ABD Temsilciler Meclisi üyeleri Tom Malinowski, James McGovern ve Andy Kim, Meclis Genel Kuruluna “Suudi Arabistan Ağır İnsan Hakları İhlalleri Sorumluluk Yasası” başlıklı bir tasarı sunduklarını açıkladı. Tasarıda, Ulusal İstihbarat Direktörlüğünün (DNI) açıkladığı raporda gazeteci Cemal Kaşıkçı cinayetinden açık bir şekilde MBS’nin sorumlu olduğunun belirtildiği, dolayısıyla onun da yaptırım listesine alınması gerektiği vurgulandı.

Vekillerin tasarısında, Kaşıkçı cinayetine karıştığı belirtilen ve DNI raporunda adı geçen MBS dahil herkesin aynı yaptırımlara tabi olması gerektiği, bu bağlamda Veliaht Prensin de ABD vizesi almasının engellenmesi gerektiği kaydedildi. Tasarıda ayrıca, ABD’nin Suudi Arabistan’a sattığı silahların kullanımının ABD yasalarına uygun olup olmadığı konusunda düzenli olarak Kongrenin bilgilendirilmesi gerektiği maddesi de yer aldı.

Tasarının yasalaşması için önünde uzun bir yol olsa da Joe Biden yönetiminin MBS’ye yaptırım uygulamama kararının hemen arkasından Kongrede aksi yönde adımların ortaya çıkmasının önemine dikkat çekiliyor. Söz konusu tasarının yasalaşabilmesi için önce Temsilciler Meclisinde oylanarak kabul edilmesi, ardından aynı şekilde Senatoda onaylanması ve Başkan Biden’ın imzalaması gerekiyor.

Biden yönetimi Selman’ı ayrı tuttu

DNI’ın cuma günü açıkladığı ve Kaşıkçı’nın öldürülmesine MBS’nin onay verdiği yönündeki raporu büyük ses getirmiş, ancak Biden yönetimi MBS’ye yönelik herhangi bir yaptırım kararı almamıştı.

Amerikan kamuoyunda ve medyasında MBS’ye yönelik herhangi bir adım atmadığı için tepki toplayan Biden yönetimi, aralarında cinayete karıştıkları belirtilen kişilerin de olduğu toplam 76 Suudi vatandaşına yaptırım getirmişti.

Washington Post gazetesinden Biden’a: Zayıflık gösterme

Washington Post gazetesi, ABD istihbaratının 25 Şubat’ta açıkladığı Cemal Kaşıkçı cinayeti raporu konusunda, Başkan Joe Biden’ı, seçim vaadini yerine getirmemekle eleştirdi.

Fred Ryan tarafından kaleme alınan makalede şu ifadelere yer verildi: “Önceki yönetimin ticari hesaplamalarından ziyade Amerikan değerlerinin bir kez daha savunulacağını ümit eden Amerikalı seçmenler, Biden’ın, ABD’yi insan hakları savunucusu olarak yeniden kuracağına ve kişisel ilişkilere veya stratejik ihtiyaçlara dayalı istisnalara izin vermeyeceğine dair sözlerine inandı.”

Açıklanan ABD Ulusal İstihbarat Direktörlüğü (DNI) raporunda, Kaşıkçı cinayetinden Suudi Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ın sorumlu olduğunun teyit edildiği vurgulanan makalede, ancak Biden’ın seçim vaadine rağmen, sorumlulara yönelik yaptırımların yetersiz kaldığına işaret edildi.

“Görünüşe göre Biden yönetimi altında, ABD’ye geçici olarak stratejik önem atfeden despotlara ‘bir cinayetten’ dolayı geçiş izni verilebilir.” yorumunda bulunulan makalede, yönetime “Başka bir ülkeden hesap verilebilirlik talep ederken, bir diğerini görmezden gelirsek nasıl güvenilir bir insan hakları savunucusu olabiliriz?” sorusu yöneltildi.

Makalede, esas suçluya ceza verilmezken, emirleri uygulayan alt düzey oyunculara yaptırım uygulamanın yasal, ahlaki ve mantıksal olmadığının altı çizilerek “Bin Selman’ın, acımasız davranışının sonucundan kaçması sadece onun elini güçlendirmeyecek, diğer zorbalara da cesaret verecek.” görüşü dile getirildi.

Biden’ın şu an elinde, “Amerika’nın gerçekten geri döndüğünü” gösterecek bir fırsat olduğu öne sürülen makalede, şu ifadeler kullanıldı: “Bölgesel istikrara giderek artan bir tehdit oluşturan bir liderin desteğini kazanmak için zayıflık göstermenin ve insan hakları konusunda teslim olmanın zamanı değil. Aksine, dünyaya Amerikan değerlerine sahip çıkmanın ticari ve diplomatik kısa vadeli fırsatlardan daha önemli olduğunu göstermenin ve Cemal için adalet getirmenin en önemli bir zamanı.”

Beyaz Saray Sözcüsü: 76 kişiye yaptırım uyguladık

Beyaz Saray Sözcüsü Jen Psaki, düzenlediği günlük basın toplantısında, Kaşıkçı cinayetinin “korkunç bir suç” olduğunu ve ABD Başkanı Joe Biden’ın söz konusu istihbarat raporunu yayımlamayı “yasal bir zorunluluk” olarak gördüğünü belirtti.

Kaşıkçı’nın öldürülmesi olayına karışan kişilere yönelik sert adımlar attıklarını belirten Psaki, bu konuda üst düzey birçok isim de dahil Suudi Arabistanlı 76 kişiye yaptırım getirdiklerini anımsattı. Psaki, atılan bu adımların, bu tarz bir cinayetin bir daha işlenmesini engelleyeceğine inandıklarını kaydetti.

Göreve geldikleri günden bu yana Suudi Arabistan ile ilişkilerini yeniden düzenlediklerinin altını çizen Psaki, “Biz geri adım atmıyoruz. Muhaliflerin ya da gazetecilerin bastırılmasına yönelik adımlara karşı sesimizi çıkarmaya devam edeceğiz. Yemen’deki savaşı desteklemiyoruz, bu savaşın bitmesini istiyoruz.” diye konuştu.

Selman’a yaptırım gelmeyecek

Psaki, Kaşıkçı cinayeti konusunda daha fazla adım atma haklarının saklı olduğunu bildirerek Muhammed bin Selman’a yönelik bir yaptırım gelmeyeceğinin sinyallerini de verdi. Psaki, “Tarihimizde, Demokrat ve Cumhuriyetçi başkanların yönetimlerinde diplomatik ilişki içinde olduğumuz ülkelerin liderlerine yönelik yaptırım getirilmemiştir.” dedi.

Biden’ın seçim döneminde Kaşıkçı cinayetinin faillerinin cezalandırılmasına yönelik verdiği sözün anımsatılması üzerine Psaki, Biden’ın Suudi Arabistan konusunda diplomasi yoluyla gerekli adımları attığını kaydetti. Psaki, “Suudi Arabistan ile istihbarat paylaşımları, füze saldırıları ve tehditlere karşı savunma gibi önemli ilişkilerimiz var. Biliyorsunuz, küresel diplomasi, gerektiğinde ülkelerden yaptıklarının hesabını sormayı olduğu kadar, ABD’nin ulusal çıkarları doğrultusunda hareket edilmesini de gerektiriyor.” ifadelerini kullandı.

Biden’ın bu konuda kendisine yönelik gelecek eleştirileri beklediğini belirten Psaki, “Biden, ulusal güvenlik ekibinin tavsiyesine göre hareket ediyor ve bunun uzun vadeli çıkarlarımız için doğru yaklaşım olduğunu düşünüyor.” şeklinde konuştu.

İstihbarat raporu, Selman’ı işaret etmişti

ABD Ulusal İstihbarat Direktörlüğünün (DNI) açıkladığı ve Kaşıkçı’nın öldürülmesine MBS’nin onay verdiği yönündeki raporu büyük ses getirmiş ancak Biden yönetimi Muhammed bin Selman’a yönelik herhangi bir yaptırım kararı almamıştı.

Muhammed bin Selman’a yönelik herhangi bir adım atmadığı için, bazı vekillerin ve bir kısım Amerikan medyasının tepkisini toplayan Biden yönetimi, 76 Suudi vatandaşına yaptırım getirmişti.

Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed Bin Selman’a yönelik eleştirileriyle bilinen ve Washington Post gazetesinde köşe yazarlığı yapan Cemal Kaşıkçı, 2 Ekim 2018’de gittiği Suudi Arabistan İstanbul Başkonsolosluğundan bir daha çıkmamıştı. Kaşıkçı’nın daha sonra konsoloslukta öldürüldüğü ortaya çıkmıştı.