Prof. Dr. Ali Alaş / Yeni Akit

Geçtiğimiz yıl içinde vefat eden Üstad Sezai Karakoç “…politikamızı İngiltere, sonra Amerika gibi büyük devletlerin politikasına uydurarak adeta tâbi kılarak bugünlere geldik…” diyerek içinde bulunduğumuz durumu net bir şekilde özetlemiştir. Karakoç, “… ruhu, zihni ve ahlâkı tam anlamıyla gelişmiş ve bunlar arasında denge ve uyum sağlamış insan tipine vurgu yapmakla birlikte çağdaş bilim, teknoloji ve sanat imkânlarıyla da donatılmış bir eğitim öğretim anlayışını teklif etmiştir …” demişti.

Kur’an, kâinatta tefekkürü emrediyor, canlı ve cansız varlıkların insana olan faydalarını hatırlatıyor, insana verilen nimetleri sayıyor ve ayetlerde ekseriyetle akla havale ve vicdanla fikir alış verişine sevk ediyor. Meselâ, Bakara Suresi 77. ayetinde “Onlar bilmezler mi ki, …”, Yâsîn Suresi 68. ayetinde “… Hiç düşünmüyorlar mı?”, Haşir Suresi 2. ayetinde “Ey akıl sahipleri! İbret alın.”, İbrahim Suresi 25. ayetinde “… Öğüt alsınlar diye Allah insanlara misaller getirir.” vb. birçok ayetler ile insanları aklını kullanarak kâinattaki her bir hadisenin arka planında yaratıcının var olduğunu anlamaya ve tefekkür etmeye davet ediyor. İlimlerin konusu kâinattaki canlı ve cansız varlıklardır. Her bir ilim dalı varlıkların yapısını, mahiyetini, yaratılış hikmetlerini ve gayelerini kendine has metotlarıyla ortaya koymaya çalışır. Kâinattan elde edilen bu bilgilerin takdiminde; son derece sanatlı, nizamlı, intizamlı, hikmetli ve gayeli yaratılışa dikkat çekilmelidir. Böylece varlıkların sonsuz ilim, irade, hikmet ve kudret sahibi bir yaratıcının eseri olduğu anlaşılır.

Mesela piyasada mevcut olan birçok biyoloji kitabında sanatta sanatkârı, eserde ustayı gösteren bir anlatım tarzı yoktur bir başka ifade ile seküler ve materyalist bir anlatım üslubu hâkimdir. Adeta yaratıcımız Allah ve O’nun kitabı Kur’an ile genç dimağlar arasında adeta bir duvar örülmüştür. Bunun sonucu olarak körpe beyinler, seküler ve materyalist bir anlayışa esir edilmiş vaziyettedir. Diğer taraftan mevcut kitapların birçoğu daha çok Avrupalı bilim adamlarının bilime katkılarına dikkat çekmekte ve bizim değerlerimizi göz ardı etmektedir.

Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı (TTKB) ders programlarını 2018 yılının başında yenileyerek değerler eğitimini müfredata yerleştirmiştir. Öğretim programlarında yer alan “kök değerler” şunlardır: Adalet, dostluk, dürüstlük, öz denetim, sabır, saygı, sevgi, sorumluluk, vatanseverlik, yardımseverlik. Bu değerler, öğrenme-öğretme sürecinde hem kendi başlarına, hem ilişkili olduğu alt değerlerle ve hem de öteki kök değerlerle birlikte ele alınarak hayat bulacağı yeni müfredat kitapçığında ifade edilmektedir.

Ders kitaplarının yazımında milli ve manevi değerlerimize vurgu yapılması sevindirici bir durumdur. Zira, milli örf ve adetlerimize ve tarihten gelen genetik kodlarımıza uygun olarak aileden aldığı köklü dinî bilgiler ile yetişen, himmetini milletine hasreden fertler yetiştirmek elzemdir. Bu ise ancak ders müfredatları ve kitaplarının 21. yüzyılın bilim ve teknolojisinin milli ve manevi değerlerimiz ile bütünleştirilerek, Tevhidî bakış açısıyla yenilenmesi ile mümkündür. Bu bağlamda; Biyolojinin faklı disiplinlerinde uzmanlaşmış öğretim üyelerinden oluşan bir komisyon, hiçbir maddi menfaat beklemeden uzun süren dikkatli ve titiz çalışmalar neticesinde MEB 2018 yılında uygulamaya sokulan müfredata uygun olarak “Yeni Bir Bakış Açısıyla Biyoloji 9. Sınıf Yardımcı Ders Kitabı” isimli eseri yazmıştır.

Bu eser, sahasında bir ilk olma özelliğine sahiptir. Bu kitabın en önemli özelliği; bilimsel bilgilerin milli örf ve adetlerimize ve tarihten gelen genetik kodlarımıza uygun bir şekilde Tevhid dili ile bütünleştirilmiş olmasıdır. Bu kitapta yer alan metinler; karekod uygulamaları, okuma parçaları, düşünme kutuları ve sorular ile zenginleştirilmiştir. Böylece öğrencinin analiz ve sentez yaparak bilimsel bilgileri ve milli manevi değerlerimizi tevhid dili ile bağdaştırması hedeflenmiştir.

Söz konusu Biyoloji 9. Sınıf kitabında MEB müfredat programlarına uygun olarak hazırlanan ünitelere ait bölümler için öğrencilere tevhidi bakış açısını kazandıracak tanıtım kapakları hazırlanmıştır. Mesela 2. Ünite’nin birinci bölümüne ait kapak kısmında; “Hücre ile İlgili Yapılan Çalışmalar” aşağıdaki gibi verilmiştir.

İçinde çok çeşitli makinelerin bulunduğu, çıplak gözle görülemeyen küçük, mükemmel bir fabrika düşünün. Fabrikadaki makinelerden birinde dışarıdan getirilen hammaddelerden yeni maddeler imal edilmekte, bir diğerinde ise üretilen mamul maddeler ihtiyaca göre yeniden yapılandırılmaktadır. Bir başkasında ise üretilen bu mallar dışarıya gönderilmeden önce paketlenmektedir. İhtiyaç duyulan ham maddeler, fabrika sınırlarından kontrollü olarak içeri alınırken, atık maddeler de belirli prensiplere göre uzaklaştırılmaktadır. Bu fabrikanın sevk ve idaresi, bilgi işlem merkezinde depolanmış bilgilere ve programlara göre komuta ve kontrol edilmektedir. Bütün bu faaliyetler hiçbir gürültü çıkarılmadan kusursuzca, bir iş bir işe mani olmadan gerçekleştirilmektedir. Üstelik bu fabrika, belirli bir zaman dilimi içinde kendi benzerini üretecek şekilde programlanmış olsaydı, fabrikanın sevk ve idaresindeki mükemmelliğe gıpta ile bakar, buradaki faaliyetleri sevk ve idare eden fabrika sahibinin kim olduğunu merak etmekten kendimizi alamazdık. İşte canlıların vücudundaki her bir hücre, böyle harika bir fabrika gibidir.

Diğer taraftan mevcut kitaplar daha çok Avrupalı bilim adamlarının biyoloji bilimine katkılarına dikkat çekmekte iken Yeni Bir Bakış Açısıyla Biyoloji 9. Sınıf Yardımcı Ders Kitabında ise öncelikle Müslüman bilim adamları ve araştırmacıların biyoloji ve sistematik alanında yaptıkları çalışmalar kronolojik bir sıralama ile nazara verildikten sonra Avrupalı Bilim adamlarına da yer verilmiştir. Mesela kitapta sınıflandırma ile ilgili konu; “…İslâm dünyasında sekizinci yüzyıldan on üçüncü yüzyıla kadar yaklaşık beş yüz yıl birçok bilim adamı bitki ve hayvan sistematiği ile ilgili yaptıkları çalışmalarla hem biyoloji hem de sistematik biliminin gelişmesine önemli katkılar sağlamışlardır… böylece İslâmiyet’in bilim adamlarına tanıdığı araştırma hürriyeti sayesinde, müslüman araştırmacıların sistematik dünyasına çok büyük ve değerli katkıları olmuştur …” şeklinde ifade edilmiştir.

Çeşitli konu başlıklarının diğer kitaplardaki seküler anlatım biçimleri ile tevhid dili üslubuyla yazılan bu kitaptaki anlatım şekillerinden iki tanesi aşağıda verilen tabloda karşılaştırmalı olarak örnekleriyle verilmiştir.

Tevhid diliyle yazılan biyoloji 9. Sınıf kitabında aşağıda verilen düşünce kutusu örneklerinde olduğu gibi sonsuz ilim, irade, kudret ve hikmet sahibi olan Allah’ın kâinattaki mutlak tasarrufu açıkça ifade edilmiştir.

Düşünce kutusu örneği 1

Zehirli bir arının eliyle şifalı, tatlı balı yemekteyiz ve elsiz bir böceğin (ipek böceği) eliyle en yumuşak ipeği üretip, giymekteyiz. Acaba bu böcekler bizim ihtiyaçlarımızı biliyorlar mı? Yoksa bizim ihtiyaçlarımızı bilen nihayetsiz şefkatli ve merhametli Rabbimiz, onları bizim hizmetimize mi koşturuyor?

Düşünce kutusu örneği 2

Kloroplastta meydana gelen fotosentez ile mitokondride meydana gelen solunum olayları arasındaki mükemmel iş birliği ve yardımlaşma kanununu düşünerek gayet hassas ölçülerle kurulmuş olan bu ahenkli dengenin bozulması halinde, dünyamızda ne gibi olumsuz sonuçlar ortaya çıkabileceğini müzakere ediniz.

Yukarıda örnek olarak verilen düşünce kutularını okuyan öğrencinin akıl, fikir, kalp ve ruh dünyasının doyurulması ve öğrenilen bilimsel bilgiler ile her biri birer sanat eseri olan varlıkların sanatkârı ve yaratıcısı olan Allah arasındaki köprünün oluşturması hedeflenmiştir. Böylece kitapta verilen bilimsel bilgi ile gencin ailesinden ve çevresinden aldığı İslâm inancı arasında kopmaz bir bağ oluşturulması amaçlanmıştır. Bu bakış açısını kazanan genç hayatı daha iyi anlamlandırabilecektir.

Kitapta ayrıca konulara uygun okuma parçaları da verilmiştir. Mesela “Basit Canlı Var mıdır?” isimli bir okuma parçasında “… Bakteri hücresi, kendisinde mitokondri bulunmamasına rağmen, mitokondride yapılan enerji (ATP) üretme işini yapabilmektedir. Yine bazı bakterilerde kloroplast bulunmamasına rağmen, fotosentez olayı gerçekleşmektedir. Yüce Rabbimiz bunu böyle yapmakla diyor ki; ‘Ey akıl sahipleri! Gerçek iş yapan benim, ben istersem mitokondri olmadan da enerji üretme işini ve kloroplast olmadan da fotosentezi basit bir zar kıvrımına yaptırırım. Sebeplere takılmayın, arada bir başınızı kaldırıp perde arkasını görün ve beni tanıyın’ mesajını vermektedir…”

Rabbimizin kâinattaki tasarruflarına sebeplerin bir perde olduğu ve asıl iş gören kudret sahibinin Cenab-ı Allah olduğu ikna edici bilimsel delillerle verilmiştir. Diğer taraftan söz konusu bu okuma parçaları vasıtasıyla MEB müfredatında da ifade edilen kök değerlerler ilgili olarak öğrencinin hedeflenen davranışları geliştirmelerine zemin hazırlanmıştır. Mesela bir okuma parçası örneği şöyledir:

“… haftalarca hiç beslenmeden aşılması imkânsız görünen engelleri aşma kararlılığı İnci Kefali için zaferle sonuçlandırılır. Her yıl üreme mevsimi olan Nisan–Temmuz aylarında tekrarlanan bu zorlu yolculuğu başarıyla tamamlayanlar, kendilerine verilen bu görevi yerine getirdikten sonra tekrar göle geri dönerler. Demek ki dünya hayatında hiçbir başarı kendiliğinden gelmiyor. Allah’ın koyduğu bu kanuna göre, herhangi bir maksat ve hedef için gösterilecek azim, gayret, fedakârlık ve halis niyet, İlâhî yardımın gelmesine sebep olmakta, böylece aşılması imkânsız gibi görünen engeller aşılabilmektedir. Büyük hedefler ve gayeler, çok büyük fedakârlıkları göze almakla mümkündür. Bu, balık için böyle olduğu gibi, insan için de böyledir. Bir takım zorlukları aşmada insanın göstereceği gayret, İnci Kefali balığının gösterdiği fedakârlık ve gayretten geri olmamalıdır.”

Kitapta sade anlatım dili ile ifade edilen bilimsel konular, karekod uygulamaları ve görseller ile de desteklenmiştir. Böylece kitabı okuyan öğrenicinin tefekkür etmesi, canlılara ve çevreye rahmani bir pencereden bakması hedeflenmiştir.

Sonuç olarak farklı bir bakış açısıyla hazırlanan “Biyoloji 9. Sınıf Yardımcı Ders Kitabı” muhtevası, hazırlanış biçimi ve tasarımı ile kitabı okuyan gençlerin bilimsel bilgileri öğrenirken canlılarda ve tabiatta meydana gelen biyolojik hadiselerin arka planında sonsuz ilmi, iradesi ve kudreti ile her şeyi kuşatan merhamet ve hikmet sahibi bir yaratıcının olduğunu ilmen görüp, anlayabilecektir. Kitabı okuyan öğrenci; ona hayatı veren ve idame ettiren zatın tasarrufu altında olduğunu öğrenecek ve hayatını anlamlandırarak, ruh dünyasına ve inanç sistemine kurulan tuzakları kolayca bertaraf edebilecektir.

İnançlı ve imanlı olmasına rağmen 200 yıla yaklaşan zaman diliminden beri zihinleri materyalist fikirlerle kirletilmiş bazı beyinler ve zihinlerin arka planındaki seküler ve mateyalist bakış açısının, tevhid dili ile yazılan bu vb. kitaplar ile yıkılacağından ümidim tamdır. Zihinlerdeki sekuler ve materyalist anlayış tam anlamıyla yıkıldığı gün, bu milletin evlatları büyük ideallerin peşinden koşan Aslan’lar olduklarını fark edecek ve ülkemizi fersah fersah ileriye taşıyacaklardır.

Selam ve muhabbetlerimle.

Kaynaklar

MEB (2017). Ortaöğretim Biyoloji Dersi Öğretim Programı. MEB Ortaöğretim Genel Müdürlüğü yayınları. Ankara. 40s.

Tatlı, Â., Kocaçalışkan, İ., Alaş, A. Ve Satıl, F. (2022). Yeni Bir Bakış Açısıyla Biyoloji 9. Sınıf Yardımcı Ders Kitabı. Dalgıç Yardımlaşma Vakfı yayınları. İstanbul. 202s.

Özsaray, Y.E. Sezai Karakoç’un Eğitim-Öğretimle İlgili Görüşleri: Eserlerinden Hareketle Fert ve Toplum İdeali. FSMIAD, 2018; (12): 243-274.