yabancı misyon temsilciliklerinin bulunduğu Yeşil Bölge’yi basarak Meclis binasına girmişti. Sadr yanlıları daha sonra Meclis bahçesinde oturma eylemi başlatmıştı.

Bağdat’ta Sadr yanlıları yeniden Yeşil Bölge’ye girmeye çalışıyor