Siyasete 2005’te Binyamin Netanyahu‘nun yardımcısı olarak giren Bennett, mecliste güven oyu alırsa 12 yıldır Başbakanlık görevini sürdüren Netanyahu’yu koltuğundan eden isim olacak.

İsrail ordusunda eski bir komando olan Bennett, “Ben birçok Arab’ı öldürdüm ve bunda bir problem görmüyorum.” ifadesinin de sahibi.

Sıfırdan kurduğu teknoloji firmasıyla dolar milyoneri haline gelen İsrailli siyasetçi, kariyeri boyunca aşırı sağcı seçmene hitap etti.

İşgal altındaki Filistin toprağı olan Batı Şeria’nın bazı bölümlerinin İsrail’e ilhak edilmesi gerektiğini de savunan Bennett, geçmişteki Netanyahu hükümetlerinde Ekonomi ve Milli Eğitim bakanlıkları da dahil birçok pozisyonda yer aldı.

İsrail’in geçen ay Gazze‘ye düzenlediği ve 254 Filistinlinin hayatını kaybettiği saldırıların Hamas’la varılan ateşkes neticesinde son bulmasının ardından Bennett, Netanyahu’nun rakibi olan ana muhalefetteki Gelecek Var Paritisi lideri Yair Lapid’le koalisyon kurmak için anlaştı.

Meclis’te 7 milletvekili ile temsil edilen sağcı Yamina partisin lideri olan Bennett, bu anlaşmaya göre ilk iki yıl başbakanlık görevini yürütecek. Daha sonra ise son iki yıl için bu görevi Lapid’e devredecek. Sağcı, solcu, merkez ve İsrail vatandaşı Filistinlileri temsil eden İslamcı partilerden oluşan sekiz ortaklı koalisyon hükümetinin bu kadar uzun ömürlü olması zor gözüküyor.

Anne ve babası ABD doğumlu olan Bennett, siyasi kariyeri boyunca Filistinlilere karşı kullandığı saldırgan üslubuyla manşetlerden düşmedi. Bennett, 2012 yılında Yahudi Evi partisinin liderliğine seçildi.

Naftali Bennett, 2013 yılında “Ben birçok Arab’ı öldürdüm ve bunda bir problem görmüyorum. Filistinli teröristler serbest bırakılmak yerine öldürülmeli.” sözlerini sarf etmişti.

Batı Şeria’nın “işgal altında olmadığını ve Filistin diye bir devlet bulunmadığını” savunan Bennett, 2018 yılında Yahudi Evi partisinin adını Yamina olarak değiştirmiş ve Netanyahu liderliğindeki koalisyonda yer almıştı.

İsrail’de 23 Mart’ta yapılan genel seçimlerde Bennett’in partisi Yamina 7 milletvekli çıkarmıştı.

İsrail’de yeni hükümet nasıl işleyecek?

Meclis’te 7 milletvekili ile temsil edilen sağcı Yamina partisin lideri olan Bennett, bu anlaşmaya göre ilk iki yıl başbakanlık görevini yürütecek. Daha sonra ise son iki yıl için bu görevi Lapid’e devredecek. Sağcı, solcu, merkez ve İsrail vatandaşı Filistinlileri temsil eden İslamcı partilerden oluşan sekiz ortaklı koalisyon hükümetinin uzun ömürlü olması yönünde büyük bir beklenti yok.

Yeni hükümette farklı görüşlere sahip partiler:

Yesh Atid (Gelecek Var)

Eski bir gazeteci olan Yair Lapid tarafından 2012’de kurulan Yesh Atid (Gelecek Var) Partisi, liberal siyonizm ile sekülerizmin yani sıra iki devletli çözüme destekle öne çıkıyor.

Yesh Atid, Netanyahu karşıtı Mavi Beyaz İttifakına katılmış ancak 2 Mart 2020’de yapılan seçimlerde Netanyahu’nun liderliğindeki bloka katılma kararı alan Mavi Beyaz İttifakından çekilmişti.

Lapid liderliğindeki parti, 23 Mart 2021’de yapılan seçimlerde 17 milletvekili çıkarmıştı.

Yamina

Milliyetçi dindar çizgideki müstakbel başbakan Naftali Bennett liderliğinde 3 sağcı partinin bir araya gelmesiyle kurulan Yamina, siyonist, aşırı sağcı görüşleriyle biliniyor.

Siyasete 2005’te Netanyahu’nun yardımcısı olarak giren Bennett, Mecliste güvenoyu alırsa 12 yıldır başbakanlık görevini sürdüren Netanyahu’yu koltuğundan eden isim olacak.

Batı Şeria’nın işgal altında olmadığını savunan Yamina Partisi, iki devletli çözüme de karşı çıkıyor.

İsrail’de 23 Mart’ta yapılan genel seçimlerde Bennett’in partisi Yamina, 7 milletvekili çıkarmıştı.

New Hope (Yeni Umut)

Ulusalcı siyonist görüşleri savunan New Hope, 2020’de Netanyahu’nun partisi Likud’dan ayrılan Gideon Saar tarafından kuruldu.

Netanyahu başbakanlığındaki hükümetlerde eğitim ve içişleri bakanlıkları görevlerini yürüten Saar’a, son seçimlerden sonra hükümeti kurma çabalarında Netanyahu tarafından başbakanlık teklifi yapılmıştı.

Merkez sağda yer alan ve Mecliste 6 milletvekili ile temsil edilen Yeni Umut Partisi, İsrail-Filistin sorununda iki devletli çözüme karşı çıkıyor.

Yisrael Beiteinu (İsrail Evimiz)

Birçok defa İsrail siyasetinde kilit rol oynayan İsrail Evimiz Partisi, eski savunma ve dışişleri bakanlıkları görevlerini yürüten Avigdor Liberman tarafından 1999’da kuruldu.

Özellikle Sovyet asıllı Yahudilere hitap eden İsrail Evimiz, dindar Yahudilerin askerlik yapmalarını talep ediyor ve revizyonist siyonizm görüşüyle ön plana çıkıyor.

Ayrıca iki devletli çözüme karşı olan İsrail Evimiz, Meclise 7 milletvekili gönderdi.

Meretz

Nitzan Horowitz’in liderliğini yürüttüğü Meretz, siyaset sahnesine tek başına 1997 yılında çıktı.

Aşırı sol çizgide yer alan Meretz, sosyal demokrasiyi savunuyor, iki devletli çözümü destekliyor ve ulus devlet yasasına karşı çıkıyor.

Meretz, İsrail Meclisinde 6 milletvekili ile temsil ediliyor.

İsrail İşçi Partisi

İsrail’in en köklü partilerinden İşçi Partisi, 1968’de merkez sol çizgide kuruldu.

İki devletli çözümü destekleyen İşçi Partisi’nin liderliğini Merav Michaeli yürütüyor.

Sosyal demokrasiyi savunan parti, Meclise 7 milletvekili gönderdi.

Mavi Beyaz

Netanyahu hükümetinin savunma bakanlığı görevini yürüten Benny Gantz’ın liderliğini yaptığı Mavi Beyaz İttifakı, 2019’da kuruldu.

Merkez çizgide hareket eden parti, siyonizm ve sosyal liberalizmden yana olan görüşleriyle öne çıkıyor.

İki devletli çözüme karşı olan Mavi Beyaz İttifakı, Mecliste 8 milletvekili ile temsil ediliyor.

Birleşik Arap Listesi (Ra’am)

İsrail vatandaşı Filistinliler tarafından kurulan Filistin 1948 İslami Hareketi’nin güney kanadının siyasi uzantısı Ra’am, 1996’da kuruldu.

Ra’am, Arap partilerinin İsrail siyasetinde izlediği çekinceli geleneğin aksine ilk defa seçim sonrası oluşan koalisyon hükümeti kurma çalışmalarında, “İsrail vatandaşı Filistinlilerin yaşam koşullarının iyileştirilmesi, kendilerine yapılan haksızlıklara ve ötekileştirmelere son verilmesi” şartlarıyla herhangi bir başbakan adayına destek vermeye hazır olduğunu belirtmişti.

Bünyesinde Cephe (Hadaş), Arap Değişim Hareketi (Ta’al) ve Balad (Tecemmu) partilerinin bulunduğu Ortak Arap Listesi Blokundan 6 yıl sonra ayrılan Ra’am, 23 Mart’ta yapılan seçimlere tek başına girmiş ve 4 milletvekili çıkarmıştı.

İsrail’de 2018’de kabul edilen ve iki farklı vatandaş modeli öngören Ulus Devlet Yasası’nı reddeden Raam, siyonizm karşıtı bir çizgide yer alıyor ve iki devletli çözümü destekliyor.

Bennett-Lapid koalisyonu hükümetinin bugün güvenoyu almasıyla, Netanyahu 12 yıldır aralıksız yürüttüğü başbakanlık koltuğunu kaybedecek.

İsrail’de 23 Mart’ta yapılan seçimin ardından Cumhurbaşkanı Reuven Rivlin, koalisyon hükümetini kurmak için Başbakan Netanyahu’yu görevlendirmişti.

Netanyahu, 4 Mayıs’ta koalisyon hükümetini kuracak yeterli desteği bulamadığı için Rivlin’e görevi iade etmişti.

Bunun üzerine Rivlin, 5 Mayıs’ta koalisyon hükümetini kurma görevini Netanyahu’nun rakibi Lapid’e vermişti.