Tunuslu emekli general Kemal el-Akrut, Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said’i, koronavirüsle mücadele için genel seferberlik ilan etmek ve ülkenin tüm insani ve maddi kaynaklarını salgınla mücadeleye yönlendirmek için anayasanın 80. maddesini etkinleştirme çağrısında bulundu. Akrut bu çağrıyı, “salgınla mücadele için daha etkili girişimler gerektiren Tunus’taki feci durum nedeniyle yaptığını kaydetti.

Akrut yaptığı çağrının gerekçesinin şu sözlerle ifade etti: “Tunus şu anda tehlikeli bir aşamadan geçiyor. Anayasanın 80. maddesinde belirtilen yakın tehlike pandeminin yol açtığı mevcut durumda somutlaştı. Binlerce Tunuslunun hayatına mal olan ve toplumun yeteneklerini yok eden bu salgından daha büyük, vatanın varlığını ve ülke güvenliğini tehdit eden yakın bir tehlike var mı? Bu, Tunus’un şahit olduğu en ölümcül savaşlardan biri.”

Muhalefetteki Cumhuriyetçi Parti Genel Başkanı Isam eş-Şabi, bu çağrı karşısında duyduğu endişeyi şu sözlerle dile getirdi: “Akrut’un açıklamaları ve ardından gelen askeri girişim, ateşle oynamaktır. Bu hamleler öylesine değil; darbeler hakkında kolay konuşulmasının, askeri teşkilatın anlaşmazlıkların çözümüne dahil edilmesi çağrısının ve güvenlik teşkilatı üzerindeki güçler çatışmasının doğal bir sonucudur. Siyasî arenaya girmek isteyen askerler emekli olsalar bile rütbelerini bırakıp siyasî hayata asker olarak değil, yurttaş olarak katılmalılar. Yoksa demokrasinin mezarını kendi ellerimizle kazarız.”

Altı üst düzey askeri lider geçen Mayıs ayının sonunda “Son Umut” adını verdikleri bir girişim başlattılar ve Cumhurbaşkanı Kays Said’e ülkeyi “doğru yoluna” döndürme çağrısında bulundular. Bu, askerin siyasi hayata ve ülkede altı aydan fazla bir süredir derinleşen siyasi kriz hattına müdahalesi olarak kabul edildi. Bu girişime emekli tümgeneral Muhammed el-Medeb, Ulusal Savunma Enstitüsü Emekli Askerler Derneği Başkanı Beşir Mecdub ve eski Genelkurmay Başkanı Bubekir Bin Kerim Kahya, emekli Tuğgeneral ve Ulusal Terörle Mücadele Komitesi Eski Başkanı Muhtar bin Nasr ve emekli Albay Ala es-Selami ve emekli Tuğgeneral Suheyl eş-Şemenki imza attı.

“Son Umut” girişiminin açıklamasında, ülkeyi devlet kurumlarının çözülme tehlikesinden, resmi demokrasiden ve tek kaygısı başarı olmadan iktidarı elde etmek olan bir siyasi sınıftan kurtarma çağrısında bulunuldu. Açıklamada ayrıca ülkenin imkânlarının bazı taraflarca ganimet mantığıyla kullanılmasına ve ulusal kararın tekelleştirilmesine son verilmesi, özgür iradelerini ifade etmeleri için halka egemenliğinin geri verilmesi ve hukukun üstünlüğünü herkes için hakim kılarak Tunus’un başarısızlık, kaos ve yolsuzluk bataklığından kurtarılması talepleri de yer aldı.

Akrut’un yürürlüğe girmesini istediği anayasanın 80. maddesine göre Cumhurbaşkanı, vatanın varlığını, ülkenin güvenliğini veya bağımsızlığını tehdit eden yakın bir tehlike durumunda, bu istisnai durumun gerektirdiği tedbirleri alma hakkına sahiptir. Böyle bir durumda Cumhurbaşkanı, Başbakan ve Meclis Başkanı ile istişare eder ve ardından Anayasa Mahkemesi Başkanı’na bilgi verir. Daha sonra ise bir açıklama ile tedbirleri halka duyurur. Bu tedbirler, devletin çarklarının bir an önce normal işleyişine dönmesini sağlamayı amaçlamalı ve Parlamento bu süre boyunca oturumlara ara vermemelidir.

Bu durumda Cumhurbaşkanı, parlamentoyu feshedemez ve hükümete karşı gensoru önergesi veremez. Anayasa Mahkemesi, bu tedbirlerin yürürlüğe girmesinden 30 gün sonra, Meclis Başkanı’nın veya Anayasa Mahkemesi’nin 30 üyesinin talebi üzerine, istisnai durumun devam edip etmeyeceğine karar vermekle görevlendirilir.

(Şarku’l Avsat)