Yunus Emre Altuntaş / Dünya Bizim

Cevat Akkanat edebiyatımızın üretken yazarları arasında yer alıyor. İkinci Yeni ve Mehmet Akif üzerine yaptığı çalışmalar pek çok esere ilham verdiği gibi akademik camiada referans olarak kabul ediliyor. Asıl alanı şiir olan Akkanat’ın makale, deneme ve portre çalışmaları da bulunuyor.

Akkanat’ın şiirleri somut olaylardan yola çıkarak yazılan; günlük konuşma dili, imge ve ironiyi esas alan gerçekçi bir şiirdir. Toplumsal olaylar, adaletsizlikler bu şiirlerin özünü oluşturur. Şiirlerin çağrışım gücü yüksek akıcı bir dille yazılması okuyucunun şiire dâhil olmasını kolaylaştırır. Şair, kendinden yola çıkarak yansıttığı dertlerine okuyucuyu da dâhil etmek ister. Tıpkı Akif’in şiirlerinde olduğu gibi vicdanları harekete geçirmek şairin hedeflerinden biridir. Akkanat’ın şiirleri şairin karakterinin yansımalarıdır. Her şiir şairinin izini taşır lakin Akkanat kadar şiiriyle yaşantısı uyuşan şair bulmak zordur. Akkanat’ın diğer bir özelliği de her dönemde bağımsız bir tutum sergileme gayretidir. “Şairane duruş” olarak da adlandırılabilecek bu durum Akkanat’ın taviz vermediği hususlardan biridir. Çünkü Akkanat’a göre şair akıntıya kapılmadan sezgileriyle topluma yön vermeli, yanlış olanı ifşa etmelidir. Bu aykırı tutum bir yıkıcılık düzleminde değil yapıcı bir yaklaşımla ele alınmalıdır. Bu sebeple de gerekirse şairin sesi gür çıkmalıdır. Bu anlamda yirmili yaşlarında yazdığı “Korku Islığı” ile son yayınlanan “Post Ah” arasında bir heyecan ve duruş farkı göremezsiniz. Şair o yirmili yaşlarındaki heyecanı içinde diri tutmaya devam etmektedir.

Yeni eserler

Cevat Akkanat geçtiğimiz günlerde yeni eserlerini yayınladı. KDY Yayıncılık arasından çıkan kitapların altı tanesi ilk kez yayınlandı. Nasılsınız(Şiir), Hâsılı Memlekette(Şiir), Issızlık Marşı(Deneme), Şanlı Şarkı(Şiir), Post Ah(Şiir) ve Gülümse Kulübü(Şiir) isimlerini taşıyan bu ilk eserler son yirmi yılın ürünlerini bir araya getirmiş. Birbirinden farklı gündemleri olan kitapların ortak yanı haksızlıklara karşı yükseltilen şairane bir tepki olmasında yatıyor. Bu kitaplarda Adorno’nun “Auschwitz’ten sonra şiir yazılamaz.” tespitinin yanı sıra sanat ve kültür hayatının önemli simaları birer sembole dönüşüyor. Akkanat bu sayede şiir dolayısıyla söylediklerinin daha önce de defalarca dile getirildiğini vurgulamak istercesine “hakkaniyet” çağrısını yeniden gündeme taşıyor.

Bunların dışında ikinci baskısını yapan eserler de bulunuyor. Hüzn-ü Aşk, Korku Islığı, Kara Oyun, Güz Klasiği isimli şiir kitapları ikinci baskılarıyla okuyucunun karşısına çıkıyor. İlki 1985 yılında yayınlanan bu şiirler, şairin değişen zaman içinde değişmeyen gerçekleri vurgulaması bakımından bize farklı bir bakış açısı sunuyor. Akkanat, şiiriyle bireyselden toplumsala, toplumsaldan evrensele uzanan sıkıntıları tarihe kayıt düşerken bir taraftan da şiiri kendisi için bir sığınak olarak kullanıyor. Akkanat’ın şiir yürüyüşünün hiçbir döneminde vazgeçemediği hiciv, müstehzi tavır ve epik söyleyiş başat unsurlar olarak kendini hissettiriyor. Bunu yaparken de sözü sloganik söyleyişe ve bayağılığa düşürmeden yapıyor. Şiirin ne olduğunu, olması gerektiğini sorgulayan, sürekli denemekten kaçınmayan şair, sanat serüveninin her döneminde şiirine yenilik taşımaya, bunu yaparken de önceki sesini inkâr etmemeye özen gösteriyor.

Cevat Akkanat Kimdir?

06. 01. 1964 Balıkesir, Kepsut, Işıklar Köyü doğumlu olan Cevat AKKANAT, 1991’de İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi, Buca Eğitim Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nü bitirdi. 2000’de Kırıkkale Üniversitesi’nde “Gelenek ve İkinci Yeni Şiiri” başlıklı tezle Yüksek Lisansını tamamlayarak Yeni Türk Edebiyatı alanında uzmanlığını kazandı. 1991’den başlayarak 2017 yılına kadar Nevşehir, Kırıkkale ve Bursa illerindeki çeşitli okullarda Türk Dili ve Edebiyatı öğretmeni olarak çalıştı. 2017’de Milli Eğitim Bakanlığı Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü’nde Şube Müdürü olarak çalışmaya başladı. Halen bu görevini sürdürmektedir.

Cevat Akkanat, 1983’te lise öğrencisi iken edebî metinler yazmaya başladı. Yazı ve şiirleri 1983’ten itibaren Oluşum, Nitelik, Bireşim, Kardelen, Harman, Kırağı, Yalnız Ardıç, Kıyı, Ekin, Kafdağı, Edebiyat Ortamı, Kültür Dünyası, Cuma, Yedi İklim, Dergâh, İnsan Saati, Karçiçeği, Yitik Düşler, Türk Dili, Virgül, Hazan, Taşra Edebiyat, Kırağı, Yolcu, Bir Nokta, Aşiyan ve Lika (yönetmen, 1998) vd. dergilerle Yeni Şafak, Millî Gazete, Akit ve Sağduyu gazetelerinde ve dergibi.com, dunyabizim.com gibi sanal yayın ortamlarında yayınlandı. Bu çalışmaları hâlen ülke çapında yayın yapan çeşitli yayın organlarında sürmektedir. Bu arada, yazı hayatı boyunca bazı dergilerin yayımlanmasında yer aldı, yayın kurullarında bulundu, editörlükler yaptı. 1997-2005 yılları arasında Likâ edebiyat dergisini çıkardı. 1995-1997 yıllarında Nevşehir’de ART fm ve Kanal 50 TV’de program yapımcılığı ve sunuculukları yapan Akkanat, 2012-2016 yılları arasında Bursa’da, Bursa Büyükşehir Belediyesi Kültür AŞ bünyesindeki İbrahim Paşa Kültür Merkezi’nde “Edebiyat Akşamları” programını hazırlayıp yönetti, ayrıca aynı mekândaki haftalık kültür programlarının organizasyonlarını gerçekleştirdi. Gelenek ve İkinci Yeni Şiiri adlı eseriyle 2002 yılı Türkiye Yazarlar Birliği Edebi Tenkit ödülünü, 2020 yılında Türkiye Dergiler Birliği (TURDEB) Yılın Blog Yazarı ödülünü aldı.

Yayınlanmış Eserleri

Şiir: Kara Oyun, Güz Klâsiği, Sen Bir Sevda Ağacısın, Türküler Büyütür Yüzün, Tan Tan Traska!, Hüznü Aşk, Korku Islığı, Nasılsınız?, Hâsılı Memlekette, Şanlı Şarkı, Gülümse Kulübü, Post Ah.

Deneme: Edebiyat Hayat Memat, İlhan Berk’in Haşeması, Köpekler Lügati, Deneme Tahtası, Festivalde Şempanze, Issızlık Marşı.

Eleştiri: Gelenek ve İkinci Yeni Şiiri, Şiirin İpek Sesi, Şiirin Şiddeti, Özgün Bir Toplum Kurucu Mehmet Âkif, Şi’r-Pençe.

Antoloji: Baba Bu Kitap Sana, Ankara Şiirleri Antolojisi, Daima Rabia: Mısır Direnişi İçin Şiirler, Eskişehir Şairler Antolojisi, Bursa Naat Okuyor, Darbeye Direnen Şiirler: 15 Temmuz Direniş Şiirleri, Darbeye Direnen Şiirler: 28 Şubat Direniş Şiirleri.

Derleme: Bursa’nın Çanakkale Şehitleri, Çanakkale Savaşları ve İstanbul, Çanakkale Zaferi ve Bursa, Sanat ve Edebiyat Hayatının 35. Yılında Bestami Yazgan.

Biyografi: Feraizcizâde Mehmet Şakir.

Cevat Akkanat için ne dediler?

Adını, geleneğe bağlanarak Şeyh Galib’in Hüsn ü Aşk’ından almış Hüzn ü Aşk. Bunu, kitapla aynı adı taşıyan ilk şiirin ilk dizelerinden anlıyoruz: ‘Hüsn ü Aşk’a telmihen/ ve elbet Aşk’ın dilinden!’ (…) Kitap, Hüzn ü Aşk, Müstesna Dünya ve Düşen Tarih olmak üzere dört bölümden oluşuyor. İlk bölüm Aşk Mevsimi, Perişan Türkü, Aaaaah Ah!, Türkü Çektim Sineme, Aşk’A’ğıt gibi, daha çok şairin kendi içine dönük şiirlerden oluşuyor. Bunlardan bir kısmında Halk ve Divan şiiri söyleyişlerine yakın ölçülü biçili bir üslup göze çarpıyor (…) Kitabın ikinci bölümü olan Müstesna Dünya, üslup olarak ilk bölüme yaklaşmakla birlikte fizikî âlem ile fizikötesi arasında kurulan duygu gelgitlerini yansıtması bakımından ayrışır. (Nurettin Durman)

***

Kim ne derse desin demiyorum; bu hususta kimsenin bir şey söylemeye hakkı yok çünkü “Gelenek ve İkinci Yeni Şiiri” kitabı Türk Şiirinin dönüm noktalarından, önemli dönüm noktalarından birini temsil eden İkinci Yeni hareketi hakkında yapılmış en baba çalışmadır. Cevat Akkanat, en azından son beş on yılın edebiyat ortamı ortasında patlak vermiş bir ‘sosyal’ vaka’dır ve bu hadiseye kayıtsız kalmak mümkün değildir. Cevat Akkanat’ı takdir etmek, tebrik etmek, teşvik etmek ve dahi böyle bir yazı kaleme alarak hakkını teslim etmek boynumuzun borcudur. (Mehmet Aycı)