ABD’de geçtiğimiz günlerde hayatını kaybetmek üzere olan 57 yaşındaki kalp hastası David Bennett’e genetiği değiştirilmiş bir domuzdan kalp nakli yapıldı. Yedi saat süren deneysel ameliyattan üç gün sonra durumunun iyi olduğu belirtilen hastanın uzun vadede hayatta kalma şansının ne olduğu ise henüz belli değil.

Habertürk’ten Demet Demirkır’ın haberi

DR. MOHIUDDIN: BU ORGANLAR SONSUZ BİR TEDARİK OLACAK

Time’de yer alan haberde, Maryland Üniversitesi Tıp Merkezinde hayvandan insana nakil programının bilimsel direktörlüğünü yürüten Dr. Muhammad Mohiuddin, ameliyatla ilgili şunları söylemişti: “Bu işe yararsa, acı çeken hastalar için bu organlar sonsuz bir tedarik olacak.”

Daha önceki hayvandan insana organ nakli denemelerinin başarısız olduğunu belirten Dr. Mohiuddin, “Bu seferki fark Maryland cerrahları, hücrelerdeki aşırı hızlı organ reddinden sorumlu olan bir şekeri çıkarmak için gen düzenlemesi geçirmiş bir domuzun kalbini kullandılar” demişti.

PROF. DR. ÖMER ÖZKAN: ACELE EDİLDİ

Türkiye’deki ilk yüz nakli, çift kol ve rahim nakli gibi önemli başarılara imza atan Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Plastik, Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ömer Özkan, genetiği değiştirilmiş bir domuzdan alınan kalbin insana nakledilmesinin çok büyük bir çalışma olduğunu; ancak acele edildiğini, birçok bilimsel aşamanın atlandığını ve hemen insan üzerinde deneye geçildiğini söyledi.

“BİRÇOK AŞAMASI İPTAL EDİLMİŞ BİR ÇALIŞMA”

Prof. Dr. Özkan, “ABD’de ilk önce 2021’in sonuna doğru deneysel bir çalışma yapıldı. Çok büyük, birçok yere ışık olacak ve insanların nereye yönelmesi gerektiği açısından önemli bir ilk çalışmaydı; ancak bu çalışmanın üzerine birçok şey yapılmalıydı, akabinde insan çalışmasına geçilmeliydi. Çok çok önemli bir çalışma ama hayvan çalışmasından insan çalışmasına geçilmesi için biraz acele edildiğini düşünüyorum. Burada ‘hayatını kaybetmek üzere olan, artık çaresi kalmayan’ bir hastadan bahsediliyor. Ancak bu, klinik deney aşamasına erken geçilmiş, birçok aşaması iptal edilmiş bir çalışma ve böyle bir ameliyat Türkiye’de veya Çin’de yapılsaydı inanılmaz bir gürültü çıkardı. Bu gürültüyü de en çok Batı dünyası çıkarırdı. Batı’da etik kurallar daha iyiymiş gibi düşünülüyor ama bu ortamın içerisindeyim ve yıllardır biliyorum ki asla öyle değil. Bu konuda bizden çok iyi değiller.

“HASTANIN UZUN SÜRE YAŞAMAYACAĞI NET”

Prof. Dr. Özkan, sözlerini şöyle sürdürdü: “Ben kalp cerrahı değilim, sadece çalışmanın bilimsel boyutundan bahsediyorum. Hasta inşallah yaşar. İnsanlık için çok büyük bir hizmet olacak ama şu an için ameliyatın bilimsel bir makalesi yok, sadece haberler üzerinden konuşuyoruz. Çalışma inanılmaz büyük bir çalışma. Gelecekte birçok çalışmaya referans olacak, bizlere ışık tutacak, laboratuvarları çok hareketlendirecek bir çalışma ama aradaki aşamaları atlamamak lazım. Bilimin yıllardır getirdiği bazı kurallar var; onlar atlanmış görünüyor. Hem hayvan etiği hem insan etiği açısından birçok sıkıntı var. İnşallah hasta uzun süre yaşar ama çok uzun yaşamayacağı net. İnşallah biz yanılırız. Bu dönemde hasta, belki de bundan sonra olabilecek normal bir nakli bile olamayacak ve hayatını kaybedecek. Örneğin, bir ay sonra olabileceği bir kalp naklindeki ilaçların cevabı değiştirilmiş olacak. Bu hastaya ‘son çare’ deniliyor ama belki iki gün sonra kalp nakli olacaktı ama bu nakil yapılıyor diye onu olamadı. Belki de artık bu nakil yüzünden diğer nakilleri olamayacak. ‘Hasta son evredeydi’, ‘ölmek üzereydi’ demek ortada bir yanlış varsa onu doğru yapmıyor.”