İngiltere, Çin‘in Hong Kong Özel İdari Bölgesi’nde​​​​​​​ uygulamaya koyduğu Ulusal Güvenlik Yasası‘na tepki olarak ilan ettiği ve yaklaşık 3 milyon Hong Kongluya İngiltere’de yaşama, çalışma ve eğitim imkanı sağlayacak “Hong Kong İngiliz Ulusal Denizaşırı (BNO) Vizesi”ne başvuruların 31 Ocak’tan itibaren başlayacağını duyurdu.

İngiltere Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, Çin yönetiminin Hong Kong’da Ulusal Güvenlik Yasası’nı uluslararası hukuku ihlal ederek dayatmasına karşı ilan edilen Hong Kong BNO Vizesinin “İngiltere’nin hakları ve özgürlükleri kısıtlanmış Hong Kong halkına karşı tarihi ve ahlaki bağlılığını” ortaya koyduğu belirtildi.

BNO pasaportuna sahip olanlar ve ailelerinin, yaşam, eğitim ve iş için İngiltere’ye gelmelerinin sağlandığının kaydedildiği açıklamada, 31 Ocak’ta başvuruya açık hale gelecek bu vize türüyle, Hong Kongluların İngiltere’de 5 yıl yaşadıktan sonra süresiz oturum hakkı elde edebilecekleri, yerleşim hakkı elde ettikten 12 ay sonra da İngiliz vatandaşlığı alabilecekleri aktarıldı.

Açıklamada değerlendirmelerine yer verilen İngiltere Başbakanı Boris Johnson, Hong Kongluların İngiltere’de yaşamaları ve çalışmalarını sağlayacak bu vize türünü başlattıkları için gurur duyduğunu, Hong Kong halkıyla sahip oldukları tarihi bağları onurlandırdıklarını ifade etti.

Dışişleri Bakanı Dominic Raab da “Çin’in Hong Kong’da Ulusal Güvenlik Yasasını dayatması, uluslararası hukukun ve Çin-İngiliz Ortak Deklarasyonu’nun açık ve ciddi bir ihlalidir. Bu yeni vize rotasının başlamasıyla, BNO vatandaşları artık ülkemize gelip yaşama, çalışma ve eğitim alma seçeneğine sahip olacak.” ifadelerini kullandı.

Johnson, çalışma vizesi verebileceklerini bildirmişti

İngiltere Başbakanı Boris Johnson, Çin’in, Ulusal Güvenlik Yasası’nı uygulamakta ısrarcı olması durumunda yaklaşık 3 milyon Hong Kongluya çalışma vizesi verebileceklerini duyurmuştu.

Hong Kong’da yaşananları görmezlikten gelemeyeceklerini belirten Johnson, Pekin yönetiminin yasayı uygulamakta ısrarcı olması durumunda İngiltere’nin yükümlülüklerini yerine getirmeye hazır olduğunu kaydetmişti.

Johnson, “Çin, Ulusal Güvenlik Yasası’nı uygularsa, göçmenlik yasasını değiştirecek ve Hong Kong’da yaşayan İngiliz Ulusal Denizaşırı (BNO) pasaportu sahiplerine İngiltere’de 12 aylık yenilenebilir çalışma vizesi vereceğiz. Bu da vatandaşlığa geçmeyi kolaylaştıracak.” ifadelerini kullanmıştı.

Çin, İngiltere’nin Hong Konglular için çıkarttığı pasaportları tanımayacak

Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Zhao Lijian Pekin’de düzenlediği basın toplantısında, “Çin, 31 Ocak’tan itibaren sözde İngiliz Ulusal Denizaşırı İngiliz Ulusal Denizaşırı (BNO) pasaportlarını geçerli seyahat belgesi ve kimlik belgesi olarak tanımayacaktır.” ifadesini kullandı.

Zhao, “Hong Kong‘un anayurt Çin’e bağlanmasının üzerinden 24 yıl geçmiş olmasına rağmen, Birleşik Krallık, çok sayıda Hong Kongluyu ‘ikinci sınıf’ İngiliz vatandaşınaçevirmeye çalışan BNO politikasını uygulamaya koyarak taahhüdünü açıkça bozdu.” şeklinde konuştu.

Pekin yönetiminin açıklaması, İngiltere’nin 31 Ocak’tan itibaren Hong Kong’ta yaşayan BNO pasaportu sahiplerine 12 aylık çalışma izni içeren ve sonunda İngiliz vatandaşlığına başvurabilecekleri uygulamanın yürürlüğe gireceğini açıklamasının ardından geldi.

İngiltere Başbakanı Boris Johnson bugün yaptığı açıklamada, “Hong Konglu BNO sahiplerinin ülkemizde yaşaması, çalışması ve yuva kurmalarını sağlayan bu yeni yolu açtığımız için son derece gurur duyuyorum” demişti.

2020 Temmuz’da duyurulmuştu

İngiltere İçişleri Bakanı Priti Patel, Temmuz 2020’de Hong Kongluları kapsayan BNO pasaportlarının 2021’den itibaren fiili uygulamaya gireceğini duyurmuştu.

İngiltere’nin Hong Kong halkıyla güçlü tarihi ilişkisi bulunduğunu belirten Patel, BNO pasaportuyla Hong Kongluların İngiltere’de okumak, çalışmak ve yaşamak için tercih hakları olacağını bildirmişti.

İngiltere Başbakanı Boris Johnson, 3 Haziran’da yaptığı bir açıklamada, “Çin, Ulusal Güvenlik Yasası’nı uygularsa göçmenlik yasasını değiştirecek ve Hong Kong’da yaşayan BNO pasaportu sahiplerine, İngiltere’de 12 aylık yenilenebilir çalışma vizesi vereceğiz. Bu da vatandaşlığa geçmeyi kolaylaştıracak.” ifadelerini kullanmıştı.

Hong Kong’da yürürlüğe giren Ulusal Güvenlik Yasası

Çin’in en üst düzey yasama organı Ulusal Halk Kongresi (UHK) Daimi Komitesinde 30 Haziran’da oy birliğiyle kabul edilen Hong Kong Ulusal Güvenlik Yasası, Devlet Başkanı Şi Cinping tarafından da imzalanarak yürürlüğe girmişti.

Devleti yıkmaya teşebbüs, vatana ihanet ve ulusal güvenliği tehlikeye atan eylemleri yasaklayan yasa, içeriği itibarıyla asıl olarak Haziran 2019’da suçluların Çin’e iadesini öngören yasa tasarısına karşı başlatılan ve yıl sonuna kadar yoğun kitle protestolarıyla sürdürülen hükümet karşıtı protesto hareketini hedef alıyor.

Yasa ile Çin medyası tarafından “Hong Kong’un vatan hainleri” olarak adlandırılan muhalif gazeteciler, iş adamları ve aktivistlerin ulusal güvenlik gerekçesiyle yargılanmalarının önü açılırken, bu kapsamda yasaklanan suçları işleyenlere 3 yıldan müebbete kadar hapis cezası verilebilecek.

Yasa, Hong Kong’un özerk yönetim yapısını değiştireceği ve bölgeyi Çin merkezi yönetiminin doğrudan güdümüne sokacağı gerekçesiyle eleştiriliyor.

İngiliz Ulusal Denizaşırı (BNO) statüsü

Hong Kong ile bağlantılı denizaşırı İngiliz topraklarında yaşayan binlerce kişi, 1 Temmuz 1997’den önce İngiliz vatandaşı (denizaşırı) olarak kayıt yaptırmıştı.

İngiltere İçişleri Bakanlığının kayıtlarına göre, Hong Kong’da 314 bin BNO sahibi bulunuyor. Bunlar yürürlükte olan mevzuata göre İngiltere’de yalnızca 6 ay bulunma hakkına sahipler.

BNO sahiplerinin statüleri İngiltere’den daha kolay konsolosluk yardımı alma hakkı tanısa da bu durum vatandaşlığa eşdeğer değil.