Habertürk yazarı Kemal Öztürk, Kılıçdaroğlu’nu kabul etmeyerek kapıları açmayan TÜİK Başkanını ziyaret etti. Öztürk, Dinçer’e bu konu ile birlikte, Enflasyon Araştırma Grubu’nun enflasyon oranları ile TÜİK’in açıkladığı enflasyon oranı arasındaki farkı da sordu.

Merkez Bankası Başkanı, Kılıçdaroğlu ile görüşürken, TÜİK Başkanı’nın görüşmemesini ben de hata olarak gördüm. Nitekim sonrasındaki tartışılanlar, iddialar beni haklı çıkardı.” diyen Öztürk, Kılıçdaroğlu’nun TÜİK girişimine ilişkin şunları sordu:

– Peki neden CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ile görüşmeyi kabul etmediniz?

– Kurumu siyasi tartışmaların bir parçası haline getirmek istemedim. Bu kurum siyasetten uzak, tartışmalardan uzak kalıp, ülkenin en kritik verilerini üretmeli. Çok hayati bir iş bu. Görüşmeme nedenimiz budur.

– Ancak görüşmeyerek sanki sakladığınız bir şey varmış gibi imaj yarattınız. İnsanların kuruma güveni sarsıldı.

– Biz aslında Aralık ayı içinde kurumu basına ve konu uzmanlarına açmayı planlıyorduk. Hatta alternatif enflasyon ölçen Prof. Veysel Ulusoy ve ekibini de davet edecektik. Kendisiyle görüştüm. Zaman planlaması yapıyorduk. Sonra da ekonomi ve finans yazarlarını, uzmanları davet edecektik. Fakat Sayın Kılıçdaroğlu’nun aniden talebi tüm bu çalışmaları ertelememize neden oldu. Ben gerçekten hayatım boyunca hiç siyasetle uğraşmadım. Tüm hayatım akademi. Kurumu da siyasi tartışmaların parçası olmaması için korumaya çalıştım. Belki sonuçları farklı oldu. Ancak niyetim kurumu dışa kapatmak asla değildir.

– Sizin rakamlarınızla asgari ücretlinin, emeklinin, yetim maaşı alanların ücreti belirleniyor. Ülkenin geleceği planlanıyor. Bunun çok büyük bir vebal ve sorumluluk olduğunu biliyorsunuz değil mi?

– Bilmez olur muyuz? Burada gördüğünüz arkadaşlarımızla bu kritik rakamları açıklarken bunu hep konuşup, helalleşiyoruz. Herkes milyonlarca insanın sorumluluğunu üzerinde taşıdığını, vebali olduğunu biliyor. Bazı günler sabaha kadar çalışıyor burada arkadaşlar. Hatamız olabilir, insanız. Ancak kasıtlı yanlış bilgi vermek çok ağır bir suçlama. Bunu kabul etmeyiz… Şunu da belirtmeliyim, bugüne kadar ne Cumhurbaşkanımızdan ne de bakanımızdan en ufak bir telkin, müdahale veya talimat almadım.

ENAG’ın enflasyon rakamları

Kemal Öztürk, bu konunun ardından ENAG’IN enflasyon rakamlarını gündeme getirdi:

“Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) Prof. Veysel Ulusoy başkanlığında bir süredir bağımsız enflasyon ölçümü yapıyor. Onların bulduğu enflasyon oranı % 58, TÜİK’in ise %21. Arada büyük bir uçurum var. İşte bu uçurum TÜİK’e olan güveni sarsan önemli konulardan biri. Muhalefet de bu verileri kullanarak, rakamlarla oynandığını iddia ediyor. ENAG çalışmaları TÜİK içinde yakından takip ediliyor tabii. İddialardan oldukça da rahatsızlar. TÜİK kanunlarına dayanarak ENAG’ı mahkemeye de verdi TÜİK. Yine de Başkan Dinçer, ENAG Başkanı Veysel Ulusoy ile ekibini kuruma çağırıp, uzamanlar olarak nasıl hesaplama yaptıklarını, hatanın nerede olduğunu tartışmak istiyor. Önümüzdeki günlerde bu yüzleşme gerçekleşecek.”

Öztürk, söyleşinin son kısmında, Başkan’ın rakamlara müdahalesi olabilir mi sorusunu yöneltti:

– Şimdi enflasyonu hesaplayan ekip rakamı buldu. Başkan’ın önüne koydu. Başkan’a da, ‘Enflasyonu yüksek göstermeyin’ diye siyasilerden baskı oldu. Başkan da size dedi ki, ‘Rakamı düşürün.’ Böyle bir şey olmaz mı?

– Başkan Dinçer: Böyle bir talimatı buradaki hiçbir yönetici kabul etmez. Bu insanlar böyle değişikliğin altına asla imza atmaz. Buna yüksek sesle itiraz ederler ki siz bile duyarsınız.

– Enflasyon hesaplama ekibi: Bir istatistikçi, toplanmış verilerin yayınlanmadan önce son anda düşük gösterilemeyeceğini bilir. Çünkü onu geriye doğru tüm verilerini, ürün fotoğraflarına kadar değiştirmeniz gerekir, ki bunun imkansız olduğunu anlattık. Çıkan enflasyon rakamı açıklanmadan bir gün önce Başkan tarafından görülüyor. Bir günde geriye dönük rakamları değiştirmek zaten mümkün değil.

– Peki yukarı doğru fiyat artışını görmeyen ‘trimming’ sistemini devreye sokarsanız durum değişmez mi?

– Eurostat kuralları gereği trimming sistemini kullanmıyoruz.

– Peki ENAG ile sizin enflasyon rakamlarınız arasında nasıl bu kadar fark olabilir?

– Biz onların yaptığı araştırmaları inceledik. İnternet üzerinden topladıkları verilerde ciddi hatalar tespit ettik. ENAG yanlış veri topladığı için sonucu böyle buluyor.

– Peki diyelim ki ENAG yanlış hesaplıyor ama biz de vatandaş olarak öyle olmadığını düşünüyoruz. Hissettiğimiz enflasyon başka, sizin açıkladığınız başka. Bu nasıl oluyor?

– İnsanlar genelde sık satın aldıkları ürüne bakarak enflasyonu algılıyor. Gıdaysa mesela onu baz alıyor. Oysa biz tüm Türkiye’yi, tüm ürünleri baz alınca ortalama farklı oluyor.

Bu sorun tüm dünyada tartışılıyor. Almanya’da, İtalya’da, İspanya’da vatandaşlar benzer itirazları yapıyor. Tartışma o kadar arttı ki, Avrupa Merkez Bankası, vatandaşın hissettiği enflasyonla, gerçek enflasyonunun neden farklı olduğunu detaylı bir şekilde açıkladı.