Görgü tanıklarının ifadeleri ve yerel medyadaki haberlere göre, polis ve güvenlik güçleri, ordunun 1 Şubat’ta yönetime el koymasından bu yana ülkenin belli başlı kentlerinde barışçıl gösteriler düzenleyen protestoculara müdahalede bulundu.

Protestoculara karşı plastik mermilerin, göz yaşartıcı gazın ve sersemletici ses bombalarının kullanıldığı müdahalelerde en az 10 kişinin hayatını kaybettiği bildirildi.

Khit Thi Media internet sitesinde yer alan habere göre, Yangon şehrinde 4, Bago şehrinde 3 ve Dawei şehrinde 3 protestocu yaşamını yitirdi.

Görgü tanıkları Yangon’da hayatını kaybedenler arasında bir öğretmen ile bir üniversite öğrencisinin bulunduğunu aktardı.

BM: Gerçek mermilerle ateş ediliyor

Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Ofisinden yapılan açıklamada, ordunun 1 Şubat’ta yönetime el koymasından bu yana ülkenin belli başlı kentlerinde barışçıl gösteriler düzenleyen protestoculara yapılan müdahale sırasında en az 30 kişinin de yaralandığı belirtildi.

Açıklamada Yangon, Dawei, Mandalay, Myeik, Bago ve Pokokku kentlerinde kalabalığa gerçek mermilerle ateş açıldığı ifade edilerek, müdahaleler nedeniyle en az 18 kişinin hayatını kaybettiğine dair güvenilir bilgiler olduğu kaydedildi.

BM İnsan Hakları Ofisi Sözcüsü Ravina Shamdasani, “Myanmar’daki protestolara yönelik artan şiddeti güçlü şekilde kınıyor ve barışçıl protestoculara karşı güç kullanımının durdurulması çağrısını yapıyoruz.” ifadelerini kullandı.

Görgü tanıklarının ifadeleri ve yerel medyadaki haberlere göre, polis ve güvenlik güçleri, farklı kentlerdeki çok sayıdaki protestoya plastik mermiler, göz yaşartıcı gaz ve sersemletici ses bombalarıyla müdahalede bulunmuştu. Müdahaleler sırasında gerçek mermilere başvurulduğu iddia edilmişti.

Protestocu öğretmenlere ve tıp öğrencilerine müdahale

Irrawaddy internet sitesinin haberine göre, polisin Yangon’da Eğitim Bakanlığına ait bir binanın önünde öğretmenler tarafından düzenlenen protestoyu dağıtmak üzere yaptığı müdahale sırasında, plastik merminin isabet ettiği bir kadın öğretmen kalp krizi geçirerek hayatını kaybetti.

Protestonun yapıldığı bölgenin yakınında yol kenarında yiyecek büfesi işleten bir vatandaş, siteye yaptığı açıklamada, müdahale sırasında yaklaşık 40 öğretmenin gözaltına alındığını belirterek, “Polisin ne kadar acımasız olduğunu görmek şoke ediciydi. Göz yaşartıcı gaz sıktılar, protesto eden öğretmenleri tekme tokat dövdüler.” ifadelerini kullandı.

Bu arada, Tüm Burma Öğrenci Birlikleri Federasyonu, bir üyelerinin Yangon’daki Hledan Caddesi Kavşağı’nda düzenlenen protestoda polis müdahalesi sırasında yaşamını yitirdiğini açıkladı.

Batı Yangon Üniversitesinde okuyan 23 yaşındaki Nyi Nyi Aung Htet Naing adlı öğrencinin gövdesinden vurulduğu iddia edilirken, gerçek mermi kullanılıp kullanılmadığı henüz doğrulanamadı.

Görgü tanıkları Yangon’da Hledan Meydanı’nda gösteri yapan çok sayıda tıp öğrencisinin polis araçlarına bindirilerek götürüldüğünü aktardı.

Yerel medya kuruluşu Mizzima ise Yangon’da gösterilerin yoğun şekilde devam ettiği Thingangyun bölgesinde bir kişinin öldüğünü bildirdi.

Öte yandan, bir diğer medya kuruluşu Dawei Watch’ın aktardığına göre, ülkenin güney sahilindeki Tanintharyi eyaletinin başkenti Dawei’deki gösterilerde açılan ateşte, 3 kişi öldü ve onlarca kişi yaralandı.

“Protestoculara sığındıkları evlerin içinde ateş ettiler”

Polislerin, kaçan göstericilere sığındıkları evlere girerek ateş ettiğini ifade eden 40’lı yaşlarındaki kadın görgü tanığı, bir kadın göstericinin evinde vurulduğuna şahit olduğunu belirterek, “Polis iki kez ateş etti, sonra onu sürükleyerek evden çıkardı.” diye konuştu.

İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), polisin barışçıl protestoculara ölümcül silahlarla saldırmasını kınayan bir açıklama yayımladı. Açıklamada, “Myanmar’ın güvenlik güçlerinin darbe karşıtı geniş çaplı barışçıl gösterilere şiddetle müdahalede bulunması kabul edilemez ve derhal durdurulmalıdır.” ifadesi yer aldı.

Açıklamada, gerçek mermilerin protestoları dağıtmak için kullanılamayacağı, ölümcül nitelikteki güç unsurlarına, ancak hayati tehlike ve ağır yaralanma tehlikesi halinde başvurulabileceği belirtildi.

Güvenlik güçlerinin protestoları takip eden gazetecileri gözaltına aldığına dikkat çekilen açıklamada, gözaltındaki habercilerin derhal ve koşulsuz olarak serbest bırakılması istendi.

Açıklamada yaralı protestoculara yardım eden sağlık görevlilerinin, darbe karşıtı gösterilere destek verdiği gerekçesiyle gözaltına alınmasına da son verilmesi çağrısı yapıldı.

Darbe karşıtı gösterilerde bugüne kadar yaklaşık 800 kişinin tutuklandığı belirtiliyor.

Myanmar’da askeri darbe

Myanmar ordusu, kendine yakın siyasi grupların 8 Kasım 2020 seçimlerinde hile yapıldığı iddialarını ortaya atması ve ülkede yükselen gerilimin ardından 1 Şubat’ta yönetime el koymuştu.

Ordu, Dışişleri Bakanı ve ülkenin fiili lideri Aung San Suu Çii başta olmak üzere pek çok yetkili ve iktidar partisi yöneticisini gözaltına almış ve 1 yıllığına olağanüstü hal ilan etmişti.

Birleşmiş Milletler ve Avrupa Birliği başta olmak üzere uluslararası toplum darbeyi kınamış; Türkiye, en sert tepki veren ülkelerin başında yer almıştı. ABD, Kanada ve İngiltere, darbede rol oynayan askeri yetkililere yaptırım kararı almıştı.

Myanmarlılar, 6 Şubat’ta demokrasiye dönüş talebiyle gösterilere başlamış, güvenlik güçlerinin sert müdahalesi sonucu can kayıpları yaşanınca protestolara katılım artmıştı.

Ülkede geniş katılımlı gösteriler ve gözaltındaki üst düzey hükümet yetkililerinin askeri mahkemede yargılanmaları sürüyor.

Türkiye’den tepki

Türkiye Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, demokrasinin yeniden tesisine yönelik adımların bir an önce atılması istendi. Açıklamada şu ifadeler kullanıldı:

“Myanmar’da 1 Şubat 2021 tarihinde gerçekleştirilen askeri darbe sonrasında ülkedeki istikrarın giderek bozulmakta olduğunu büyük kaygıyla gözlemliyoruz.

Bugün (28 Şubat) güvenlik güçlerinin barışçıl gösteriler düzenleyen sivil halka karşı uyguladığı ve çok sayıda sivilin yaşamını yitirmesine yol açan orantısız güç kullanımını şiddetle kınıyoruz.

Ülkede barış ve istikrarın sağlanması için demokrasinin yeniden tesisine yönelik adımların bir an önce atılması ve barışçıl göstericilere karşı uygulanan şiddetin derhal durdurulması çağrısında bulunuyoruz.”