Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Basın Ahlak Esasları Düzenlemesi’ne tepki gösteren Gelecek Partisi Genel Başkan Yardımcısı Doç. Dr. Selçuk Özdağ, Meclise getirilen, dinmeyen tepkiler neticesinde geri çekilen ve gelecek yasama yılına bırakılan internet haberciliği basın yasası teklifinin ardından “Ben yaptım oldu” mantığıyla Basın Ahlak Yasası Esasları Düzenlemesinin yürürlüğe konmasının basını resmen tahakküm altına almaktan ve sansürden başka bir şey olmadığını kaydetti.

Karar gazetesinde yer alan habere göre, Selçuk Özdağ, kararının katmerli bir sansür uygulamasının temelini oluşturduğunu belirterek, “Düzenleme adı altında tarafsız ve ilkeli gazetecilik resmen hapsedilmek isteniyor. Yandaşa altın tepside ilan ve reklamlar ikram edilirken, muhalef basına veya bağımsız ilkeli yayıncılık anlayışına aba altından sopa gösteriliyor. Sayın Erdoğan kendisinin Hitler ile karşılaştırılmasına tepki gösteriyordu. Tabi ki Hitler değil ve bu şekilde karşılaştırmayı biz de doğru bulmuyoruz. Ama bu yapılanlar ve uygulamalar faşist, diktacı otoriter ve totaliter anlayışın bir ürünü değil mi?” dedi.

“HABERİ VE ÖZGÜR BASINI HAPSEDEMESİNİZ”

Düzenlemenin yeni yasama yılında ele alınacak internet haberciliği yasa tasarısını da yakından ilgilendirdiğini ve baskıcı yeni Basın Kanunu’nun temelini oluşturacağını kaydeden Özdağ sadece internet basını değil tüm basın yayın organları bir kıskaca alınıyor, önümüzdeki süreçte ilkeli gazetecilik anlayışından ödün vermeyen çok sayıda gazeteciyi de cezaevlerinde görmek gibi bir tehditle karşı karşıyayız. Cumhur partisi iktidarı şunu net bir şekilde bilsin ki kişileri belki hapsedebilirsiniz, basını tahakküm altına alabilirsiniz ama düşünceleri, haberi ve özgür basını hapsedemesiniz” diye konuştu.

Basın ahlak esasları düzenlemesinde ortaya sürülen maddelerin çok muğlak bir ifadeye sahip olduğunu kaydeden Gelecek Partisi Genel Başkan Yardımcısı Selçuk Özdağ, “Basın ahlak esasları kararı, soyut, belirsizliklerle dolu, eski esaslarda yer alan ve gazetecilerin eleştirilerine neden olan ifadeler korunarak alınmış. Örneğin ‘ahlaka aykırı yayın yapılamayacağı’ şeklindeki eski hüküm, ‘genel ahlaka’ olarak değiştirilmiş. Bu hükümdeki ‘genel ahlak’ ifadesi, cezalandırılmak istenen gazeteler ya da gazeteciler için hiç şüphesiz taraflı olarak yorumlanabilecektir.

“MUTLAK SURETLE GERİ ÇEKİLMELİDİR”

Bir diğer sakıncalı gördüğümüz husus geçmiş yıllarda örneğini gördüğümüz Basın İlan Kurumu tarafından uygulanan resen ceza verme yetkisi basın ahlak kuralları düzenlemesiyle daha da güçlü bir şekilde basınımızın karşısına çıkacak büyük bir tehdit. Bu hayliyle basını ağır bir ceza furyası bekliyor. Hiç olmayacak bir şekilde dahi verilecek bu cezalara karşı ne gibi bir güvence var, doğrusu bir güvence göremiyoruz. Sırf yayıncılık ilkesinden dolayı bazı yayın organlarına keyfi ve susturma amaçlı verilen cezaların karşımıza sık sık çıkacağı kaygısını taşıyoruz. Böylesine tutarsız ve belirsiz ifadelere sahip düzenleme mutlak suretle geri çekilmelidir” dedi.

BASIN AHLAK ESASLARI DÜZENLEMESİ

Basın İlan Kurumundan (BİK) yapılan açıklamaya göre, BİK Genel Kurulu tarafından, en son 1994’te belirlenen “Basın Ahlak Esasları” 28 yıl aradan sonra yeniden düzenlendi.

Yönetim Kurulu, 195 sayılı Kanunun 49’uncu maddesinde yer alan ve detayları genel kurul kararıyla belirlenen esasların yürürlüğe giren kanuni düzenlemelere, bugünün şartlarına ve sektörün beklentilerine uygun olarak yeniden yazılmasını kararlaştırdı. Değişiklik teklifi, 25-27 Mayıs’ta toplanan BİK Genel Kurulu’nda kabul edildi.

Genel Kurul’un 216 sayılı kararıyla kabul edilen “Basın Ahlak Esasları”, Resmi Gazete’nin 6 Temmuz 2022 tarihli “31888” sayılı nüshasında yayımlandı.

Yürürlüğe giren Basın Ahlak Esasları, çocuk haklarının korunması, kadın erkek eşitliği, kadına şiddet ve cinsiyet ayrımcılığı başta olmak üzere her türlü ayrımcılığın önlenmesini hedeflerken cevap ve düzeltme hakkı, içeriğin çıkarılması, erişimin engellenmesi, özel hayatın gizliliği, hakaret, sövme, iftira ve haksız isnat, haber kaynağının gizliliğinin korunması, milli ve toplumsal değerlere saygı gibi sıkça gündeme gelen konuları başlıklar halinde yeniden ele aldı. Doğruluğu teyit edilemeyen içerik ve dezenformasyona yönelik ihlallere de düzenlemede yer verildi.

Daha önce uygulanmasına başlanan gazetelerin internet haber sitelerinin “Basın Ahlak Esasları” çerçevesinde değerlendirilmesine ilişkin kapsam ise genişletildi. Düzenlemeye göre, ek gösterge alan gazetelerin sosyal ağ hesaplarının da tıpkı internet haber sitelerinde olduğu gibi benzer sorumlulukları üstlenmesine karar verildi.

Basın Ahlak Esaslarına aykırılık iddiasına dair başvuruların, yayın tarihinden itibaren 60 gün içinde yapılması gerekecek. Yönetim Kurulu’nun resen harekete geçeceği durumlarda da önceden olduğu gibi bu süre geçerli olacak. İnternet haber siteleri ve sosyal ağ hesaplarıyla ilgili yapılacak başvuruların süre yönünden hesaplanmasında ise ilk yayın tarihi esas alınacak. Şikayetler, BİK internet siteleri üzerinden elektronik başvuru yoluyla da yapılabilecek.

Yönetim kurulunun “Basın Ahlak Esasları”na yönelik kararları, önceden olduğu gibi 10 gün içinde yargıya taşınabilecek. Yeni düzenleme 216 sayılı Kararın yürürlüğe girdiği 6 Temmuz 2022 tarihi sonrasında işlenmiş fiiller hakkında uygulanabilecek.